Τα όρια ΜΟΑΗ της Κομισιόν φέρνουν θύελλα αντιδράσεων
Η καρδιά της Μεσογειακής Διατροφής, το ελαιόλαδο, κινδυνεύει να βρεθεί σε δύσκολη θέση από τις νέες ρυθμίσεις που επεξεργάζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο τραπέζι βρίσκονται τα όρια για τις ουσίες MOAH (Αρωματικοί Υδρογονάνθρακες Ορυκτελαίων), με την Επιστημονική Εταιρεία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας (4Ε) να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.
Τι αλλάζει
Η Κομισιόν, με φόντο αβέβαια επιστημονικά δεδομένα, όπως η ίδια παραδέχεται, επιμένει να θεσπίσει ποσοτικά όρια. Το σχέδιο κανονισμού, σύμφωνα με την απαντητική επιστολή της προς την 4Ε, αναμένεται να τεθεί σε ψηφοφορία τον Νοέμβριο του 2025.
Όμως, όπως υπογραμμίζει η 4Ε, μια τέτοια απόφαση θα έχει σοβαρές επιπτώσεις: στην παραγωγή παρθένου ελαιολάδου, στη λειτουργία των ελαιοτριβείων και κυρίως στο πυρηνέλαιο, που συχνά «ενοχοποιείται» από τις αναλυτικές μεθόδους.
Τι είναι τα MOAH και
γιατί προκαλούν ανησυχία;
Προέλευση: Προέρχονται από ορυκτέλαια, μπορεί να φτάσουν στα τρόφιμα από υλικά συσκευασίας, μηχανήματα, ή και από το ίδιο το έδαφος.
Ανησυχία: Περιέχουν ενώσεις που πιθανώς έχουν καρκινογόνο δράση.
Πρόβλημα: Οι σημερινές αναλυτικές μέθοδοι δε διαχωρίζουν με ακρίβεια τις τοξικές από τις μη τοξικές ενώσεις.
Επιπτώσεις για τον κλάδο
Παραγωγή ελαιολάδου: Το παρθένο ελαιόλαδο μπορεί να επηρεαστεί λιγότερο, αλλά δεν αποκλείεται να βρεθεί και αυτό «εκτός ορίων» σε ορισμένες περιπτώσεις. Το πυρηνέλαιο, που προέρχεται από υπολείμματα της ελιάς, έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να ανιχνεύει MOAH λόγω φυσικών ενώσεων.
Ελαιοτριβεία και μονάδες επεξεργασίας: Πιθανώς θα πρέπει να επενδύσουν σε νέο εξοπλισμό ή αλλαγές στη διαδικασία παραγωγής. Αυξάνεται το κόστος συμμόρφωσης με τα νέα πρότυπα.
Εξαγωγές – εικόνα προϊόντος:
Υπάρχει ο κίνδυνος το ελληνικό ελαιόλαδο να αποκλειστεί από αγορές ή να χάσει τη φήμη του αν χαρακτηριστεί «επικίνδυνο». Πλήττεται το brand του ελαιολάδου ως υγιεινή τροφή, κάτι που είναι κρίσιμο για τις εξαγωγές.
Οι ενστάσεις
Η 4Ε επισημαίνει τρεις βασικές αδυναμίες της προσέγγισης:
1. Αμφισβητούμενες μέθοδοι μέτρησης: η ανάλυση «μετρά» και ενώσεις που δεν είναι αποδεδειγμένα τοξικές, δημιουργώντας ψευδή αποτελέσματα.
2. Σύγχυση τοξικών – μη τοξικών ουσιών: η Κομισιόν βάζει όλες τις ουσίες στο ίδιο «καλάθι», υιοθετώντας μια λογική του τύπου «σε περίπτωση αμφιβολίας, όλα θεωρούνται επικίνδυνα».
3. Ενδογενή συστατικά: στο πυρηνέλαιο ανιχνεύονται φυσικές ενώσεις που κακώς συνυπολογίζονται με τις τοξικές.
Η πρόταση της 4Ε
Αντί για αυστηρά, οριζόντια όρια, η Εταιρεία ζητά: Συνεχή χαρτογράφηση της περιεκτικότητας των ελληνικών ελαιολάδων σε ΜΟΑΗ. Στοχευμένη ενημέρωση των παραγωγών από τις ΔΑΟΚ σε περιοχές με υψηλές συγκεντρώσεις. Μόνιμη Ομάδα Εργασίας, με τη συμμετοχή κράτους, ΕΦΕΤ, Γενικού Χημείου του Κράτους και επαγγελματικών φορέων, ώστε η Ελλάδα να έχει ενιαία και ισχυρή φωνή απέναντι στις Βρυξέλλες.
Α.Π.
