Περιλαμβάνει τις πεδινές περιοχές Παμίσου – Νέδοντα και των γύρων ρεμάτων
Ολοκληρώθηκε όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας η 1η Αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας (ΣΔΚΠ) για τις Λεκάνες Απορροής Ποταμών της χώρας, σε εφαρμογή της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ «για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας».
Τα Σχέδια αυτά μαζί με τους Χάρτες Επικινδυνότητας και Κινδύνων Πλημμύρας αποτελούν το στρατηγικό εργαλείο για την εφαρμογή της πολιτικής που αφορά στην αξιολόγηση και διαχείριση του κινδύνου πλημμύρας στο σύνολο της χώρας, με στόχο την αποτελεσματικότερη διαχείριση και το μετριασμό των επιπτώσεων των πλημμυρικών φαινομένων.
Ταυτόχρονα, τα σχέδια μπορούν να αξιοποιηθούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες ως ένα πρώτο εργαλείο αξιολόγησης των αρνητικών συνεπειών από τις πλημμύρες, με στόχο τον καθορισμό αποτελεσματικής στρατηγικής για τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας.
Περιοχή Παμίσου
Σύμφωνα με την 1η Αναθεώρηση, στο Υδατικό Διαμέρισμα της Δυτικής Πελοποννήσου, όπου ανήκει και η Μεσσηνία, ορίστηκαν τρεις περιοχές που χαρακτηρίζονται ως Ζώνη Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας και στις οποίες επικεντρώνεται ο καθορισμός των υδάτινων σωμάτων και των λεκανών/υπολεκανών απορροής, καθώς και η ανάλυση των χαρακτηριστικών τους και των μηχανισμών πλημμύρας.
Οι Ζώνες αυτές είναι:
-Πεδινές περιοχές π. Παμίσου και λοιπών ρεμάτων
-Χαμηλές περιοχές οροπεδίου Μεγαλόπολης
-Χαμηλές Περιοχές π. Αλφειού, χειμάρρων της δυτικής ακτής ΥΔ Δυτικής Πελοποννήσου και της χερσονήσου Πυλίας.
Για τις πεδινές περιοχές π. Παμίσου και λοιπών ρεμάτων που μας αφορούν, στην αναθεώρηση αναφέρεται ότι η περιοχή έχει έκταση 271.48 km2. Εκτείνεται κατά μήκος του Μεσσηνιακού κόλπου από τις Τζάνες έως τη Μικρή Μαντίνεια. Περιλαμβάνει πεδινές περιοχές του Μεσσηνιακού κάμπου που εκτείνονται βόρεια μέχρι τη Βαλύρα και το Διαβολίτσι, αγροτικές εκτάσεις, καθώς και το αεροδρόμιο της Καλαμάτας.
Τη συγκεκριμένη Ζώνη Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας διασχίζουν αρκετά υδατορέματα που εκβάλλουν στο Μεσσηνιακό κόλπο με πιο σημαντικά τον π. Πάμισο και τον π. Νέδοντα. Άλλα σημαντικά υδατορέματα είναι το ρέμα Βελίκα, το ρ. Μουρτιάς, ο π. Άρις, το ρ. Χουχλοτός, το ρ. Μεγάλο Ποτάμι, το ρ. Τζαμής, το ρ. Ξερίλας, το ρ. Κλεισουραιικό, το ρ. Μάλθης και το ρ. Τζιρόρεμα.
Η πόλη της Καλαμάτας βρίσκεται εντός της Ζώνης και άλλοι σημαντικοί οικισμοί είναι η Ανάληψη, ο Άγιος Κωνσταντίνος, η Μεσσήνη, ο Άρις, η Θουρία, η Βαλύρα, τα Αρφαρά, ο Άγιος Φλώρος, η Βέργα, η Μικρή Μαντίνεια, ο Μελιγαλάς, του Κατσαρού, η Μερόπη, το Ζευγολατιό, η Ανδανία και το Διαβολίτσι.
Τα κύρια οδικά δίκτυα της περιοχής είναι η Εθνική Οδός Πύλου – Καλαμάτας, η Εθνική Οδός Τριπόλεως – Καλαμάτας και ο αυτοκινητόδρομος Μορέα, που συναντώνται μεταξύ της Καλαμάτας και της Μεσσήνης.
Συμπεράσματα
Από τις αυτοψίες που έγιναν και από το σύνολο των δεδομένων στην αναθεώρηση, προκύπτουν, μεταξύ άλλων, τα εξής συμπεράσματα σχετικά με την εμφάνιση πλημμυρικών φαινομένων και τη διαχείριση του αντίστοιχου κινδύνου σε περιοχές που βρίσκονται εκτός των αναθεωρημένων / νέων ΖΔΥΚΠ, όπως αυτές έχουν προκύψει από την 1η αναθεώρηση:
-Οι περιοχές που αναφέρονται έχουν κατά τόπους υποστεί ζημιές από εμφάνιση πλημμυρών, οπότε η περαιτέρω εξέτασή τους, ακόμα και αν δε βρίσκονται εντός ΖΔΥΚΠ σύμφωνα με την 1η Αναθεώρηση, δικαιολογείται.
-Τα πλημμυρικά προβλήματα που υπάρχουν έχουν προέλθει από υπερχειλίσεις της κοίτης, που προκάλεσαν ζημιές σε παρόχθιες περιοχές και ζημιές σε υφιστάμενα τεχνικά έργα, τα οποία δεν είχαν επαρκείς διαστάσεις για τη διέλευση της εμφανισθείσας παροχής.
-Η φυσική κοίτη των υδατορεμάτων και τεχνικά σε αυτήν παρουσιάζουν ανεπάρκεια για την παραλαβή πλημμυρικών παροχών σε περιόδους με έντονες και παρατεταμένες βροχοπτώσεις. Η ανεπάρκεια των διατομών οφείλεται κατά κανόνα σε πλημμελή ή ανύπαρκτη συντήρησή των από πυκνή βλάστηση και κυρίως καλάμια, ή αποθέσεις φερτών υλών επί της κοίτης, κυρίως λόγω χαμηλών ταχυτήτων ροής. Επίσης, οφείλεται σε αυθαίρετες ανθρώπινες επεμβάσεις, επιχώσεις, κατασκευές επί της κοίτης ή δημιουργία διαβάσεων με μικρής διατομής οχετούς.
-Σημαντικός επίσης παράγοντας στις περιοχές που εξετάστηκαν, ο οποίος συνέδραμε στην εμφάνιση πλημμυρικών προβλημάτων, είναι η ανύψωση της θάλασσας, η οποία προκαλεί, αφενός, διάβρωση των ακτών και, αφετέρου, ζημιές σε ιδιοκτησίες και υποδομές που βρίσκονται πλησίον της ακτογραμμής.
-Για την άμεση αντιμετώπιση των έντονων πλημμυρικών προβλημάτων που υπάρχουν στην περιοχή, κρίνεται σκόπιμο να ολοκληρωθεί η κατασκευή των έργων διευθέτησης και αντιπλημμυρικής προστασίας σύμφωνα με τις υφιστάμενες μελέτες και τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις και περιορισμούς.
Επίσης, στα συμπεράσματα της δημόσιας διαβούλευσης που πραγματοποιήθηκε έχουν καταγραφεί τα εξής:
1. Η αναγκαιότητα κατάρτισης προδιαγραφών για την κατασκευή έργων ορεινής υδρονομίας, τον καθαρισμό των υδατορεμάτων και τα μέτρα φυσικής συγκράτησης φερτών στα πεδινά.
2. Η αναγκαιότητα προτεραιοποίησης έργων φυσικής συγκράτησης πλημμυρικών ροών.
3. Η αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού, συντήρησης και καθαρισμού του υφιστάμενου δικτύου αποστραγγιστικών τάφρων.
4. Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην περίοδο επαναφοράς των πλημμυρικών φαινομένων και η αναγκαιότητα συσχέτισης των προτεινόμενων μέτρων με στόχους και μέτρα με την κλιματική αλλαγή (ΠΕΣΠΚΑ).
5. Η αναγκαιότητα ολοκληρωμένου σχεδιασμού έργων αντιπλημμυρικής προστασίας σε επίπεδο λεκάνης απορροής, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα αποτελέσματα της ανάλυσης επικινδυνότητας και κινδύνων πλημμύρας.
6. Οι δυσκολίες αξιοποίησης των αποτελεσμάτων του Σχεδίου από τη Δημόσια Διοίκηση, εξαιτίας ελλιπούς στελέχωσης και κατάλληλης τεχνογνωσίας των αρμόδιων φορέων.
7. Ο μη – ορθολογικός πολεοδομικός σχεδιασμός, ο οποίος στις συνήθεις περιπτώσεις στον ελληνικό χώρο ακολουθεί την ανάπτυξη και δεν προηγείται αυτής.
8. Η έλλειψη εκπαίδευσης των πολιτών για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και η ανεπαρκής περιβαλλοντική εκπαίδευση και συνείδηση.
9. Η επιρροή των πρόσφατων πυρκαγιών στην ένταση ή ακόμα και στη δημιουργία πλημμυρικών φαινομένων.
10. Η πρόβλεψη αντισταθμιστικών οφελών για τους κατοίκους, κτηνοτρόφους, γεωργούς, επαγγελματίες που θα επηρεαστούν αρνητικά από την εφαρμογή των μέτρων (π.χ. μετεγκατάσταση δραστηριοτήτων, αναδιάρθρωση της αγροτικής παραγωγής προς περισσότερο ανθεκτικές στις πλημμύρες καλλιέργειες κ.λπ.).
Της Βίκυς Βετουλάκη
