Στην ελληνική αγορά κατοικίας ο «καλοπληρωτής ενοικιαστής» δεν είναι νομικός όρος• είναι μια πραγματική συμπεριφορά: συνέπεια στην καταβολή του μισθώματος και τήρηση των υποχρεώσεων της μίσθωσης. Σήμερα δεν υφίσταται κρατικό «πιστοποιητικό καλοπληρωτή». Από το 2026 προαναγγέλλεται εργαλείο βεβαίωσης φερεγγυότητας μέσα από το Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους, το οποίο ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί προαιρετικά να επιδεικνύει και σε μισθώσεις κατοικίας.
ΤΙ ΛΕΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΝΟΙΚΙΑΣΤΗ
Ο Αστικός Κώδικας ορίζει ότι στη μίσθωση ο εκμισθωτής παραχωρεί τη χρήση του πράγματος και ο μισθωτής καταβάλλει το συμφωνημένο μίσθωμα (ΑΚ 574). Ο εκμισθωτής οφείλει να παραδώσει και να διατηρεί το μίσθιο κατάλληλο για τη συμφωνημένη χρήση (ΑΚ 575). Αν υπάρξει καθυστέρηση μισθώματος, ο νόμος προβλέπει κλιμάκωση: δυνατότητα καταγγελίας της μίσθωσης υπό προθεσμίες (ΑΚ 597), ακυρότητα ρητρών αυτόματης λύσης (ΑΚ 598), και αποζημίωση ίση με το μίσθωμα όταν ο μισθωτής κρατά το μίσθιο μετά τη λήξη (ΑΚ 601).
ΒΕΒΑΙΩΣΗ «ΚΑΛΟΠΛΗΡΩΤΟΥ» ΣΗΜΕΡΑ
Επιστολές ή βεβαιώσεις από ιδιοκτήτες που περιγράφουν καλή μισθωτική συμπεριφορά είναι ιδιωτικά έγγραφα. Έχουν αποδεικτική δύναμη κατά τους κανόνες του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ιδίως 444, 446–447), αλλά δεν αποτελούν δημόσιο πιστοποιητικό. Παράλληλα, η ίδια η σχέση μίσθωσης τεκμηριώνεται μέσω του ηλεκτρονικού μισθωτηρίου στη myAADE, το οποίο καταχωρίζει ο εκμισθωτής και αποδέχεται ο μισθωτής. Η απόδειξη υποβολής και το ιστορικό της μίσθωσης λειτουργούν ως βασικά τεκμήρια συνέπειας.
ΤΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΦΕΡΕΓΓΥΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ
Από τους πρώτους μήνες του 2026 προγραμματίζεται πιλοτικά πλατφόρμα πιστοληπτικής αξιολόγησης της Γενικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Με αίτηση του ίδιου του ενδιαφερόμενου θα εκδίδεται πιστοποιητικό φερεγγυότητας που θα μπορεί να επιδεικνύεται σε ιδιωτικές συναλλαγές, μεταξύ άλλων και σε μίσθωση κατοικίας. Θα αντλεί δεδομένα από φορείς του Δημοσίου και θα διαλειτουργεί με ιδιωτικά συστήματα, με στόχο μια ενιαία βαθμολόγηση. Η λειτουργία αναμένεται να δώσει πρώτα αποτελέσματα στις αρχές του 2027. Το μέτρο έχει υποστηρικτές ως εργαλείο μείωσης ρίσκου για ιδιοκτήτες, αλλά και επικριτές που φοβούνται άδικες «σφραγίδες» για ενοικιαστές σε ευάλωτες περιόδους.
ΠΟΥ ΜΕΤΡΙΕΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ Η ΚΑΛΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
1. Τρόπος πληρωμής: τραπεζικές καταθέσεις ή εμβάσματα που αφήνουν σαφές ίχνος.
2. Συνέπεια στις οικονομικές υποχρεώσεις: μισθώματα, κοινόχρηστα, λογαριασμοί ΔΕΚΟ.
3. Κατάσταση μισθίου: παράδοση χωρίς υπέρμετρες φθορές.
4. Ηλεκτρονικό μισθωτήριο: δηλωμένο και ενεργό στη myAADE.
ΤΑΧΕΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΠΕΙΣ
Σε καθυστέρηση μισθωμάτων ο εκμισθωτής μπορεί να ζητήσει διαταγή απόδοσης μισθίου (ΚΠολΔ 637–645), εφόσον η μίσθωση αποδεικνύεται εγγράφως, έχει προηγηθεί έγγραφη όχληση με επίδοση από δικαστικό επιμελητή τουλάχιστον 15 ημέρες πριν, και δεν έχει γίνει εξόφληση εντός της προθεσμίας. Η διαδικασία είναι έγγραφη και σχετικά ταχεία. Για τους καλοπληρωτές, η κατοχή αποδεικτικών πληρωμής αποτρέπει άδικες ενέργειες και επιταχύνει τη δικαίωσή τους.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Η συλλογή στοιχείων από ιδιοκτήτες πρέπει να σέβεται τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων. Αρχές: ελαχιστοποίηση δεδομένων, συγκεκριμένος σκοπός και νόμιμη βάση (συνήθως σύμβαση ή έννομο συμφέρον), ασφάλεια και περιορισμένη διατήρηση. Δεν δικαιολογούνται υπέρμετρες απαιτήσεις, όπως ευαίσθητα δεδομένα που δεν συνδέονται με τη σύμβαση μίσθωσης.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Μέχρι να τεθεί σε λειτουργία το επίσημο πιστοποιητικό φερεγγυότητας, ο καλοπληρωτής αποδεικνύεται στην πράξη: με διαφάνεια πληρωμών, σωστή δήλωση της μίσθωσης στη myAADE και, όπου χρειάζεται, ιδιωτικές βεβαιώσεις.
Αν εφαρμοστεί ισορροπημένα, το νέο σύστημα μπορεί να βοηθήσει τους συνεπείς ενοικιαστές να πετυχαίνουν καλύτερους όρους χωρίς να μετατραπεί σε εργαλείο αδικαιολόγητου αποκλεισμού.
Παναγιώτης Ξεροβάσιλας
Οικονομολόγος – Σύμβουλος επενδύσεων και επιχειρήσεων
