Ο Αύγουστος υπήρξε ανέκαθεν η «χρυσή» περίοδος και για την τοπική αγορά. Ο συνδυασμός τουριστικής αιχμής, θερινών εκπτώσεων και αυξημένης κατανάλωσης έδινε ανάσα στα ταμεία επιχειρήσεων που τους προηγούμενους μήνες έβλεπαν τις πωλήσεις να υποχωρούν. Ωστόσο, φέτος η πολυπόθητη ανάσα μοιάζει περισσότερο με ένα σύντομο, βεβιασμένο ρούφηγμα αέρα πριν από την επόμενη βουτιά.
Στοιχεία που δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τον Μάιο ο όγκος πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο υποχώρησε κατά 5,6% σε ετήσια βάση. Οι απώλειες ήταν ιδιαίτερα έντονες σε ένδυση-υπόδηση (-12,8%), τρόφιμα-ποτά-καπνό (-10,3%) και πολυκαταστήματα (-9,4%). Ακόμη και τα μεγάλα σούπερ μάρκετ κατέγραψαν μείωση (-4,4%), ένδειξη ότι οι καταναλωτές περιορίζουν πλέον και τα απολύτως βασικά.
Η εικόνα του Ιουλίου δε διαφοροποιήθηκε αισθητά. Το ΙΟΒΕ καταγράφει περαιτέρω πτώση του δείκτη προσδοκιών στο λιανεμπόριο στις 93,4 μονάδες από 105,9 τον Ιούνιο, ενώ 6 στα 10 νοικοκυριά αναμένουν επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης μέσα στον επόμενο χρόνο.
Οι εκπτώσεις που δεν «έπιασαν»
Παρά τις θερινές προσφορές, οι φυσικές αγορές σημείωσαν πτώση έως και 18% σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των κατά τόπους εμπορικών συλλόγων. Ο καύσωνας περιόρισε την κίνηση στα καταστήματα, αλλά η κύρια αιτία βρίσκεται αλλού: στη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος. Όταν το πορτοφόλι «ματώνει» ήδη από λογαριασμούς, καύσιμα και σούπερ μάρκετ, το μπλουζάκι ή η νέα ηλεκτρική συσκευή μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα.
Ο τουρισμός ως προσωρινό οξυγόνο
Μέσα σε αυτή την εικόνα, ο τουρισμός εμφανίζεται ως η μεγάλη ελπίδα. Υπουργείο Τουρισμού και ΕΣΕΕ επιχειρούν να ενισχύσουν το δεσμό ανάμεσα σε ταξιδιωτική εμπειρία και κατανάλωση – το λεγόμενο “shopping in Greece”. Η λογική είναι σωστή: ο επισκέπτης που συνδυάζει τις διακοπές του με αγορές, αφήνει μεγαλύτερο οικονομικό αποτύπωμα. Ωστόσο, ακόμη κι εδώ, η ακρίβεια και η διεθνής οικονομική αβεβαιότητα περιορίζουν τις δαπάνες. Το «θαυμάσιο ελληνικό καλοκαίρι» δεν είναι δεδομένο ότι θα μεταφραστεί σε θαυμαστές εισπράξεις. Εξάλλου, μέχρι σήμερα κανείς στη Μεσσηνία δεν είναι ευχαριστημένος με τα χρήματα που… μπαίνουν και… βγαίνουν από το ταμείο του.
Το διαχρονικό πρόβλημα
Και η τοπική αγορά μοιάζει να έχει εθιστεί σε εποχικά «σωσίβια» – έναν καλό Αύγουστο, μια δυνατή πασχαλινή περίοδο, έναν καλό τουριστικό Σεπτέμβριο. Αυτό, όμως, αφήνει την οικονομία ευάλωτη σε κάθε εξωγενή κραδασμό: από έναν καύσωνα που αδειάζει τους εμπορικούς δρόμους, μέχρι μια διεθνή κρίση που φρενάρει τις αφίξεις.
Η σκληρή αλήθεια; Χωρίς ένα σταθερό, εύρωστο εσωτερικό καταναλωτικό κοινό, ικανό να συντηρήσει την αγορά ανεξαρτήτως σεζόν, οι τοπικές οικονομίες θα συνεχίσουν να ζουν με το βλέμμα στους τουρίστες. Και κάθε Αύγουστος, όσο «καλός» κι αν είναι, θα είναι απλώς ένα σύντομο διάλειμμα πριν επιστρέψουμε στην πραγματικότητα της ασθενικής ζήτησης.
Α.Π.
