Στο έλεος του καιρού και των ακόμα πιο τρομακτικών ανατιμήσεων βρίσκεται ο αγροτικός κόσμος στη χώρα μας, που πάντα βρισκόταν σε άσχημη θέση, αλλά πλέον αισθάνεται πιο έντονα από ποτέ την ανασφάλεια για το τι μέλλει γενέσθαι, αγωνιώντας για την ίδια την επιβίωση και τη δυνατότητα να συνεχίζει να δίνει τη «μάχη» στο χωράφι -μια μάχη κρίσιμη για όλους μας…
Μετά την παγωμένη «Ελπίδα» φαίνεται ότι διανύουμε Αλκυονίδες μέρες, ωστόσο ο χειμώνας δεν έχει τελειώσει ακόμη, οι καιρικές συνθήκες θα είναι επισφαλείς μέχρι και τα μέσα Μαρτίου και, βέβαια, ο αγώνας-αγωνία στα χωράφια δεν τελειώνει ποτέ.
Ο Αντώνης Βαϊτσόπουλος, με τον οποίο είχε την ευκαιρία να μιλήσει το «Θ», και η υπόλοιπη ομάδα νέων παραγωγών της Δυτικής Παραλίας, επέλεξαν να μην αντιμετωπίζουν μοιρολατρικά την κατάσταση, ξεφεύγοντας από την πεπατημένη και το φαύλο κύκλο της συνήθειας και επιδεικνύοντας ευελιξία που τους επιτρέπει να οδηγούν τις συνθήκες, αντί να άγονται από αυτές. Συνεννοούνται στη βάση του δόγματος «η ισχύς εν τη ενώσει», συνεργάζονται και ψάχνουν για καινοτόμες καλλιέργειες και δράσεις, παίρνοντας ρίσκα που δεν έχουν πάντα ευτυχές αποτέλεσμα, αλλά αυτός είναι ο μόνος ελπιδοφόρος δρόμος που υπάρχει.
«Προϊόν» αυτής της ευελιξίας αποτελεί και η συνεργασία με την αρκαδική εταιρεία συσκευασίας έτοιμων σαλατικών «Φρεσκούλης», η οποία βρήκε στις ηπιότερες μεσσηνιακές συνθήκες τη δυνατότητα να τροφοδοτείται με πρώτες ύλες ακόμα και στην καρδιά του χειμώνα. Έτσι, ο Αντώνης και άλλοι παραγωγοί από τον περασμένο Οκτώβριο στην περιοχή της Δυτικής Παραλίας εξερευνούν τις δυνατότητες εκτεταμένης συστηματικής καλλιέργειας με είδη όπως μαρούλια άισμπεργκ (iceberg) και λόλες, ραντίτσιο και φινόκιο. Κάποια στρέμματα που ήταν δίπλα στη θάλασσα επλήγησαν ή και καταστράφηκαν εντελώς από την αλμύρα που έφεραν οι δυνατοί άνεμοι πριν από έναν περίπου μήνα. Οι κακές καιρικές συνθήκες επηρέασαν και την καλλιέργεια του Αντώνη, που ξεκίνησε με 6 στρέμματα και 30.000 φυτά. Κάποια από αυτά χάθηκαν τελείως, ενώ στα υπόλοιπα θα υπάρξει καθυστέρηση στη συγκομιδή, όμως αν όλα πάνε καλά στο εξής, σε περίπου 20 μέρες θα αρχίσει να απολαμβάνει τους κόπους του.
Η συμφωνία με τον «Φρεσκούλη» εξασφαλίζει την εκ των προτέρων διάθεση των προϊόντων -όπως συμβαίνει και με εκείνη με τη μεσσηνιακή εταιρεία Παντελόπουλος, που τροφοδοτεί τα σούπερ μάρκετ Lidl- όμως το ρίσκο και της παραγωγής, αλλά και της τελικής τιμής, παραμένει στις πλάτες των καλλιεργητών…
Ειδικά αυτή την περίοδο, πάντως, η ζήτηση σε είδη μαναβικής δεν είναι πρόβλημα, αφού οι κακές καιρικές συνθήκες κατέστρεψαν καλλιέργειες και σε άλλες περιοχές της χώρας και οι παραγωγοί της Δυτικής Παραλίας καλύπτουν και αυτά τα κενά.
Αγώνας δρόμου για να έχουμε πατάτες το Πάσχα
Πρόβλημα επάρκειας προβλέπεται να υπάρξει στην πρώιμη πατάτα, καθώς η κατ’ ευφημισμόν… «Ελπίδα», όπου δεν κατέστρεψε τελείως καλλιέργειες, αναμένεται ότι θα οδηγήσει σε σημαντικές καθυστερήσεις. Έτσι, φαίνεται να χάνεται ο στόχος για τους παραγωγούς να πετύχουν καλύτερες τιμές, ενώ οριακά και βεβιασμένα προβλέπεται ότι θα βγει η παραγωγή για την αγορά του Πάσχα, την ίδια στιγμή που εκτιμάται ότι θα υπάρχουν και δυσκολίες στις εισαγωγές λόγω αύξησης του κόστους των μεταφορών, με το τελικό τίμημα να πληρώνει, φυσικά, ο καταναλωτής.
Η αποτίμηση του αντίκτυπου που είχαν αυτές οι ακραίες συνθήκες, που διήρκεσαν για περίπου 5 μέρες, με απότομες αλλαγές στη θερμοκρασία (η κατώτερη έφτασε μέχρι τους -6), δεν μπορεί να γίνει ακόμη, καθώς, εκτός από τις πιο εμφανείς επιπτώσεις, πολλά φυτά «στρεσαρίστηκαν» και δεν είναι βέβαιο πώς και αν θα αποδώσουν στη συνέχεια.
Η τεχνητή βροχή έσωσε την κατάσταση στις πατάτες, καθώς το νερό έλιωνε τον πάγο πριν πλήξει το φυτό, όμως η τεράστια ζήτηση είχε ως αποτέλεσμα τα αποθέματα νερού να εξαντληθούν, αφήνοντας στο τέλος κάποιες καλλιέργειες ακάλυπτες και οδηγώντας σε ολοσχερή καταστροφή τους.
Η διάσωση της περισσότερης παραγωγής της πατάτας από το μεγάλο παγετό της περασμένης εβδομάδας αποτέλεσε μια μεγάλη αγωνιώδη «μάχη» (και) για τους αγρότες της Δυτικής Παραλίας. Σε αυτή την προσπάθεια ένιωσαν άμεση την κινητοποίηση και του μηχανισμού ελέγχου και γι’ αυτό ευχαριστούν τον αντιπεριφερχειάρχη Στάθη Αναστασόπουλο και το ΓΟΕΒ Παμίσου για τη στήριξη και συνεργασία.
Οι μικροοργανισμοί μια «απάντηση» στην εκτίναξη του ενεργειακού κόστους
Δεν είναι, όμως, μόνο οι καιρικές συνθήκες που απειλούν την παραγωγή και τους αγρότες. Πρωτοφανείς είναι οι ανατιμήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν σε τρία νευραλγικά «μέτωπα», που είναι το πετρέλαιο και το ρεύμα, καθώς και τα λιπάσματα, η εκτόξευση της τιμής των οποίων και πάλι προέρχεται από την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους, καθώς οι λιπασματοβιομηχανίες βασίζονται στο φυσικό αέριο.
Ο Αντώνης Βαϊτσόπουλος δίνει μερικά ενδεικτικά νούμερα, που αποδεικνύουν ουσιαστικά το διπλασιασμό του κόστους, καθώς πλήρωνε τη νιτρική αμμωνία 16 ευρώ ανά συσκευασία και τώρα κοστίζει 37 ή το συνθετικό λίπασμα που από 22 έφτασε τα 40 ευρώ.
Ο ίδιος αντιμετώπισε αυτό το πρόβλημα με στροφή στην οργανική λίπανση με τη χρήση κοπριάς και με εκτεταμένη προσωπική έρευνα και μελέτη πάνω στην εφαρμογή μικροοργανισμών στις καλλιέργειες (ωφέλιμοι μύκητες, βακτήρια κ.τ.λ.).
Τα πρώτα αποτελέσματα στα κηπευτικά είναι πολύ ενθαρρυντικά και αναμένει να διαπιστώσει πώς θα λειτουργήσει το εγχείρημα στην πατάτα. Είναι ήδη πεπεισμένος ότι οι μικροοργανισμοί είναι το μέλλον στην αγροτική παραγωγή, καθώς μπορούν όντως να μειώσουν το κόστος και, φυσικά, το αποτέλεσμα είναι πιο οικολογικό, με πιο «καθαρό» προϊόν στο πιάτο του καταναλωτή.
Τις «ενστάσεις» του διατηρεί, αντίθετα, ο κ. Βαϊτσόπουλος για τη βιολογική καλλιέργεια, έχοντας ενδοιασμούς για κάποια από τα επιτρεπόμενα σκευάσματα, ενώ υπάρχουν πρακτικές δυσκολίες, όπως η γειτνίαση βιολογικών με συμβατικές καλλιέργειες, που αλλοιώνουν το χαρακτήρα των πρώτων. Σε κάθε περίπτωση, η αναζήτηση εναλλακτικών δρόμων και συνεργασιών είναι η μόνη επιλογή, την ίδια στιγμή που το κόστος οδήγησε στην αναγκαστική αγρανάπαυση δεκάδες στρέμματα στην περιοχή του Μπουρνιά…
Το μήνυμα, όμως, μπορεί και πρέπει να είναι θετικό και το δίνει και πάλι ο Αντώνης:
«Χρειάζεται να αλλάξουμε λίγο νοοτροπία. Να μοιραστούμε τις γνώσεις μας και να σταματήσουμε το γνωστό “να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα”, καθώς έτσι κανένας δεν ωφελείται. Όταν δουλεύουμε μεμονωμένα όλοι μας αντιμετωπίζουμε διάφορες δυσκολίες, αν συνεργαστούμε ομαδικά, το αποτέλεσμα θα είναι τελείως διαφορετικό και τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα».
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
