Το περασμένο Σάββατο πήγα με αγωνία να παρακολουθήσω την παράσταση «Η Ανάκριση» που ανεβάζει φέτος η «Θεατρική Διαδρομή». Είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω το χειμώνα κάποιες πρόβες και είχα συνειδητοποιήσει ότι το συγκλονιστικό αυτό έργο είναι ιδιαίτερα δύσκολο και απαιτητικό.
Με το ξεκίνημα, όμως, του έργου οι όποιες ανησυχίες μου διαλύθηκαν. Η παράσταση κυριολεκτικά σε καθηλώνει! Το τόλμημα της «Θεατρικής Διαδρομής» αποδεικνύεται απόλυτα επιτυχημένο χάρις στην εργατικότητα των ακτιβιστών ηθοποιών και της σκηνοθεσίας του σπουδαίου Κώστα Χαλκιά, που έβγαλε σχεδόν το μάξιμουμ των υποκριτικών ικανοτήτων του κάθε ηθοποιού.
Το Ορατόριο με τις 11 ωδές του Πέτερ Βάις ξετυλίγεται ταχύτατα επί σκηνής και οι ζωντανές αφηγήσεις των ανωνύμων μαρτύρων διεγείρουν άμεσα στο θεατή απάνθρωπες εικόνες από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς.
Το έργο του Πέτερ Βάις είναι ένα ντοκουμέντο κατά του Ναζισμού και της μισανθρωπίας, μια ωμή καταγγελία στην παράνοια του πολέμου. Μέσα από τις μαρτυρίες στη δίκη κάποιων επωνύμων υπευθύνων του στρατοπέδου αναδεικνύεται ο τραγικός αφανισμός εκατομμύρια ανθρώπων με τρόπους κραυγαλέα διαστροφικούς. Παρακολουθούμε πρόσωπα που επέζησαν από το κολαστήριο του Άουσβιτς να αποτελούν μάρτυρες κατηγορίας κάποιων Ναζί, καταθέτοντας στο στιβαρό Ανακριτή τις εμπειρίες τους με κάθε λεπτομέρεια. Οι γρήγορες αλλεπάλληλες ερωτήσεις προς τους μάρτυρες και οι απαντήσεις αυτών σε συνδυασμό με τον αντίλογο του δικηγόρου των κατηγορουμένων, κρατούν αμείωτο μέχρι τέλους το ενδιαφέρον του κοινού.
Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι απλά και λιτά και η μουσική επένδυση εύστοχη. Η δε χρήση βίντεο με παλιές εικόνες απ’ το Άουσβιτς διευκολύνει το θεατή να διεισδύσει στην ουσία των αφηγήσεων.
Οι ηθοποιοί που παριστάνουν τους μάρτυρες κατηγορίας στέκονται όλοι στο ύψος των περιστάσεων, οδηγώντας το δράμα στην κλιμάκωσή του. Η κορύφωση της συγκίνησης αλλά και του αποτροπιασμού του κοινού έρχεται στις περιγραφές των άγριων δολοφονιών δύο αθώων μικρών παιδιών. Το εφεύρημα της τοποθέτησης του κόκκινου μήλου του μικρού αγοριού αντίκρυ στο επίσης κόκκινο φουστανάκι του μικρού κοριτσιού λειτουργεί στις συνειδήσεις ως φάρος ενός μόνιμα αναπάντητου «γιατί» και ενός, δυστυχώς, επίκαιρου “red alert”!
Οι Ναζί που δικάζονται παρουσιάζονται βδελυγμικοί και με νεύρο, κάνοντας να φτάσει στα αυτιά μας η «κραυγή». Το αποκορύφωμα είναι ο «Σταρκ», που ξεστομίζει το πιο ουσιαστικό γι’ αυτούς, ότι δηλαδή έτσι γαλουχήθηκαν και έμαθαν από μικροί ότι είναι το πρέπον, φανερώνοντας τις κατευθύνσεις που δίνει στο άτομο ένα φασιστικό καθεστώς.
«Η Ανάκριση» κλείνει με τα λόγια του συνηγόρου των εγκληματιών: «Αυτά τα εγκλήματα θα έπρεπε να έχουν παραγραφεί!». «Η Ανάκριση» είναι μια Τραγωδία χωρίς την απαιτούμενη σε κάθε τραγωδία «Κάθαρση»! Και πράγματι, στην πράξη τα αδικήματα των πραγματικών εγκληματιών παραγράφηκαν! Στο εδώλιο του κατηγορουμένου δεν κάθισαν ποτέ η «Κρουπ», η «Ζήμενς», η «Ντόιτσε Μπανκ», η “Standard oil”, η “IBM”, η “General Motors”, η “Ford” και δεκάδες άλλες πολυεθνικές που ενίσχυσαν τις δυνάμεις του Άξονα. Διότι η απανθρωπιά αυτή που εκδηλώθηκε δεν ήταν παρά το αποτέλεσμα της έκφρασης συγκεκριμένων συμφερόντων.
Ο χαρισματικός Νίκος Μπογιόπουλος έκανε τη σύνδεση του τότε με το σήμερα καθαρά ενημερωτικά και τεκμηριωμένα ως δημοσιογράφος.
«Η Ανάκριση» τονίζει την ιστορική μνήμη ως απαραίτητο συστατικό για ένα στέρεο μέλλον και αξίζει να πάνε όλοι να δουν αυτή την παράσταση. Αξίζουν συγχαρητήρια στη «Θεατρική Διαδρομή», που έχει ανεβάσει ψηλά τον πήχη του θεάματος στην πόλη μας.
Ηλίας Ε. Καραμπάτσος
Συνεχίζεται η «Ανάκριση»
Συνεχίζονται έως και τις 24 Απριλίου (εκτός Δευτέρας και Τρίτης) οι παραστάσεις του έργου «Ανάκριση» του Πέτερ Βάις, σε σκηνοθεσία Κώστα Χαλκιά, το οποίο παρουσιάζει η «Θεατρική Διαδρομή» στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας.
Εκατοντάδες δε θεατές παρακολούθησαν το έργο στις πρώτες παραστάσεις και είναι μεγάλη η ικανοποίηση του σχήματος από το γεγονός ότι νέοι άνθρωποι και μαθητές με τη μεγάλη προσέλευσή τους στηρίζουν την παράσταση. Μάλιστα, ευχαριστεί την Ένωση Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (Α΄ ΕΛΜΕ), το Σύλλογο Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και όλους τους πολιτιστικούς συλλόγους – σωματεία που με απόφασή τους καλούν τα μέλη τους ή έχουν ήδη προγραμματίσει να δουν την παράσταση το επόμενο διάστημα.
Όσοι προτίθενται να παρακολουθήσουν το έργο, μπορούν να προμηθεύονται νωρίτερα εισιτήρια με χαμηλότερη τιμή από το Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας.
