Η ζωή του στρατού μας
Το «ΘΑΡΡΟΣ» εν τη μερίμνη αυτού, του να κρατεί ενημέρους τους αναγνώστας του δι’ όλα τα πολεμικά γεγονότα εν τω Μακεδονικώ μετώπω, διώρισε μόνιμον ανταποκριτήν εκ των διαρκώς ευρισκομένων εν τη πολεμική ζώνη.
Δημοσιεύομεν σήμερον την πρώτην εκείθεν επιστολήν περιέχουσαν ωραία επεισόδια της πολεμικής ζωής:
Επάναγκες κρίνω όπως δι’ ολίγων σκιαγραφήσω την ζωήν και τα διάφορα επεισόδια του εδώ (εις το μέτωπον) ευρισκομένου στρατού μας και καταδειχθή ούτως αφ’ ενός μεν το εντελώς διάφορον των παρελθόντων πολέμων μας, αφ’ ετέρου δε η παντελής ηθική κατάπτωσις των αντιπάλων μας.
Ο πόλεμος τον οποίον διεξάγομεν εδώ πέρα είναι τεχνικός, όπως διωργανώθη υπό των γενναίων Συμμάχων μας. Το περίφημον τηλεβόλον των… 42, αν και έχομεν τόσον διάστημα εις το μέτωπον, δεν έπαιξεν ακόμη τον ρόλον του, αν και διαρκώς προκαλείται παρά του ημετέρου και αγγλικού πυροβολικού.
Τα Ζέππελιν – τα τρομερά εκείνα θηρία, όπως τα παρίστανον οι Γερμανόπληκτοι και δια του φάσματος αυτών κατετρόμαζον τον λαόν-ουδέποτε έκαμον την εμφάνισίν των.
Το μόνον αληθές είναι, ότι κατά το 3μηνον διάστημα όπου ευρισκόμεθα εις την πρώτην γραμμήν, εγγύς των εχθρικών προφυλακών, δύο μόλις φοράς επεχείρησεν εν βουλγαρικόν αεροπλάνον να πλησιάση τας γραμμάς μας. Τα αγγλικά όμως αεροπλάνα ειδοποιηθέντα πάραυτα δια των παρατηρητών και υψωθέντα κατεδίωξαν ταύτα μέχρις αυτών των εχθρικών γραμμών, ρίψαντα πληθύν βομβών κατά των καταυλισμών των και αυτών ακόμη των μετόπισθεν υπηρεσιών. Παρακολουθών την αερομαχίαν ταύτην (19ης Ιουνίου) διεκρίναμεν ανάφλεξιν προελθούσαν εκ των βομβών και ήτις πιθανώς ήτο ανάφλεξις αποθήκης πυρομαχικών. Μετά τοσαύτης δε επιτηδειότητος και ελιγμών εξετέλεσαν τας επιχειρήσεις αυτάς, ώστε παρ’ όλην την πληθύν των οβίδων ας έρριψαν κατ’ αυτών τα εχθρικά πυροβολεία, επέστρεψαν σώα εις τα αεροδρόμιά των. Το θέαμα παρακολουθών τις τας αερομαχίας είναι φαντασμαγορικόν και εις άκρον μεγαλοπρεπές. Καθ’ εκάστην σχεδόν έρχονται και τα καραβάνια και παραδίδονται εις τας προφυλακάς μας οι… Πρώσσοι της Ανατολής, όπως αποφύγουν τας κακουχίας και στερήσεις.
Είναι φρίκη βλέπων τις εις το πρόσωπον αυτών εζωγραφισμένην την απογοήτευσιν και τον κάματον. Ούτοι μετά βδελυγμίας εκφράζονται περί του ηθικού και της ελεεινότητος του βουλγαρικού στρατού. Δια να εννοηθή δε πλήρως το πόσον μας προξενούν αίσθησιν οι εχθροί μας, αρκεί να σημειωθή, ότι εις 50 μέτρων μόλις απόστασιν όπισθεν των συρματοπλεγμάτων μας, έχομεν θέατρον εις το οποίον κάθε βράδυ περνούμεν την ώραν μας με τα ωραία αστεία του Καραγκιόζη, όχι βεβαίως του Μόλλα ή του Θεοδωρέλλου ή και του κάτωθι του Λαγανάκου.
Κατά το τέλος δε της παραστάσεως σχηματίζεται εις χορός εκ καλλιφώνων υπό την πρωτοβουλίαν των μουσικών στρατιωτών Μυλωνά Κ. και Συκάκη Β. και τραγουδεί διάφορα εκλεκτά τραγούδια.
Δια να ποικίλλη δε το πράγμα τοις στέλλουν (τοις εχθροίς) τα πυροβολεία μας και τινάς επισκεπτικάς. Με τους Άγγλους, ους έχομεν εις τον τομέα μας, συνήψαμεν όλοι σχεδόν γνωριμίας και οι πλείστοι δια «Souvenir» κάμνουν μεταξύ μας διάφορα φιλοδωρήματα.
Προχθές εγώ κρατών εις χείρας μου ένα Port Monai, παριστώντα την εικόνα του Βενιζέλου, μοι την εζήτησεν Άγγλος τις στρατιώτης φωνάζων: «Venigelinte Venigelinte», κατησπάζετο αυτόν και τον εκράτησεν.
Δεν δύναμαι να εύρω λέξεις με τας οποίας να παραστήσω την μεγάλην καθαριότητα και τάξιν ην διατηρούσι περί τους καταυλισμούς των.
Εν γένει η ζωή μας εδώ πέρα είναι ένα σωστό γλέντι και μετ’ ανυπομονησίας αναμένομεν την ημέραν καθ’ ην θα διαταχθώμεν να επιτεθώμεν κατά των αρκουδιαρέων και εκδιώξωμεν αυτούς δια της λόγχης εκ των μερών εκείνων, άτινα τόσον προδοτικώς τοις παραδόθησαν.
Μέτωπον Ιούνιος 1918
ΜΑΤΘΑΙΟΣ Ν. ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ
_____________
EIΔΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ
Το «ΘΑΡΡΟΣ» εις τα χαρακώματα
«ΘΑΡΡΟΣ» 21 Αυγούστου 1918
Μέτωπον Στρυμώνος
Αύγουστος 1918
Μετά μεγάλου ενθουσιασμού αναγιγνώσκομεν επάνω εδώ εις τα μυρωμένα μακεδονικά βουνά, απέναντι των προαιωνίων της φυλής μας εχθρών, εις αυτό τούτο το ακρότατον όριον του βασιλείου (όπως διεχάραξαν τούτο οι προκάτοχοι ανάξιοι κυβερνήται μας), το αγαπητόν μας «ΘΑΡΡΟΣ» εις τας στήλας του οποίου μετά μεγίστου ενδιαφέροντος παρακολουθούμεν την υπέρ των ακραιφνώς Φιλελευθέρων Αρχών αρθρογραφίαν του, ως και την κίνησιν της Μεσσηνίας, ιδιαίτατα δε την των Καλαμών τοιαύτην.
Οι ενθουσιωδέστατοι εκείνοι λόγοι οι δια της λαμπροτάτης προσλαλιάς του Διοικητού της XIV Μεραρχίας Συνταγματάρχου Ορφανίδου, απαγγελθέντες προ και μετά την εκ της έδρας της Μεραρχίας αναχώρησιν και καταχωρηθέντες εις το «ΘΑΡΡΟΣ», ενεποίησαν και εις ημάς εξαιρετικώς ενθουσιώδη και λαμπροτάτην εντύπωσιν.
Υπό τοιούτον γενναίον και ένθερμον πατριώτην, οι λεβέντες της Μεσσηνίας θα δρέψωσι νέας δάφνας όπως και κατά τον του 1913 πόλεμον υπό τον αυτόν Διοικητήν.
Η ζωή μας εδώ πέρα είναι μία απόλαυσις. Μετά μεγάλης δι’ ανυπομονησίας αναμένομεν το σύνθημα της επιθέσεως κατά των απέναντί μας εχθρών. Αναλογιζόμενοι τα κακουργήματα άτινα διαπράττουν κατά των εις αυτούς τόσον ασπλάχνως και προδοτικώς παραδοθέντων αδελφών μας, τας συλήσεις των ναών μας, τας ατιμάσεις των παρθένων και τον εκβουλιγαρισμόν των γνησίων εκείνων μερών, αποθηριούμεθα.
Καθ’ εκάστην αυτομολούν εις τας γραμμάς μας συναποκομίζοντες τον οπλισμόν και λοιπήν εξάρτυσίν των οι… Πρώσσοι της Ανατολής. Είναι αδύνατον να σας απεικονίσω ώδε την ηθικήν κατάπτωσιν του στρατού των. Αι πληροφορίαι, ας μας μεταδίδουν και αίτινες εν γενικαίς γραμμαίς συμφωνούν, είναι εκτάκτου σπουδαιότητος.
Εις τούτων Αναστασώφ Κωνστ. ονόματι στρατιώτης του 59ου Συντάγματος, αφού δια των χυδαιοτέρων ύβρεων εξεφράσθη κατά Φερδινάνδου, Μαλίνωφ και Γερμανών, μας παρέστησεν εν εκτάσει την πλήρη κατάπτωσιν του ηθικού του βουλγαρικού στρατού. Κατά τας καταθέσεις του, σημειούνται αθρόαι λιποταξίαι και στάσεις. Ο στρατός απαυδήσας ζητεί επιμόνως την ειρήνη, αδιαφορών και αν τα σύνορα ορισθούν μέχρι Σόφιας. Ο ιματισμός των είναι άθλιος. Το ζήτημα της διατροφής έχει παραμεληθεί. Η ποσότης της μερίδος της τροφής είναι ελαχίστη. Ο δε προς αυτούς παρεχόμενος άρτος σύγκειται εξ αραβοσίτου και διαφόρων άλλων ουσιών, οίτινες εκτός της μελανότητος την οποίαν δίδουν εις αυτόν, καθιστούν τούτον σκληρόν ως τσιμέντο. Δείγμα τοιούτου άρτου μάς επέδειξε.
Προ 20ημέρου – καθώς μας κατέθεσεν – επανήλθεν εκ Σόφιας ένθα είχε μεταβή επ’ αδεία. Δια των ζωηροτέρων δε χρωμάτων μας παριστά την εκεί κατάστασιν και την μήνιν κατά των Γερμανών, ενταθείσαν λόγω της υπό των τελευταίων αθρόας επιτάξεως των σιτηρών και λοιπών προϊόντων άτινα φυγαδεύουν εις Γερμανίαν λιμώττοντος ούτω του εντοπίου πληθυσμού. Από ημέρας εις ημέραν δ’ αναμένεται να εκσπάση η λαίλαψ κατά των Γερμανών.
Συνεπεία όλων αυτών των κακουχιών και στερήσεων, εις επίμετρον δε και της σκαιάς προς τούτους συμπεριφοράς των αξιωματικών και βαθμοφόρων των, εξευρίσκουν τον κατάλληλον χρόνον και ιδιαζόντως τόπον και αυτομολούν προς τας γραμμάς μας.
Κατορθώνουν δε και τους συγκρατούν με την υπόσχεσιν, ότι ο Μαλίνωφ διαπραγματεύεται την σύναψιν ειρήνης. Έχασαν όμως πλέον την υπομονήν των.
Ο συμμαχικός και ο ημέτερος αεροπορικός στόλος καθ’ εκάστην ενεργεί αινφιδιαστικάς επιδρομάς εις τας γραμμάς του εχθρού και ρίπτουν πληθύν βομβών κατά των καταυλισμών και αποθηκών πυρομαχικών, επιφέρων αφαντάστους ζημίας εις αυτούς.
Εις το τέλος δε λαμβάνουν καταλλήλους φωτογραφίας των κινήσεων του εχθρού. Τα εχθρικά αντιαεροπορικά πυροβόλα εις μάτην καταναλίσκουν τας οβίδας των διότι τα αεροπλάνα δι’ επιτηδειοτάτων ελιγμών διαφεύγουν πάντα κίνδυνον.
Προχθές είχομεν και πάλιν μίαν αερομαχίαν εις μικράν από των γραμμών μας απόστασιν. Κατά ταύτην κατερρίφθη εν βουλγαρικόν, όπερ επεχείρησε να πλησιάση τας γραμμάς μας. Το θέαμα των αερομαχιών είναι εις άκρον φαντασμαγορικόν τοσούτον, ώστε αψηφούντες τον κίνδυνον εξήλθομεν και παρηκολουθήσαμεν το θέαμα της πτώσεως. Ο ενθουσιασμός μας υπήρξεν ανώτερος πάσης περιγραφής.
ΜΑΤΘΑΙΟΣ Ν. ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ
Στρατιώτης
