Σαρωτικοί έλεγχοι στον ΟΠΕΚΕΠΕ
Εντατικοί έλεγχοι βρίσκονται σε εξέλιξη στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ από κλιμάκιο της Αρχής για την Καταπολέμηση του Ξεπλύματος Μαύρου Χρήματος. Την έρευνα συντονίζει ο επικεφαλής της Αρχής, επίτιμος αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Χαράλαμπος Βουρλιώτης, και αυτή επικεντρώνεται σε 8 έως 10 συγκεκριμένα πρόσωπα, με δράση κυρίως στη Θεσσαλία. Μεταξύ αυτών φέρεται να περιλαμβάνεται και άτομο που είχε πολιτευτεί με τη Νέα Δημοκρατία.
Στο πλαίσιο των εξελίξεων, την παραίτησή της υπέβαλε η Καλλιόπη Σεμερτζίδου, η οποία κατείχε το ρόλο της συντονίστριας κοινοτικών πόρων και της γυναικείας επιχειρηματικότητας στη Γραμματεία Αγροτικών Φορέων της Ν.Δ. Η υπόθεση έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που ζητούν πλήρη διαλεύκανση και απόδοση ευθυνών όπου υπάρχουν.
Η πρώτη κύρωση επιβλήθηκε σε εταιρεία πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων στην Κρήτη από το Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης, στο πλαίσιο της έρευνας που διεξάγεται για τις παρατυπίες στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι έλεγχοι επεκτείνονται και σε άλλες δέκα εταιρείες πιστοποίησης.
Σύμφωνα με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, περίπου το 50% των ΑΦΜ που ελέγχθηκαν δεν πληρούν τα κριτήρια για επιδότηση στο πλαίσιο των προγραμμάτων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Για το λόγο αυτό, έχει «παγώσει» προσωρινά η καταβολή ενισχύσεων σε παραγωγούς βιολογικής κτηνοτροφίας και μελισσοκομίας, μέχρι να ολοκληρωθούν οι διασταυρωτικοί έλεγχοι.
Στο στόχαστρο της ειδικής task force και των αρμόδιων ελεγκτικών Αρχών έχουν τεθεί πλέον οι φορείς πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων, τα κέντρα υποδοχής δηλώσεων, αλλά και παραγωγοί που εμφανίζονται ως βιοκαλλιεργητές μόνο στα χαρτιά.
Σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστα Τσιάρα, στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ, περίπου το 50% των ελεγχομένων ΑΦΜ δεν πληρούν τα κριτήρια ένταξης στα βιολογικά προγράμματα. Όπως ανέφερε, στόχος του υπουργείου είναι ο πλήρης έλεγχος όλων των εμπλεκομένων, καθώς υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες για συγκεκριμένες εταιρείες πιστοποίησης.
Ήδη, το Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης προχώρησε στην άρση διαπίστευσης για έξι μήνες της εταιρείας πιστοποίησης «ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ και ΣΙΑ Ε.Ε. (IRIS)», με έδρα την Κρήτη, έπειτα από διαπιστωμένες παραβάσεις.
Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, Σπύρος Πρωτοψάλτης, τόνισε στην ΕΡΤNews ότι έχουν εντοπιστεί σοβαρές περιπτώσεις μη συμμόρφωσης και πως οι έλεγχοι όχι μόνο συνεχίζονται, αλλά θα συνοδευτούν και από κυρώσεις όπου εντοπίζονται παρατυπίες.
Η έναρξη των σαρωτικών ελέγχων έχει ήδη οδηγήσει πάνω από 4.000 παραγωγούς να αποχωρήσουν οικειοθελώς από τα προγράμματα βιολογικής γεωργίας, κτηνοτροφίας και μελισσοκομίας, σε μια προσπάθεια προφανώς να αποφύγουν ενδεχόμενες κυρώσεις.
Όπως επισήμανε η Σοφία Καραμάνου, μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου Βιοκαλλιεργητών Αγορών Αττικής, το πρόβλημα δεν αφορά στα προϊόντα αυτά καθαυτά, αλλά τα παραποιημένα ή μεταχρονολογημένα πιστοποιητικά, τα οποία εξασφάλιζαν παράτυπες επιδοτήσεις. «Υπήρχαν παραγωγοί που ήταν βιοκαλλιεργητές μόνο στα χαρτιά», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Το ενδιαφέρον για τα προγράμματα αυτά δεν είναι τυχαίο, καθώς οι κοινοτικές ενισχύσεις για τα βιολογικά και τα οικολογικά σχήματα είναι σημαντικά υψηλότερες από άλλες μορφές στήριξης.
Ωστόσο, οι πληρωμές των ενισχύσεων έχουν προσωρινά «παγώσει» μέχρι να ολοκληρωθούν οι απαραίτητοι διασταυρωτικοί έλεγχοι. Τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν σημαντικές αποκλίσεις από την πραγματικότητα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Κρήτη, όπου δηλώθηκαν 93.000 εκτάρια, έναντι μόλις 16.000 σε άλλη Περιφέρεια, γεγονός που εγείρει σοβαρά ερωτήματα.
Ακόμη πιο αποκαλυπτικά είναι τα ευρήματα των ελέγχων για τα Οικολογικά Σχήματα: Περισσότεροι από 30.000 παραγωγοί φέρονται να κατέχουν πάνω από 49.000 πλαστά πιστοποιητικά. Οι έρευνες βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, με στόχο να διακριβωθεί αν πρόκειται για οργανωμένη απάτη, με εμπλοκή εταιρειών και φορέων, ή αν κάποιοι εξαπατήθηκαν εν αγνοία τους.
Συνολική εκτίμηση
Η αποκάλυψη της απάτης στον ΟΠΕΚΕΠΕ αποτελεί μια κρίσιμη στιγμή για την ελληνική αγροτική πολιτική και τη διαχείριση των κοινοτικών πόρων. Ενώ οι έλεγχοι και οι κυρώσεις είναι θετικά βήματα, το πρόβλημα φανερώνει βαθύτερα συστημικά κενά που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Η εμπλοκή πολιτικών προσώπων και ιδιωτικών φορέων πιστοποίησης σε τέτοιου είδους υποθέσεις ρίχνει βαριά σκιά στο θεσμό της βιολογικής γεωργίας, ο οποίος έχει στόχο να προωθήσει την ποιότητα και την αειφορία.
Απαιτείται, επομένως, όχι μόνο νομική και διοικητική αντιμετώπιση, αλλά και ηθική αναμόρφωση και ενίσχυση της διαφάνειας για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κοινού και να διασφαλιστεί η ορθή κατανομή των ενισχύσεων.
Α.Π.
