Με μια ευρεία ατζέντα θεμάτων προσήλθε προχθές η αντιπροσωπεία της ΚΕΔΕ στην 1η Συνάντηση της Κοινής Προπαρασκευαστικής Ομάδας Εργασίας, ανάμεσα στην ΚΕΔΕ και τα υπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών, που έχει ως αντικείμενο την οικονομική βιωσιμότητα των ΟΤΑ.
Ειδικότερα εκ μέρους της ΚΕΔΕ τέθηκαν τα εξής θέματα: το ενεργειακό κόστος, η ενίσχυση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, το τέλος ταφής, η βελτίωση της εισπραξιμότητας των Δήμων, η επιτάχυνση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και άλλα οικονομικά ζητήματα των ΟΤΑ.
Δήμοι, οικονομικά βιώσιμοι
Κατά τη συζήτηση ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου, χαρακτήρισε αξιόλογη την πρωτοβουλία να ανοίξουν όλα τα ζητήματα που αφορούν στην οικονομική βιωσιμότητα των Δήμων. Σημείωσε ότι η ήδη δύσκολη οικονομική κατάστασή τους, εξαιτίας των τεράστιων περικοπών που υπέστησαν λόγω της οικονομικής κρίσης, επιδεινώθηκε περαιτέρω με την πανδημία και τώρα με τις τεράστιες αυξήσεις στο ενεργειακό κόστος, που δεν μπορούν πλέον να καλυφθούν από τους ΟΤΑ. Υπογράμμισε, δε, ότι η οικονομική ενίσχυση πρέπει να γίνει άμεσα πράξη για να μην καταρρεύσουν οι Δήμοι.
Οι τρεις άξονες
Ο Στέλιος Πέτσας ενημέρωσε τους εκπροσώπους της ΚΕΔΕ για την ατζέντα του υπουργείου Εσωτερικών που αφορά τρεις άξονες προτεραιότητας, με την αναμόρφωση των ΚΑΠ, την αντιμετώπιση του επιτοκίου του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, όπως και την αύξηση της εισπραξιμότητας από οφειλές τρίτων προς τους Δήμους με μόνιμη λύση (μηχανισμό είσπραξης), να βρίσκονται στις πρώτες θέσεις.
Ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών ανέφερε πως έχει υπολογιστεί το κόστος ταφής σε περίπου 80 εκ. ευρώ, ενώ το ενεργειακό κόστος στα 270 εκ. ευρώ, με το σύνολο των 350 εκ. ευρώ να αποτελεί τον επιθυμητό στόχο κάλυψης σε ένα «δύσκολο δημοσιονομικά και αβέβαιο περιβάλλον» όπως τόνισε χαρακτηριστικά.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, επισήμανε επίσης πως «ψάχνουμε δημιουργικές λύσεις και πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση με πραγματικούς όρους».
Καταλήγοντας ανέφερε πως «το μερτικό της Αυτοδιοίκησης θα συνυπολογιστεί, όταν αξιολογηθεί η τελική διαθεσιμότητα σε πόρους, αφού ληφθεί υπόψη και το ανανεωμένο μεσοπρόθεσμο».
Το ενεργειακό κόστος
Σε ό,τι αφορά το ενεργειακό κόστος, όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου, η ραγδαία αύξησή του θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη βιωσιμότητα των Δήμων. Τα δε στοιχεία που συλλέγει η ΚΕΔΕ τόσο και από μικρούς και μεγαλύτερους Δήμους όσο και από τις ΔΕΥΑ της χώρας, δείχνουν ότι το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας μεσοσταθμικά κινείται σε ένα ποσοστό αύξησης τουλάχιστον +100%, ενώ αυτό του πετρελαίου/αερίου στο +75%.
Ο κ. Παπαστεργίου παρουσίασε την πρόταση της Αυτοδιοίκησης που εστιάζεται σε εξής σημεία: Άμεση κάλυψη του 100% των επιπλέον δαπανών των σχολικών επιτροπών. Σύμφωνα με υπολογισμούς της ΚΕΔΕ, για να βγει η σχολική χρονιά θα χρειαστούν τουλάχιστον ακόμη μία (πέμπτη) δόση σχολικής ΚΑΠ ή 31% αύξηση των σχολικών ΚΑΠ.
Άμεση απόδοση μίας (1) δόσης ΚΑΠ προκειμένου να καλύψουν οι Δήμοι τα κενά που δημιουργούνται ήδη στους προϋπολογισμούς τους, με πρόβλεψη καταβολής άλλων δύο (2) δόσεων ΚΑΠ μέσα στη χρονιά, ανάλογα με την εξέλιξη του φαινομένου.
Στήριξη των ΔΕΥΑ της χώρας όπως ακριβώς πρόκειται να στηριχθούν και οι λοιπές επιχειρήσεις, με δέσμευση από την πλευρά των ΔΕΥΑ για διατήρηση του σημερινού τιμολογίου.
Τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου, έτσι ώστε οι έκτακτες αυτές χρηματοδοτήσεις, να μπορέσουν να κατευθυνθούν σε ανταποδοτικές και άλλες έκτακτες δαπάνες των Δήμων. Βελτίωση εισπραξιμότητας Δήμων και άλλες σχετικές ρυθμίσεις
Με δεδομένο ότι η εισπραξιμότητα των Δήμων δεν είναι στο επίπεδο που πρέπει και για αυτό, σημείωσε ο κ. Παπαδημητρίου, παίζει ρόλο και η πολιτική ατολμία Δημοτικών Αρχών, αλλά και ένα ξεπερασμένο νομοθετικό πλαίσιο που απαντά σε ανάγκες άλλων εποχών, προτείνονται τα εξής: Ρύθμιση απόδοσης ανταποδοτικών τελών από εταιρείες ενέργειας. Η κατάσταση τείνει να ξεφύγει, με καθυστερήσεις που ξεπερνούν τον ένα χρόνο, χωρίς καμία κύρωση από την πλευρά του κράτους και του αρμόδιου υπουργείου προς τις εταιρείες αυτές.
Η παρακράτηση των δημοτικών τελών αποτελεί υπεξαίρεση και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα και από το κράτος, το οποίο θα πρέπει άμεσα, με νομοθετική ρύθμιση που πρέπει να προωθηθεί, να αναστέλλει την άδεια των εταιρειών αυτών.
Γνωστοποίηση αποσπάσματος βεβαιωτικού καταλόγου στους οφειλέτες των Δήμων με ηλεκτρονικά μέσα, γιατί οι Δήμοι αδυνατούν να εφαρμόσουν στην πράξη τα προβλεπόμενα από τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας καθόσον δεν έχουν άμεση πρόσβαση στη φορολογική ηλεκτρονική διεύθυνση του οφειλέτη με βάση τον ΑΦΜ.
Ενιαία ενημερότητα: Αντί της προβληματικής διαδικασίας ύπαρξης «δημοτικής ενημερότητας», αυτή να αντικατασταθεί από μία ενιαία ενημερότητα.
Πάγια διαγραφή των ανείσπρακτων οφειλών Άμεση δυνατότητα χρέωσης των ενοικιαστών-οφειλετών των ΔΕΥΑ, μέσω της ΑΑΔΕ.
Κατάργηση βεβαίωσης ΤΑΠ για τις μεταβιβάσεις. Αντί της κατάργησης της βεβαίωσης ΤΑΠ, που κρίνεται απολύτως άσκοπη και επικίνδυνη για τα οικονομικά των Δήμων αντιπροτείνεται η δημιουργία μηχανισμού άμεσης έκδοσης του πιστοποιητικού με παράλληλη εγγυοδοσία ποσού 0,5% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, το οποίο θα συμψηφίζεται έπειτα από εύλογο διάστημα, αφού εκκαθαριστεί η αίτηση, ενώ φυσικά η αγοραπωλησία θα έχει προχωρήσει κανονικά. Ενίσχυση των ΚΑΠ των Δήμων και ορθολογικοποίησή τους.
Όπως προκύπτει από την παράθεση των σχετικών πινάκων των Εισηγητικών Εκθέσεων των Κρατικών Προϋπολογισμών 2018 και 2022, οι αυξήσεις των ΚΑΠ που προγραμματίζει το υπουργείο Εσωτερικών για το 2023, δε θα καλύψουν το ποσό που έλαβαν οι Δήμοι το 2018.
Τέλος ταφής: Η ΚΕΔΕ προτείνει την αναστολή του για τα επόμενα δύο χρόνια, προκειμένου στο πλαίσιο αυτής της προγραμματικής περιόδου, να ολοκληρωθούν σημαντικά έργα ΜΕΑ.
Εναλλακτικά θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας διπλός μηχανισμός απομείωσής του ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκονται οι διάφορες μονάδες επεξεργασίας στη χώρα και του βαθμού ανακύκλωσης, προκειμένου το τέλος ταφής να φτάσει σε έναν τέτοιο σημείο που θα μπορεί να απορροφηθεί από Δήμους-ΦΟΔΣΑ χωρίς να φτάσει στους λογαριασμούς ρεύματος των πολιτών, με απρόβλεπτες συνέπειες, ειδικά αυτή την περίοδο.
Μείωση επιτοκίου δανεισμού του ΤΠΔ: Δεν έχει καταστεί δυνατή η μείωση των επιτοκίων δανεισμού των Δήμων, που παραμένουν σταθερά γύρω ή και πάνω από το 4,5%. Παρότι στο συνέδριο της ΚΕΔΕ τον Οκτώβριο 2021 και ο πρόεδρος του ΤΠΔ συμφώνησε πως κάτι τέτοιο δε συνάδει με τα τρέχοντα επιτόκια, η οριστική μείωσή τους δεν έχει καταστεί δυνατή.
Επιτάχυνση των έργων
του Ταμείου Ανάκαμψης
Τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελούν μία τεράστια ευκαιρία για τη χώρα και τους ΟΤΑ, υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ. Παρόλα αυτά, σε σχέση με τους ΟΤΑ και παρά τον εμπροσθοβαρή χαρακτήρα του Ταμείου, μέχρι σήμερα έχουν ανακοινωθεί μόνον δύο προσκλήσεις, αυτές για τις «Έξυπνες πόλεις» και τις «Αστικές Αναπλάσεις», ενώ δεν έχει τίποτε γνωστό για τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης σε οδοφωτισμό και κτήρια, για τα έργα οδικής ασφάλειας αλλά και για άλλα σημαντικά έργα υποδομών ύδρευσης, αποχέτευσης και αντιπλημμυρικά. Ερώτημα παραμένει αν θα προκύψουν γέφυρες ανάμεσα στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» και το Ταμείο Ανάκαμψης, ή τι θα γίνει με τα έργα για την πολιτική προστασία και την απόκτηση εξοπλισμού.
«Δεν μπορεί οι Δήμοι να είναι τα εύκολα εξιλαστήρια θύματα, χωρίς να γίνουν επενδύσεις πάνω σε απαραίτητο εξοπλισμό πολιτικής προστασίας. Περιμένουμε μία επίσημη ενημέρωση για όλα τα παραπάνω θέματα, καθώς και ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, προκειμένου οι Δήμοι να προετοιμαστούν κατάλληλα», κατέληξε ο κ. Παπαστεργίου.
