Στην πρώτη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του 2016 παρουσιάσαμε τις απόψεις μας για το σχετικό θέμα, επικαιροποιώντας παλιότερη αυτοδιοικητική πρόταση του 2010.
Ακούσαμε παρόμοιες τοποθετήσεις και από άλλους συναδέλφους διαφορετικών παρατάξεων.
Στην προσπάθειά μας να συμβάλουμε στην καλύτερη δυνατή λύση του θέματος, καταθέτουμε τις θέσεις μας που αναπτύξαμε στη συνεδρίαση.
-Ενημερώσαμε το Δ.Σ. ότι συμπολίτες μας συλλέγουν υπογραφές με σχετικό αίτημα. Επίσης, υπάρχει διάθεση, όχι μόνο να προστατευτούν οι επαγγελματίες της πόλης της Καλαμάτας με το διαφορετικό προτεινόμενο τρόπο διεξαγωγής του, αλλά και να δημιουργηθεί μια καλύτερη δυνατότητα για τον εμπορικό κόσμο.
-Στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου υπογραμμίσαμε εκ μέρους της παράταξης στην τοποθέτησή μας, ότι η συλλογική μνήμη για το πανηγύρι σε μεγάλο μέρος συμπολιτών μας αποτελεί πηγή νοσταλγίας και δρα ενισχυτικά για την επιθυμία της επαναφοράς του πανηγυριού, με νέους όρους, φυσικά, που πρέπει να τεθούν από το Δ.Σ.
-Πιστεύουμε, μαζί με την ατμόσφαιρα θρησκευτικής κατάνυξης, την επιστροφή των Καλαματιανών για λίγες ημέρες στον τόπο τους και τη συμμετοχή επισκεπτών από διάφορες περιοχές της χώρας, μπορούμε να ξεκινήσουμε μια νέα περίοδο για τον εορτασμό. Αυτό το κλίμα κινδυνεύει, φυσικά, θα χαθεί με την κυριαρχία μιας ατελείωτης παραγκούπολης μικροπωλητών.
-Η εβδομάδα «Άρτος, Οίνος, Έλαιον», που διεξάγεται το Μάιο, μπορεί να μετακινηθεί στις αρχές Φεβρουαρίου, με ταυτόχρονη αναβάθμισή της.
-Προτείνουμε, λοιπόν, την αναμόρφωση της εμποροπανήγυρης της Υπαπαντής, ώστε να αποκτήσει χαρακτήρα συμβατό με τις επιδιώξεις μας για την πόλη του πολιτισμού, της υψηλής αισθητικής και ποιότητας ζωής. Στη διαμόρφωση της πρότασής μας λάβαμε υπόψη τις απόψεις και τις προτάσεις που έχουν κατά καιρούς δημοσιοποιήσει συλλογικοί φορείς και συμπολίτες μας.
Η επικρατούσα κατάσταση
Η μέχρι σήμερα μορφή της εμποροπανήγυρης της Υπαπαντής ήταν πανομοιότυπη με τα περισσότερα θρησκευτικά πανηγύρια, αλλά και τακτικά παζάρια ανά την Ελλάδα, όπου λίγο-πολύ και τα πωλούμενα είδη και οι πωλητές είναι οι ίδιοι.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν το παζάρι στην Αγία Τριάδα Καλαμάτας και το πανηγύρι της Μεσσήνης. Η εμποροπανήγυρη είχε τελείως παρεκκλίνει από το σκοπό της και απομακρυνθεί από τη θρησκευτική γιορτή. Κάθε άλλο παρά εξυπηρετούσε το στόχο της επιβίωσης της θρησκευτικής και πολιτιστικής παράδοσης. Επίσης, δε συμβάλλει στην προβολή της Καλαμάτας ως εναλλακτικού και ποιοτικού προορισμού για τους επισκέπτες.
Στην πράξη εξελισσόταν κάθε χρόνο σε μια ευκαιρία εκποίησης κινέζικων και γενικά αλλοδαπών προϊόντων, καθώς και απομιμήσεων επώνυμων προϊόντων.
Ο τρόπος κάλυψης του χώρου και ο τρόπος εγκατάστασης των αυτοσχέδιων παραγκών (φιάλες υγραερίου δίπλα σε κινητήρες παραγωγής ρεύματος, καλώδια στο έδαφος, υλικά εύφλεκτα πάνω στις παράγκες, έλλειψη μέτρων πυρασφάλειας κ.ά.) δημιουργούσαν επικίνδυνες συνθήκες για την ασφάλεια των ίδιων των πλανόδιων, των επισκεπτών, αλλά και των περιοίκων.
Γενικά η λειτουργία της εμποροπανήγυρης ακροβατούσε στα όρια της νομιμότητας. Ταυτόχρονα παρουσίαζε μια τριτοκοσμική εικόνα παραγκούπολης, που προφανώς δεν μπορεί να είναι ελκυστική για τον επισκέπτη, μια εικόνα που σε τελευταία ανάλυση προσβάλλει την εικόνα της πόλης μας.
Η πρότασή μας
Ως «Ανοικτός Δήμος-Ενεργοί Πολίτες» πιστεύουμε ότι η πόλη της Καλαμάτας πρέπει να διεκδικήσει να γίνει για τους επισκέπτες ένας προορισμός που θα προσφέρει υψηλή αισθητική, ποιότητα υπηρεσιών και πολιτισμό.
Η εικόνα της εκτεταμένης παραγκούπολης που παρουσίαζε η πόλη στη γιορτή της Υπαπαντής είναι εντελώς ασύμβατη με μια τέτοια επιδίωξη.
Οι προτάσεις μας για ένα νέο Κανονισμό της Εμποροπανήγυρης και γενικά για τη διοργάνωσή της έχουν ως εξής:
-Η χωροθέτηση των εκδηλώσεων της εορτής θα πρέπει έμπρακτα να στοχεύει στην αξιοποίηση και ανάδειξη του Ιστορικού Κέντρου και της παλιάς Καλαμάτας (πλατείες 23ης Μαρτίου, Όθωνος, Αγ. Αποστόλων, Αγ. Νικολάου, Παπλωματάδικα, πεζόδρομοι κ.λπ.).
-Δημιουργία πολλών μικρών καλαίσθητων εκθετηρίων – σημείων πώλησης σε πλατείες και πεζόδρομους που θα ενοικιάζουν συνεταιρισμοί, ομάδες παραγωγών, Μεσσήνιους παραγωγούς και τυποποιητές. Τα είδη προς πώληση θα πρέπει να περιορίζονται σε προϊόντα λαϊκής και θρησκευτικής τέχνης, ξυλόγλυπτα, παλαιά έπιπλα, σκεύη και βιβλία, παραδοσιακά μεσσηνιακά προϊόντα, προϊόντα πρώτης μεταποίησης μεσσηνιακών αγροτικών προϊόντων, προϊόντα χειροτεχνίας – οικοτεχνίας.
-Προβολή και προώθηση τοπικών αγροτικών και άλλων προϊόντων από τους Μεσσήνιους τυποποιητές και τις οικοτεχνίες με εκδηλώσεις γευσιγνωσίας, παρουσιάσεις προϊόντων, επισκέψεις σε λιοτρίβια, οινοποιεία, ποτοποιεία, παστελοποιεία και άλλες παραγωγικές ή τυποποιητικές μονάδες της περιοχής, όπου οι επισκέπτες θα μπορούν να γνωρίσουν τη διαδικασία παραγωγής, αλλά και να αγοράσουν προϊόντα από… την πηγή κ.λπ.
-Το διήμερο της εορτής να καθιερωθεί ως περίοδος προσφορών των εμπορικών επιχειρήσεων της πόλης σε συνεργασία του Δήμου Καλαμάτας, της Ομοσπονδίας Επαγγελματικών Βιοτεχνικών και Εμπορικών Συλλόγων Μεσσηνίας, του Εμπορικού Συλλόγου Καλαμάτας, της Ένωσης Ξενοδόχων Μεσσηνίας και άλλων επαγγελμάτων φορέων.
-Ο Δήμος να εξασφαλίσει την οργάνωση παράλληλων πολιτιστικών, θρησκευτικών και άλλων εκδηλώσεων, με σκοπό την προσέλκυση θεματικού τουρισμού (θρησκευτικός, πολιτιστικός, σχολικός). Μπορεί να αξιοποιηθεί και να προβληθεί η πολιτιστική ερασιτεχνική δημιουργία από ολόκληρη τη Μεσσηνία. Επίσης, μπορεί να οργανώνεται έκθεση έργων αγιογραφίας των μαθητών και καθηγητών του αντίστοιχου τμήματος της Σχολής Εικαστικών της «ΦΑΡΙΣ».
-Η εβδομάδα «Άρτος, Οίνος, Έλαιον» που διεξάγεται το Μάιο μπορεί να μετακινηθεί στις αρχές Φεβρουαρίου με αναβάθμισή της. Ο σκοπός είναι η προβολή παραδοσιακών δραστηριοτήτων της Καλαμάτας (π.χ. μεταξουργία) ή παραδοσιακών επαγγελμάτων που έχουν εξαφανιστεί ή τελούν υπό εξαφάνιση (αμαξάς, αργαλειός-υφάντρες, βαρελάς, γανωματής, γλυκατζήδες, επιπλάς, καλαθάς, καρεκλάς, καπελού, καρβουνιάρης, κηροπλάστης, κουλουράς, κυτιοποιός, κωδωνοκρούστης, λατερνατζής, λουκουματζής, λούστρος, παλιατζής, παστελάς, σαμαρτζής, ταχυδακτυλουργός, φαρνατζής, φιστικάς, φωτογράφος, ψαθάς κ.ά.) με τη μορφή υπαίθριας έκθεσης φωτογραφίας στο Ιστορικό Κέντρο ή και ζωντανά, όπου αυτό είναι εφικτό, προκειμένου ο παραδοσιακός τεχνίτης να επιδεικνύει τον τρόπο δουλειάς του.
-Πανελλήνια προβολή της εορτής και του πανηγυριού μέσω διαφημιστικής καμπάνιας σε συνεργασία με τις τουριστικές επιχειρήσεις και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης για την προσέλκυση επισκεπτών.
Φυσικά, οι προτάσεις μπορούν να εμπλουτιστούν έπειτα από μια δημόσια συζήτηση. Πιστεύουμε, όμως, ότι με την αλλαγή της μορφής του πανηγυριού σε αυτή την κατεύθυνση συμβάλλουμε στη διατήρηση και διάδοση της θρησκευτικής παράδοσης, του ιστορικού παρελθόντος και της παραδοσιακής παραγωγής της πόλης και της περιοχής μας. Ταυτόχρονα, ενισχύουμε την τοπική οικονομία και κοινωνία. Είμαστε βέβαιοι ότι η πόλη μας μπορεί να γίνει ελκυστική μόνο όταν οι παρεμβάσεις μας τη διαφοροποιούν και της προσδίδουν συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Του Σταμάτη Μπεχράκη
Δημοτικού συμβούλου με την παράταξη «Ανοικτός Δήμος-Ενεργοί Πολίτες»
