Ο θεσμός των Κοινοτήτων έχει μια πλούσια παράδοση στην ελληνική κοινωνία με σημαντική προσφορά στην επίλυση των τοπικών ζητημάτων. Οι πρόεδροι και τα Κοινοτικά Συμβούλια λόγω εγγύτητας έχουν άμεση γνώση των προβλημάτων και μπορούν να τα αντιμετωπίζουν, εάν έχουν όμως και το απαραίτητο θεσμικό οπλοστάσιο και τους αντίστοιχους πόρους. Με τη μεταρρύθμιση του «Κλεισθένη» έπνευσε άνεμος αισιοδοξίας και για αυτό πολλοί νέοι άνθρωποι μπήκαν στο στίβο της κοινοτικής αυτοδιοίκησης με σκοπό να προσφέρουν στην περιοχή.
Με τις αλλαγές που επέφεραν οι «τροποποιήσεις Θεοδωρικάκου» ουσιαστικά περιορίστηκε ο θεσμικός τους ρόλος, ενώ η επιχορήγηση του κεντρικού Δήμου προς τις Κοινότητες εξαντλείται πλέον στην λεγόμενη πάγια προκαταβολή ( η οποία κυμαίνεται από 1.000 έως 2.000 ευρώ για Κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό έως τριακόσιους κατοίκους και για τις Κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από τριακόσιους έναν έως και δυο χιλιάδες κατοίκους αντίστοιχα). Είναι σαφές ότι με αυτούς τους ελάχιστους πόρους δεν μπορούν να γίνουν τα απαραίτητα έργα στις Κοινότητες και οι πρόεδροι θα πρέπει να απευθύνονται στην κεντρική διοίκηση του Δήμου για την επιτέλεση διαφόρων αναγκαίων έργων.
Το νέο νομοσχέδιο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση (στο οποίο θα αναφερθούμε εκτενώς στο επόμενο δημοτικό συμβούλιο)- χωρίς να υπάρχει η αναγκαία διαβούλευση με τα Κοινοτικά Συμβούλια- έρχεται να τα υποβαθμίσει ακόμα περισσότερο, δημιουργώντας ένα συγκεντρωτικό σύστημα διοίκησης αφού:
1. Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη για τους προέδρους και Συμβούλους των Κοινοτήτων
2. Καταργούνται οι Κοινότητες στις έδρες του κάθε Δήμου. Συγκεκριμένα καταργείται η Κοινότητα Καλαμάτας. Πρότασή μας ειδικά για την Καλαμάτα η δημιουργία συμβουλίων δημοτικών διαμερισμάτων
3. Περιορίζεται ο αριθμός των τοπικών συμβούλων
4. Υπάρχει ανισότητα τρόπου εκλογής μεταξύ μικρών και μεγαλύτερων πληθυσμιακά Κοινοτήτων
5. Μετατρέπονται οι σύμβουλοι της κάθε Κοινότητας σε προέκταση των υποψηφίων δημοτικών συνδυασμών. Ουσιαστικά λοιπόν για να εκλεγούν οι υποψήφιοι πρόεδροι και σύμβουλοι θα πρέπει να προσδεθούν στις δημοτικές παρατάξεις.
Συνεπώς με το «νέο» νομοσχέδιο επιλέγεται ένα συγκεντρωτικό και δημαρχοκεντρικό σύστημα διοίκησης των Κοινοτήτων, που, όπως έχει αποδειχτεί και κατά το παρελθόν, είναι αναποτελεσματικό, αντιδημοκρατικό και δεν προάγει τη συμμετοχή των πολιτών. Παράλληλα καταδικάζει τα χωριά, τις συνοικίες και την ύπαιθρο σε μαρασμό και εγκατάλειψη. Μοναδική ρεαλιστική διέξοδος για τις Κοινότητες είναι η θεσμική τους ενδυνάμωση και η σχετική οικονομική τους ανεξαρτησία, ώστε να μπορούν να φέρνουν σε πέρας έργα τοπικής εμβέλειας.
Δυστυχώς, δεν υπήρξαν τα αναγκαία ευήκοα ώτα στο Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας στην πρότασή μας για έκδοση ψηφίσματος στήριξης των Κοινοτήτων. Θα επανέλθουμε στην επόμενη συνεδρίαση για τη συζήτηση επί του εκλογικού νόμου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Του Μανώλη Μάκαρη
Ιατρού καρδιολόγου, επικεφαλής δημοτικής παράταξης «Ανοιχτός Δήμος – Ενεργοί Πολίτες», ΜSc Τοπικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης
