Στο Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας την ερχόμενη Δευτέρα έχει προγραμματιστεί να συζητηθεί το θέμα: “Ενέργειες στήριξης του μεσσηνιακού προϊόντος ΠΟΠ «ΕΛΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ – ELIA KALAMATAS», εν όψει και της εξέτασης του ζητήματος στο Συμβούλιο της Επικρατείας στις 15 Δεκεμβρίου.
Η εισήγηση της Δημοτικής Αρχής για το θέμα σημειώνει, μεταξύ άλλων, τα εξής: “Οι ελιές της ποικιλίας Καλαμών καλλιεργούνται και παράγονται στη Μεσσηνία και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, όπως η Αιτωλοακαρνανία, η Λακωνία και η Φθιώτιδα, όπου συνεχώς φυτεύονται νέα ελαιόδεντρα της ποικιλίας.
Συγκεκριμένα, η παραγωγή έτοιμου προς κατανάλωση προϊόντος από ελαιόκαρπο της ποικιλίας Καλαμών σε μια κανονική χρονιά παραγωγής ανέρχεται σε περίπου 60.000 τόνους, με σχεδόν 5.000 τόνους να προέρχονται από την περιοχή της Μεσσηνίας, ενώ οι υπόλοιποι 55.000 τόνοι προέρχονται κυρίως από την Αιτωλοακαρνανία, Λακωνία και Φθιώτιδα.
Το πρόβλημα
Οι οργανώσεις ελαιοπαραγωγών και μεταποιητών της ποικιλίας «Καλαμών» εκτός Μεσσηνίας (ΠΕΜΕΤΕ – Πανελλήνια Ένωση Μεταποιητών – Τυποποιητών – Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών, ΔΟΕΠΕΛ-Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς – στην οποία δεν εκπροσωπείται κανένας Φορέας Συνεταιρισμός/Επιχείρηση από τη Μεσσηνία) υποστήριξαν την κατάργηση της ΠΟΠ Ελιάς Καλαμάτας. Μάλιστα, η ΠΕΜΕΤΕ κατέθεσε αίτημα ακύρωσης της καταχώρησης ονομασίας προϊόντος ΠΟΠ «ΕΛΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ – ELIA KALAMATAS» στο ΥΠΑΑΤ. Το αίτημα αυτό παραβιάζει σαφώς τον εν ισχύ κανονισμό, που στο Άρθρο 54 αναφέρει πως για την ΑΚΥΡΩΣΗ ονομασίας ΠΟΠ πρέπει αποκλειστικά να συντρέχουν οι κάτωθι λόγοι: α) Δεν εξασφαλίζεται η συμφωνία προς τους όρους των προδιαγραφών, β) Επί επτά τουλάχιστον έτη, δεν έχει διατεθεί στο εμπόριο προϊόν με την ένδειξη προστατευόμενη ονομασία προέλευσης, γ) Η Επιτροπή μπορεί, κατόπιν αιτήσεως των παραγωγών που καταχώρισαν το προϊόν που διατίθεται στην αγορά με την καταχωρισμένη ονομασία, να ακυρώσουν την αντίστοιχη καταχώριση. Οι ανωτέρω λόγοι σαφώς και δε συντρέχουν για την «Ελιά Καλαμάτας» ΠΟΠ.
Η θέση του Δήμου Καλαμάτας
Τη θέση του Δήμου Καλαμάτας εξέφρασε την Παρασκευή 9η Φεβρουαρίου 2018 ο τότε δήμαρχος Καλαμάτας, Παναγιώτης Ε. Νίκας, κάνοντας την παρακάτω δήλωση: ¨Η επιχειρούμενη από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης εγγραφή στον εθνικό κατάλογο ποικιλιών της «ελιάς Καλαμάτας» ως συνωνύμου της ποικιλίας «ελιάς Καλαμών» προσβάλλει βάναυσα την Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης ΠΟΠ «ελιά Καλαμάτας».
Η Ελλάδα προχώρησε στη θέσπιση του ΠΟΠ Καλαμάτα στην επιτραπέζια ελιά ως κάτι ιδιαίτερο, διαφορετικό, που έχει άμεσο σύνδεσμο με την ποικιλία, αλλά και με την περιοχή της Μεσσηνίας, με τις καλλιεργητικές φροντίδες, τον τρόπο μεταποίησης της καλύτερης ποικιλίας μαύρης επιτραπέζιας ελιάς παγκοσμίως, με την παράδοση και τον πολιτισμό της περιοχής που είναι η κοιτίδα της.
Τώρα, έρχεται να ταυτίσει την ποικιλία με την ονομασία του ΠΟΠ, «ανατινάζοντάς» το και με τη δικαιολογία, μάλιστα, διά των υπουργικών χειλέων, ότι είναι μικρή η ποσότητα ελιάς που δικαιούται το ΠΟΠ.
Αυτομάτως, δίδει το δικαίωμα στον οποιονδήποτε παγκοσμίως – και όχι μόνο στην Ελλάδα – να ονομάζει τις ελιές του «Καλαμάτας» εφόσον προέρχονται από την ποικιλία που έως τώρα ήταν γνωστή ως ποικιλία «ελιάς Καλαμών». Δηλαδή, με το νομικίστικο αυτό τερτίπι, μπορεί πλέον η μεγάλη ανταγωνίστριά μας Αίγυπτος να ονομάζει τους δεκάδες χιλιάδες τόνους ελιάς ποικιλίας Καλαμών που παράγει ως «Καλαμάτας». Το ίδιο η Νότιος Αφρική, η Τουρκία και κάθε άλλος.
Επισημαίνεται δε ότι οι φυτείες ελιάς ποικιλίας Καλαμών σε τρίτες χώρες επεκτείνονται με νέες φυτεύσεις. Εναπόκειται πλέον στον καταναλωτή στις ΗΠΑ, στον Καναδά ή στις χώρες της Ευρώπης, εν είδει ντέτεκτιβ, να εντοπίσει επιτραπέζια ελιά Καλαμάτας με χώρα προέλευσης την Ελλάδα ή να ψάξει συσκευασία που θα φέρει τη σήμανση Kalamata PDO (είναι το αγγλικό ακρωνύμιο του ΠΟΠ – Protected Designation of Origin).
Θεωρούμε την επιλογή του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καταστροφική για το προϊόν και καλούμε την πολιτική του ηγεσία να την ανακαλέσει.
Τονίζουμε δε ότι εάν γινόταν επέκταση της ζώνης ελιάς ΠΟΠ Καλαμάτα ή εάν θεσπιζόταν ΠΓΕ για όλη την Ελλάδα (αναφερόμαστε σε προτάσεις που κατά καιρούς έχουν γίνει, χωρίς να τις υιοθετούμε – δεν είμαστε εμείς που θα επιλέξουμε), θα υπήρχε τουλάχιστον έλεγχος των ποσοτήτων και θα ήταν πολύ δύσκολο να προχωρήσουν ορισμένοι σε «βαφτίσια» ελιάς ποικιλίας Καλαμών, που έχει εισαχθεί πάμφθηνη από τρίτες χώρες, ή ελιάς που μοιάζει με Καλαμών όπως η Azapa Χιλής, σε ελιά Καλαμών που δήθεν έχει παραχθεί εν Ελλάδι.
Ο έλεγχος ποσοτήτων, που επιβάλλεται στα προϊόντα ΠΟΠ, θα απέτρεπε αυτές τις καταστροφικές πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού και θα επέβαλε τις ελάχιστες προδιαγραφές εγγύησης της ασφάλειας των τροφίμων για τον καταναλωτή. Τονίζεται δε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ προκειμένου να προφυλάξει την πολιτιστική και διατροφική της κληρονομιά¨.
Μετά τα παραπάνω εισηγούμαστε:
Την πλήρη υποστήριξη της προσφυγής του Συλλόγου Υπέρ των Μεσσηνιακών Ελαιοκομικών Προϊόντων ΠΟΠ (ΣΥΜΕΠΟΠ) στο Συμβούλιο της Επικρατείας έναντι υπουργικής απόφασης.
Να προχωρήσουν σε χορήγηση έκτακτης ενίσχυσης για την προβολή προώθηση της Ελιάς Καλαμάτας ΠΟΠ ως ελάχιστο αντιστάθμισμα της ζημίας που έχει προκληθεί καθώς και την επιτάχυνση της εξέτασης του αιτήματος τροποποίησης ήσσονος σημασίας των προδιαγραφών της Ελιάς Καλαμάτας ΠΟΠ που έχει υποβληθεί στο ΥΠΑΑΤ στις 29-09-2020.
Τη διερεύνηση για την ύπαρξη πάσης φύσεως ευθυνών σε υπηρεσιακό επίπεδο που οδήγησαν: σε καταστρατήγηση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1151/12 για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων.
Την πλήρη υποστήριξη με κάθε τρόπο της υπό σύσταση ομάδας διαχείρισης και προστασίας του Ελιά Καλαμάτας ΠΟΠ.
Την άμεση ανάληψη πρωτοβουλίας για τη διοργάνωση σύσκεψης απευθύνοντας πρόσκληση σε Δήμους και Φορείς (Συνεταιρισμοί – Επιμελητήρια) της Λακωνίας – Αιτωλοακαρνανίας – Φθιώτιδας και λοιπών περιοχών με καλλιέργεια Ελιάς ΚΑΛΑΜΩΝ με σκοπό την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων για την Ελληνική ελιά ποικιλίας ΚΑΛΑΜΩΝ και το ΠΟΠ ΕΛΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ.
