Απορίες ενός ποινικολόγου για την καταδίκη του Νίκου Παππά

Απορίες ενός ποινικολόγου για την καταδίκη του Νίκου Παππά

Ως το 2015 και επί 25 έτη υπήρχε πλήρης αναρχία και ασυδοσία στο τηλεοπτικό τοπίο. Γνωστοί τηλεοπτικοί σταθμοί συγκεκριμένων βαρόνων και εφοπλιστών, «νταβατζήδων» κατά τον Κ. Καραμανλή, λειτουργούσαν χωρίς άδεια και χωρίς κανόνες. Κυρίως, όμως, δεν πλήρωναν στο Δημόσιο ούτε ένα ευρώ για τις δημόσιες συχνότητες, και οι τότε κυβερνήσεις δεν απαιτούσαν την πληρωμή φόρων κι οφειλών εκ μέρους τους. Πρόκειται για πρόκληση διαρκείας, αφού ένα περίπτερο ή ένα καφενείο όφειλε να κατέχει άδεια λειτουργίας.

Η δέσμευση της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα για νομιμότητα στο τηλεοπτικό τοπίο έγινε πράξη με το γνωστό ως «νόμο Παππά»(Ν. 4339/2015). Οι βαρόνοι της τηλεόρασης, διάφοροι δημοσιογράφοι-υπάλληλοί τους και οι υποστηρικτές τους εντός της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, κήρυξαν αμείλικτο πόλεμο στην κυβέρνηση και στον αρμόδιο υπουργό της. Ο πόλεμος αυτός είχε αυτονόητες αιτίες και εκδηλώθηκε με πολλούς τρόπους. Τελικά, παρά τα πολυποίκιλα εμπόδια και την επανάληψη του α΄ διαγωνισμού, ο νόμος «Παππά» έγινε νόμος του κράτους. Συνέπειά του ήταν οι νόμιμες άδειες λειτουργίας, κανόνες και όχι ασυδοσία, πλαφόν θέσεων εργασίας και, κυρίως, εκατοντάδες εκατομμύρια έσοδα για το Δημόσιο. Αυτή είναι η ουσιώδης αλήθεια, ανεξάρτητα από κριτικές για επιμέρους κενά , απειρίες, λάθη ή υπαρκτές δυσκολίες που προέκυψαν στη διαδικασία αυτή.

Οι θιγμένοι βαρόνοι και οι πολιτικοί που έκλεισαν την ΕΡΤ το 2012 εκδικήθηκαν τον Ν. Παππά μέσω των βουλευτών της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ. Αφού δεν τόλμησαν να χτυπήσουν τον Αλέξη Τσίπρα, έστησαν προανακριτική επιτροπή σε βάρος του υπουργού του. Με μια ανίερη συμμαχία με το δήθεν ευνοημένο από τον Παππά, Καλογρίτσα, ο οποίος έχασε (!) την τηλεοπτική άδεια λόγω τήρησης της νομιμότητας από τον Παππά, τον παρέπεμψαν στο Ειδικό Δικαστήριο (Ε.Δ.) για το πλημμέλημα της παράβασης καθήκοντος (αρμοδιότητας Μονομελούς Πλημμελειοδικείου). Η προκλητική κατηγορία περί «δωροληψίας» σε βάρος του απορρίφθηκε εξαρχής.

Στο Ε.Δ. οι συνήγοροι του Ν. Παππά και, κυρίως, η αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου κα Σμυρλή, αποδόμησαν πλήρως την κατηγορία περί «παράβασης καθήκοντος». Οι δικαστές όμως τον καταδίκασαν, με ποινή που ανέστειλαν, χωρίς ακόμη να είναι γνωστό το σκεπτικό τους, καθότι η απόφαση δεν έχει δημοσιευθεί. Δε μου αρέσουν οι θεωρίες συνωμοσίας. Ωστόσο, υπάρχουν εύλογες απορίες, όχι μόνο δικές μου, αλλά και πολλών έγκριτων νομικών:

-Παράβαση καθήκοντος (άρ. 259 ΠΚ ) θεμελιώνεται, όταν ο δημόσιος λειτουργός με πρόθεση παραβαίνει τα καθήκοντά του, με σκοπό να ωφελήσει τον εαυτόν του ή άλλον ή να βλάψει το κράτος ή κάποιον τρίτο. Έβλαψε ή ωφέλησε ο Ν. Παππάς το κράτος, βάζοντας τάξη και νομιμότητα στο τηλεοπτικό τοπίο και εκατοντάδες εκατομμύρια στα δημόσια ταμεία;

-Πώς ωφέλησε τον Καλογρίτσα, αφού δεν πήρε άδεια (την έκοψε ο Παππάς!), καθότι δεν καταβλήθηκε το χρηματικό αντίτιμο; Η τήρηση της νομιμότητας και η υποχρέωση των καναλαρχών να λάβουν άδεια και να πληρώσουν για τη δημόσια συχνότητα, συνιστά παράβαση καθήκοντος ή τήρηση του καθήκοντος στο ακέραιο;

-Πώς γίνεται για το ίδιο ακριβώς θέμα ο τότε γ.γ. του υπουργείου (Ε. Κρέτσος) και η επιτροπή διεξαγωγής του διαγωνισμού να έχουν αθωωθεί πρόσφατα ομόφωνα και να καταδικάζεται ο Ν. Παππάς;

-Συνήγορος του κατηγορουμένου και δήθεν ωφελημένου Καλογρίτσα ήταν ο Α. Λοβέρδος, ο οποίος στη Βουλή ψήφισε την παραπομπή του Παππά. Πριν λίγα χρόνια, μαζί με τη Ν.Δ., προπηλάκιζε τον Καλογρίτσα, ως «μπροστινό του ΣΥΡΙΖΑ» κ.ά. Στη δίκη, αντί για την αθώωση του πελάτη του, υπερακόντιζε στην καταδίκη του Παππά. Και ενώ καταδικάστηκε ο Καλογρίτσας, ο συνήγορος ήταν περιχαρής!

-Συνήθως η αυστηρότητα εκδηλώνεται από τους εισαγγελείς. Η εισαγγελέας της έδρας και ο αναπληρωτής της πρότειναν αθώωση με τεκμηριωμένο σκεπτικό. Όμως, δέχθηκε ωμές επιθέσεις από λιβελλογράφους, υποστηρικτές του Κ. Μητσοτάκη. Επηρεάστηκε, άραγε, απ’ αυτές η κρίση του Ε.Δ.;

3. Η κυβέρνηση της Ν.Δ. και τα φιλικά της κεντρικά ΜΜΕ, που ωφελήθηκαν με τη λίστα Πέτσα και τις αλλαγές στο νόμο «Παππά», άρχισαν κιόλας να κάνουν «σημαία» την καταδίκη Παππά. Εν όψει των ερχόμενων εκλογών στοχεύουν να ξεχαστεί το μέγα σκάνδαλο των υποκλοπών και η λεηλασία του δημόσιου χρήματος. Οι πολίτες, όμως, ξέρουν καλά, ότι ο Παππάς και ο ΣΥΡΙΖΑ έπραξαν το καθήκον τους και ωφέλησαν το κράτος. Έχουν καθαρά χέρια και η ηθική στην πολιτική τους είναι αρχή και αξία διαρκείας. Οι γαλάζιες ακρίδες, οι Πάτσηδες της Ν.Δ., οι απευθείας αναθέσεις δισεκατομμυρίων σε ημέτερους, τα ταμεία της SIEMENS και τα «αδιευκρίνιστα» ποσά υπουργών στην υπόθεση NOVARTIS, η ακρίβεια και οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας δεν ξεχνιούνται. Ωστόσο, στο δημόσιο διάλογο, με αφορμή τη δίκη αυτή, αναδεικνύονται και άλλα θέματα με νομικό και πολιτικό ενδιαφέρον, όπως:

-Με βάση το νόμο «περί ευθύνης υπουργών» δε χωρεί έφεση κατά της απόφασης του Ε.Δ., ώστε να κριθεί η υπόθεση όπως για κάθε πολίτη και σε δεύτερο βαθμό από άλλους δικαστές. Ο Ν. Παππάς προσφεύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο είναι συνήθως ευαίσθητο στις παραβιάσεις των αρχών της δίκαιης δίκης. Η αλλαγή του νόμου, όμως, είναι αναγκαία.

-Οι δικαστικές πλάνες στην ιστορία του δικαίου είναι συχνές και επώδυνες για καταδικασθέντες άδικα ή χωρίς αποδείξεις. Υπάρχουν και αποφάσεις μεροληπτικές ή καθ’ υπόδειξη από τις εκάστοτε εξουσίες, με πιο χαρακτηριστική την υπόθεση Λούλα στη Βραζιλία. Ο οποίος φυλακίσθηκε άδικα και εσκεμμένα, αλλά αθωώθηκε και εκλέχτηκε πρόεδρος, οι δε επίορκοι διώκτες του ελέγχονται. Ο Ν. Παππάς δεν είναι βεβαίως Λούλα, αλλά ίσως η άδικη απόφαση να τον φέρει πρώτο στην εκλογική του περιφέρεια.

-Οι τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις είναι σεβαστές. Αυτό δε σημαίνει, όμως, ότι είναι πάντα ορθές ή ότι δεν επιδέχονται κριτική. Αντιθέτως, επιβάλλεται η άσκηση κριτικής με επιχειρήματα, ιδίως όταν πρόκειται για θέματα ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος. Η πρόσφατη απόφαση του ΑΠ για τους πλειστηριασμούς δικαίως δέχθηκε σφοδρή κριτική από κόμματα, δικηγορικούς συλλόγους, νομικούς, φορείς κ.ά. Συνεπώς, και οι κρίνοντες κρίνονται!

Του Βασίλη Θ. Αμανατίδη