Να μην επιτραπεί η εγκατάσταση στη Βιομηχανική Περιοχή Μελιγαλά της μεγάλης μονάδας επεξεργασίας μη επικίνδυνων αποβλήτων προς παραγωγή βιοαερίου, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, την οποία προωθεί μεγάλη εταιρεία παραγωγής εδαφοβελτιωτικών που εδρεύει στη Βόρεια Ελλάδα, ζητά σύσσωμη η περιοχή του Δήμου Οιχαλίας.
Ήδη πάνω από δέκα Κοινότητες της περιοχής, ανάμεσά τους η Σκάλα, η Μερόπη, το Ζευγολατιό, του Κατσαρού, του Σιάμου, ο Μελιγαλάς και η Ανθούσα, έχουν λάβει αρνητική απόφαση για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου, ενώ σήμερα συνεδριάζει για να γνωμοδοτήσει και η Δημοτική Επιτροπή Οιχαλίας. Εκτιμάται, δε, ότι και αυτή θα είναι αρνητική.
Αρνητικά έχει τοποθετηθεί ήδη το Δημοτικό Συμβούλιο Οιχαλίας, ενώ στο αμέσως επόμενο διάστημα θα λάβει και τη σχετική απόφαση. Μάλιστα, αναμένεται να καλέσει κατοίκους και φορείς της περιοχής να λάβουν μέρος στη δημόσια διαβούλευση που υπάρχει για το έργο από το υπουργείο Περιβάλλοντος και η οποία λήγει στις 24 Ιουλίου.
Όλες οι αρνητικές γνωμοδοτήσεις θα σταλούν στην Περιφέρεια Πελοποννήσου έως τις 13 Ιουλίου.
Αρνητικές γνωμοδοτήσεις
Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης που παρουσίασε το «Θάρρος» από τις 18 Ιουνίου, το έργο εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 5 εκατομμύρια ευρώ και ιδιοκτήτρια είναι η Ανώνυμη Εταιρεία «ΒΙΟΣΤΕΡΕΑ – Παραγωγή Εδαφοβελτιωτικών (Biosolids)».
Το έργο αφορά στην κατασκευή και λειτουργία εγκατάστασης επεξεργασίας μη επικίνδυνων αποβλήτων προς παραγωγή βιοαερίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 0,998 MW.
Όπως αναφέρει η ΜΠΕ, η εγκατάσταση παραγωγής βιοαερίου θα δέχεται απόβλητα τυροκομείων (τυρόγαλο) και ελαιοτριβείων/πυρηνελαιουργείων (cake ελιάς και κατσίγαρο), καθώς και απόβλητα κτηνοτροφικών μονάδων (υγρή κοπριά χοιροτροφείων και στερεή κοπριά πτηνοτροφείων) της ευρύτερης περιοχής.
Η δυναμικότητα της παραγωγής βιοαερίου σε εισερχόμενη πρώτη ύλη θα είναι 160 tn/d.
Όμως, λόγω της προϊστορίας που υπάρχει στην περιοχή με τη λειτουργία των πυρηνελαιουργείων και την επιβάρυνση που έχει δεχτεί από αυτά, οι κάτοικοι και οι φορείς είναι αρνητικοί. Έτσι, με αποφάσεις τους οι Τοπικές Κοινότητες έχουν γνωμοδοτήσει αρνητικά.
Οι λόγοι
Οι λόγοι που επικαλούνται όλες οι κοινότητες στις αρνητικές γνωμοδοτήσεις τους είναι:
1. Υποβάθμιση του περιβάλλοντος και κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία
Σύμφωνα με την ΜΠΕ, η λειτουργία της μονάδας ενέχει: Εκπομπές οσμών, αερίων ρύπων (CO₂, CO, NOx), υγρά και στερεά απόβλητα, καθώς και θόρυβο. Οι οσμές παράγονται κυρίως από την παραλαβή των πρώτων υλών, την προσωρινή αποθήκευση των οργανικών αποβλήτων στη μονάδα, τις εδαφοδεξαμενές αποθήκευσης, τη λειτουργία του αναερόβιου χωνευτή και την καύση του βιοαερίου.
Η καύση του βιοαερίου οδηγεί στην έκλυση:
•CO (μονοξείδιο του άνθρακα): 0,332 g/kg καυσίμου ή 0,0099 g/s
•NOₓ (οξείδια του αζώτου): 2,102 g/kg καυσίμου ή 0,063 g/s
•Μεθανίου (CH₄)
•Διοξειδίου του άνθρακα (CO₂)
•Μικρών ποσοτήτων υδρόθειου (H₂S) και λοιπών αερίων π.χ. Ν₂.
Επίσης, αέριοι ρύποι θα παραχθούν κατά τη διάρκεια της κατασκευής και λειτουργίας του έργου. Από την αναερόβια χώνευση των αποβλήτων προκύπτει το υγρό χωνεμένο υπόλειμμα, το οποίο υπολογίζεται σε περίπου 110,72 m³/ημέρα. Το υγρό χωνεμένο υπόλειμμα, έπειτα από παραμονή σε εδαφοδεξαμενές αναερόβιας επεξεργασίας για διάστημα 120 ημερών, θα διατίθεται ως υγρό λίπασμα σε καλλιέργειες. Η στεγάνωση των εδαφοδεξαμενών περιλαμβάνει την τοποθέτηση γεωυφάσματος και στεγανωτικής μεμβράνης και τη στερέωσή τους με υλικά εκσκαφής σε περιμετρικό κανάλι.
Το χωνεμένο στερεό υπόλειμμα του βιοαντιδραστήρα θα παραμείνει σε κομποστοσωρό επιφάνειας 150 μ2 και ύψους 2,5 μέτρων, μέχρι τη μεταφορά του ως πρώτη ύλη σε μονάδα παραγωγής εδαφοβελτιωτικών. Εκτιμώμενη ποσότητα στερεού υπολείμματος 11,78 τον./ημέρα.
Κατά την παραμονή του στερεού υπολείμματος στον κομποστοσωρό, θα προκύψει ποσότητα στραγγιδίων τα οποία θα συλλέγονται και θα οδηγούνται στις εδαφοδεξαμενές.
Αν και η ΜΠΕ χαρακτηρίζει τις επιπτώσεις ως “ήπιες”, δεν παρέχει σαφείς εγγυήσεις ή τοπικά δεδομένα για τις επιβαρύνσεις. Η όχληση από τις εκλυόμενες οσμές του βιοαντιδραστήρα, των χώρων προσωρινής αποθήκευσης και των εδαφοδεξαμενών που θα συλλέγουν το χωνεμένο υπόλειμμα, θα είναι ιδιαίτερα έντονη, δεδομένου ότι θα προστεθεί στην ήδη υπάρχουσα όχληση από οσμές των πυρηνελαιουργείων εντός της ΒΙ.ΠΕ.
Στις περιπτώσεις που υπάρξει αστοχία στην κατασκευή και στεγανοποίηση των εδαφοδεξαμενών, θα υπάρξει διαρροή ρυπογόνων σταγονιδίων προς το υπέδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα.
2. Κίνδυνος ρύπανσης υπόγειων και επιφανειακών υδάτων
Η διάθεση χωνεμένων υπολειμμάτων για αγροτική χρήση και η διαχείριση υγρών αποβλήτων ενέχουν υψηλό κίνδυνο ρύπανσης των υδροφορέων και των καλλιεργούμενων εδαφών. Στην ΜΠΕ δεν αναφέρονται οι περιορισμοί που ορίζει η 2η Αναθεώρηση του ΣΔΛΑΠ Δυτικής Πελοποννήσου για την προστασία σημείων/πεδίων υδροληψίας ύδατος που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση από υπόγεια υδατικά συστήματα, σε σχέση με τις υφιστάμενες δημοτικές υδροληψίες. Επιπλέον, στην περιοχή που περιγράφεται στην ΜΠΕ ως ο χώρος διάθεσης του υγρού χωνεμένου υπολείμματος, λειτουργεί πλήθος από ιδιωτικές υδροληψίες για αρδευτική χρήση.
3. Συμβατότητα με Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμύρας
Σύμφωνα με την εγκεκριμένη 1η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Δυτικής Πελοποννήσου EL01, η περιοχή ανήκει εντός Ζώνης Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας (ΖΔΥΚΠ).
Στην ΜΠΕ δεν εξετάζεται ο γενικός στόχος Σ1: Μετριασμός της έκθεσης στην πλημμύρα, και ειδικότερα το μέτρο με κωδικό EL_01_21_02, «Οικοδομικές και κτηριοδομικές ρυθμίσεις εντός ζώνης πλημμύρας 100ετίας», το οποίο αφορά στη διατύπωση ειδικών προβλέψεων στον Οικοδομικό και Κτηριοδομικό Κανονισμό για τη μείωση της τρωτότητας/ευπάθειας των δομικών έργων/ εγκαταστάσεων και κατασκευών εντός της Ζώνης Πλημμύρας 100ετίας, που οφείλεται στην έκθεσή τους στον πλημμυρικό κίνδυνο, με στόχο τη μείωση της διακινδύνευσης της καταστροφής.
4. Ανάλυση εναλλακτικών λύσεων
Η ΜΠΕ απορρίπτει τη “μηδενική λύση” χωρίς ουσιαστική τεκμηρίωση, και δεν αξιολογεί άλλες θέσεις. Επίσης, δε γίνεται ποσοτική αντιπαραβολή των επιπτώσεων της υλοποίησης του έργου έναντι της μη υλοποίησης.
5. Συσσωρευτική επιβάρυνση του επιχειρηματικού πάρκου
Η μονάδα προβλέπεται να εγκατασταθεί εντός ζώνης με ήδη έντονη δραστηριότητα και καταγεγραμμένες επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή Σκάλας, Μελιγαλά, Κατσαρού. Το έργο εγείρει σημαντικά ζητήματα συσσώρευσης περιβαλλοντικών πιέσεων, ιδιαίτερα στην ποιότητα της ατμόσφαιρας και τις συνθήκες διαβίωσης της ευρύτερης περιοχής.
Εξετάζοντας το έργο μεμονωμένα, παραβλέπεται η ανάγκη για συνδυαστική εκτίμηση των επιπτώσεων, πρακτική επιβεβλημένη από την ευρωπαϊκή και εθνική περιβαλλοντική πολιτική.
6. Διαχείριση των παραγόμενων αποβλήτων
Η ΜΠΕ δεν παρουσιάζει σαφές και δεσμευτικό πλάνο για την οριστική διάθεση του χωνεμένου υπολείμματος, ούτε για την καθημερινή διαχείριση των υγρών αποβλήτων και της οσμής. Ειδικά για τη διάθεση του υγρού χωνεμένου υπολείμματος, η ΜΠΕ παρουσιάζει μια έκταση των χώρων διάθεσης. Οι εκτάσεις αυτές αποτελούν ιδιωτικές καλλιέργειες και στην ΜΠΕ δε συμπεριλαμβάνονται οι αντίστοιχες άδειες διάθεσης των υγρών αποβλήτων.
7. Κοινωνική αποδοχή
Η περιοχή της ΒΙΠΕ Μελιγαλά φιλοξενεί ήδη άλλες εγκαταστάσεις σε κοντινή απόσταση, οι οποίες έχουν δημιουργήσει διαρκείς οχλήσεις στους κατοίκους, κυρίως λόγω οσμών από την επεξεργασία πυρηνόξυλου και αποβλήτων, ατμοσφαιρικής ρύπανσης και εποχιακής όξυνσης των φαινομένων (χειμώνα – περιόδους παραγωγής).
Η προσθήκη μιας ακόμα μονάδας με καύση βιοαερίου δημιουργεί βάσιμες ανησυχίες στην τοπική κοινωνία για επιδείνωση της κατάστασης και συσσώρευση ρυπαντικών φορτίων. Η τοπική κοινωνία έχει ήδη βιώσει δυσπιστία απέναντι στις διαβεβαιώσεις περί “ήπιας λειτουργίας”, καθώς και έλλειψη εμπιστοσύνης ότι οι περιβαλλοντικοί όροι θα τηρηθούν στην πράξη. Οι κάτοικοι θεωρούν ότι η εγκατάσταση και άλλης μονάδας ενισχύει το αφήγημα της περιοχής ως “χώρου απόθεσης ρυπογόνων δραστηριοτήτων”, με συνέπειες:
-Απαξίωση του περιβάλλοντος και της ακίνητης περιουσίας
-Αρνητική επίδραση σε άλλες αναπτυξιακές προοπτικές (αγροτουρισμός, οικοτεχνία, βιολογική γεωργία)
-Υποβάθμιση της δημόσιας εικόνας της περιοχής σε περιφερειακό επίπεδο.
Με τις αποφάσεις τους όλες οι Κοινότητες δηλώνουν ότι οι κάτοικοι, που επί χρόνια ταλαιπωρούνται από άλλες εγκατεστημένες μονάδες στη ΒΙΠΕ Μελιγαλά, δεν αποτελούν πολίτες δεύτερης κατηγορίας, δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται κατ’ αυτόν τον τρόπο και γι’ αυτό:
-Δε δέχονται την εγκατάσταση της μονάδας βιοαερίου στη ΒΙΠΕ Μελιγαλά
-Απαιτούν από την ΕΤΒΑ να μην παραχωρήσει το χώρο στην ΒΙΠΕ
-Να γνωμοδοτήσει αρνητικά η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Πελοποννήσου
-Να μην εκδοθεί ΑΕΠΟ από τις συναρμόδιες Αρχές
-Η Περιφέρεια Πελοποννήσου να μη δώσει άδεια λειτουργίας στην εν λόγω μονάδα.
Της Βίκυς Βετουλάκη
