Ανύπαρκτη πρόληψη, επιτελικός εφησυχασμός
Ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Πελοποννήσου, Σπύρος Ζαχαριάς, μίλησε χθες το πρωί στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ Καλαμάτας και στην εκπομπή «Πρωινό στον Αέρα», με αφορμή την εμφάνιση επιβεβαιωμένων κρουσμάτων βακτηρίου άνθρακα σε κτηνοτροφικές μονάδες της Τριφυλίας.
Όπως δήλωσε ο ίδιος, μέχρι στιγμής έχουν θανατωθεί 30 αγελάδες και 2 πρόβατα, ενώ το φαινόμενο εντοπίζεται κυρίως στις περιοχές Ραπτόπουλου και Λυκουδεσίου και συγκεκριμένα σε δύο κτηνοτροφικές μονάδες σ’ αυτές τις περιοχές.
Το βακτήριο του άνθρακα είναι παθογόνος μικροοργανισμός του εδάφους, που μπορεί να παραμείνει ενεργός για δεκαετίες. Είχε εμφανιστεί ξανά στην περιοχή πριν από περίπου 20 χρόνια. Ο κ. Ζαχαριάς διευκρίνισε πως δε μεταδίδεται από ζώο σε ζώο, αλλά μόνο μέσω κατανάλωσης μολυσμένης τροφής. «Δεν υπάρχει κανένα επιβεβαιωμένο ή ύποπτο κρούσμα σε άνθρωπο. Ακόμα και οι κτηνοτρόφοι που ήρθαν σε επαφή με τα νεκρά ζώα είναι απολύτως υγιείς», σημείωσε.
Πρόσθεσε δε, πως η μετάδοση στον άνθρωπο είναι εξαιρετικά δύσκολη και αφορά μόνο ειδικές περιπτώσεις: επαφή με ανοιχτή πληγή, κατανάλωση μη καλά ψημένου κρέατος ή εισπνοή σπορίων του βακτηρίου – κάτι σπάνιο.
Ο αντιπεριφερειάρχης επισήμανε ότι το σημαντικότερο μέτρο πρόληψης είναι το καλό ψήσιμο του κρέατος, ενώ προειδοποίησε τους κτηνοτρόφους να είναι σε εγρήγορση για σημάδια όπως μη πήξη αίματος ή μαύρα εντόσθια έπειτα από σφαγή, ενδείξεις που μπορεί να σχετίζονται με άνθρακα.
Συνεχής επιτήρηση στην περιοχή – Απολυμάνσεις και χρήση drone
Μετά την επιβεβαίωση του πρώτου περιστατικού, κινητοποιήθηκαν άμεσα οι κτηνιατρικές υπηρεσίες της Περιφέρειας, ο ΕΟΔΥ, και το Δασαρχείο. Εκτός από τις απολυμάνσεις που πραγματοποιούνται στα σημεία, στην περιοχή βρίσκονται δύο μόνιμοι συνεργάτες του ΕΟΔΥ, ενώ γίνεται επιτήρηση και με drone, ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα νεκρά ζώα σε δύσβατες περιοχές.
«Μέσω drone εντοπίστηκαν ήδη τρία ακόμη νεκρά ζώα μέσα σε χαράδρα και έγινε άμεσα απολύμανση. Ενημερώσαμε και τους δύο κυνηγετικούς συλλόγους μέσω του Δασαρχείου, καθώς ο άνθρακας μπορεί να μεταδοθεί σε όλα τα θηλαστικά», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Παραγγελία εμβολίων από το εξωτερικό – Η Περιφέρεια αναλαμβάνει το κόστος
Το εμβόλιο κατά του άνθρακα δεν είναι διαθέσιμο στην Ελλάδα, και για το λόγο αυτό η Περιφέρεια Πελοποννήσου έχει ήδη ξεκινήσει διαδικασία παραγγελίας από το Ινστιτούτο Παστέρ της Ρουμανίας. «Με εντολή του περιφερειάρχη Δημήτρη Πτωχού, η Περιφέρεια αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου το κόστος του εμβολίου και της χορήγησής του, ώστε να μην επιβαρυνθούν οι παραγωγοί μας», ανέφερε ο κ. Ζαχαριάς.
Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε ζώα που δεν έχουν προσβληθεί φτάνει το 99,9%, σύμφωνα με τους κτηνιάτρους. Υπάρχει και ανθρώπινο εμβόλιο, το οποίο ωστόσο δε συνίσταται στο γενικό πληθυσμό, αλλά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Σε συνεργασία με τον ΕΛΓΑ για αποζημιώσεις
Στο ερώτημα αν οι πληγέντες κτηνοτρόφοι δικαιούνται αποζημίωσης, ο κ. Ζαχαριάς απάντησε πως η διαδικασία θα ξεκινήσει σε συνεργασία με τον ΕΛΓΑ, καθώς οι σχετικές αποζημιώσεις περνούν από τον Οργανισμό. «Προτεραιότητα ήταν να περιορίσουμε τη διασπορά. Τώρα προχωράμε και σε επικοινωνία με τον ΕΛΓΑ, ώστε να υπάρξει αποζημίωση για όλα τα ζώα που χάθηκαν, αγελάδες, πρόβατα κ.λπ.», ανέφερε.
Ψυχραιμία και σχέδιο – Όλα τα μέτρα είχαν δρομολογηθεί εγκαίρως
Ο κ. Ζαχαριάς επισήμανε ότι η πρώτη τηλεδιάσκεψη με το υπουργείο και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς είχε γίνει ήδη από την περασμένη Παρασκευή, πριν από τη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα στο Ραπτόπουλο. «Δεν πρέπει να αναστατώνεται ο κόσμος χωρίς λόγο. Οι τοπικές κοινωνίες είναι πλήρως ενημερωμένες, όλα έγιναν με σχέδιο και υπευθυνότητα», δήλωσε.
Η άλλη ανάγνωση
Η δημόσια τοποθέτηση του αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης, Σπύρου Ζαχαριά, για το ανησυχητικό κρούσμα βακτηρίου άνθρακα στην Τριφυλία επιχειρεί να εκπέμψει ένα μήνυμα ψυχραιμίας, ελέγχου και «ετοιμότητας». Ωστόσο, πίσω από τη ρητορική ασφάλειας, παραμένουν σοβαρά ερωτήματα που ούτε απαντήθηκαν ούτε προλήφθηκαν εγκαίρως.
1. Η σπουδή για ψυχραιμία και έλεγχος
Ο κ. Ζαχαριάς εμφανίστηκε καθησυχαστικός, κάνοντας λόγο για πλήρη έλεγχο της κατάστασης, απουσία κινδύνου για τον άνθρωπο και έγκαιρες ενέργειες των αρμόδιων υπηρεσιών. Όμως, το γεγονός ότι έχουν ήδη θανατωθεί 32 ζώα σε δύο μονάδες, και ότι εντοπίζονται επιπλέον νεκρά ζώα με drone σε χαράδρες, δείχνει ακριβώς το αντίθετο: ότι η επιτήρηση της περιοχής δεν ήταν επαρκής πριν από το ξέσπασμα και ότι η επιδημιολογική επιτήρηση είχε σοβαρά κενά.
2. Ελλιπής πρόληψη – καθυστερημένη αντίδραση
Το βακτήριο του άνθρακα είναι γνωστός εχθρός των κτηνοτροφικών μονάδων και όχι κάποια «άγνωστη απειλή». Όπως παραδέχεται και ο ίδιος ο αντιπεριφερειάρχης, η περιοχή είχε εμφανίσει περιστατικά και πριν από 20 χρόνια. Επομένως, γιατί δεν είχε ήδη προβλεφθεί εμβολιαστική θωράκιση των ζώων; Γιατί χρειάστηκε να θρηνήσουμε δεκάδες απώλειες πριν ξεκινήσει η παραγγελία εμβολίων;
3. Τακτική πυροσβέστη – η Περιφέρεια αναλαμβάνει το κόστος… μετά το ξέσπασμα
Η ανάληψη του κόστους των εμβολίων από την Περιφέρεια είναι θετική. Αλλά εδώ τίθεται ένα ερώτημα πολιτικής πρόνοιας: γιατί αυτή η ενέργεια δεν είχε δρομολογηθεί προληπτικά; Γιατί ο σχεδιασμός, η προμήθεια και η ενημέρωση έγιναν «κατόπιν εορτής»; Διότι όταν ένας παθογόνος μικροοργανισμός «ζει» στο έδαφος για δεκαετίες, δεν είναι ποτέ δικαιολογία ο αιφνιδιασμός.
4. Διαχείριση εικόνας ή ουσίας;
Η επίμονη προσπάθεια να φανεί πως όλα είναι «υπό έλεγχο», με χρήση drone, αναφορές σε ενημέρωση κυνηγών και τηλεδιασκέψεις που έγιναν «εγκαίρως», δημιουργεί την αίσθηση ότι περισσότερο ενδιαφέρει η εικόνα της διαχείρισης παρά η ουσία της πρόληψης. Κι όμως, η αγωνία των τοπικών κοινωνιών δεν εξαντλείται στην επικοινωνιακή κατευναστική προσέγγιση. Θέλουν πράξεις που να προηγούνται των κρουσμάτων.
5. Ο ρόλος του ΕΛΓΑ και η ασάφεια για τις αποζημιώσεις
Η αναφορά στη συνεργασία με τον ΕΛΓΑ για αποζημιώσεις δε δίνει καμία βεβαιότητα στους πληγέντες κτηνοτρόφους. Ούτε ανακοινώθηκε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ούτε δεσμεύσεις για πλήρη αποζημίωση. Οι φράσεις του αντιπεριφερειάρχη κινούνται στη σφαίρα των προθέσεων. Αυτό, όμως, δεν καλύπτει τις άμεσες ανάγκες των ανθρώπων που είδαν τα κοπάδια τους να αφανίζονται.
Συμπέρασμα
Ο κ. Ζαχαριάς προσπάθησε να εκπέμψει έναν αέρα ψυχραιμίας και οργανωμένης διαχείρισης. Ωστόσο, οι αριθμοί, οι χρονικές καθυστερήσεις και η ίδια η εμφάνιση των κρουσμάτων σε γνωστή ευάλωτη περιοχή μαρτυρούν έναν ανεπαρκή μηχανισμό πρόληψης. Η Πολιτεία, σε τοπικό και κεντρικό επίπεδο, φαίνεται να κινείται αντιδραστικά αντί προληπτικά. Και αυτό δεν είναι εφησυχασμός – είναι ευθύνη.
Α.Π.
