Μεταφέροντας μια άλλη όψη της Καλαμάτας
Μέσα στους γρήγορους ρυθμούς ζωής, από τους οποίους έχει κυριευτεί στις μέρες μας ακόμη και η ελληνική περιφέρεια, όλα γύρω μας μοιάζουν να εναρμονίζονται ολοένα και περισσότερο με αυτή τη συνθήκη, η οποία τείνει να αλλάζει σταδιακά τόσο τις ανθρώπινες συνήθειες όσο και το αστικό τοπίο που τις φιλοξενεί.
Περιδιαβαίνοντας κανείς τις διάφορες γειτονιές της Καλαμάτας, θα παρατηρήσει πως, σε πείσμα των καιρών, εξακολουθούν να υπάρχουν μέχρι και σήμερα εικόνες που μας μεταφέρουν σε παλαιότερες εποχές. Τα παραδοσιακά καφενεία, σε μερικές από τις πιο γραφικές γειτονιές της πόλης, είναι ορισμένα από τα τοπόσημα που «κουβαλούν» αμέτρητες ιστορίες –έτοιμες να ειπωθούν σε καθέναν που ενδιαφέρεται να τις γνωρίσει.
Μερικά από τα ελάχιστα παραδοσιακά καφενεία της Καλαμάτας που αντέχουν στον χρόνο μαρτυρούν γιατί κάποτε αποτελούσαν πόλο έλξης για τους καθημερινούς θαμώνες τους, καθώς ήταν τόπος συγκέντρωσης, κοινωνικής συνάθροισης, ανταλλαγής απόψεων και ιδεών, αλλά και διασκέδασης, με το τάβλι και τα χαρτιά να κατέχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Εκεί όπου ο χρόνος φαίνεται να έχει σταματήσει –ακόμη και εν έτει 2025– άνθρωποι εξακολουθούν να δίνουν το καθημερινό τους ραντεβού, αφού για πολλούς εξ αυτών πρόκειται για έναν χώρο επικοινωνίας, μακριά και πέρα από τις οθόνες που έχουν κατακλύσει την καθημερινότητα των περισσότερων.
Με αυτή την αφορμή, βρεθήκαμε σε μερικά από τα εναπομείναντα παραδοσιακά καφενεία που διαθέτει σήμερα η πόλη, προκειμένου να μάθουμε περισσότερα γι’ αυτά τα ιδιαίτερα στέκια που αντιστέκονται στη φθορά του χρόνου.
«Το καφενείο του Παππά»
Η ιστορία των Αρκάδων που με το πέρασμα των χρόνων ξεκίνησαν να εγκαταλείπουν σταδιακά την πατρίδα για πιο εύφορες περιοχές –ανάμεσα σ’ αυτές και την Καλαμάτα, είναι λίγο-πολύ γνωστή, και την έχουν διηγηθεί από προηγούμενες γενιές. Μια τέτοια μετάβαση από τα Λουτρά Ηραίας της Γορτυνίας είναι και η ιστορία των Σπύρου και Γιώργου Βασιλόπουλου, οι οποίοι τη δεκαετία του 1960 κατέφθασαν στην Καλαμάτα, αποφασισμένοι να κάνουν κάτι για να διαμορφώσουν ένα καλύτερο «αύριο» για τους ίδιους και τις μετέπειτα οικογένειές τους. Η αγορά και αξιοποίηση του χώρου δίπλα από τα παλιά ΚΤΕΛ, επί της οδού Αρτέμιδος, ήταν μονόδρομος και το όνομα του παραδοσιακού καφενείου έλαβε επάξια το όνομα «Γορτυνία» ως φόρος τιμής στη γενέτειρά τους.
Παρότι νέοι σε ηλικία, η επιχειρηματική τους δραστηριότητα χαρακτηρίστηκε από επιτυχία, αφού με το πέρασμα των χρόνων κατάφεραν όχι μόνο να διατηρήσουν σταθερή την πελατεία τους, αλλά και να την αυξάνουν ολοένα. Σήμερα, το κατάστημα έχει μετονομαστεί σε «Καφενείο του Παππά», καθώς τα ηνία έχει αναλάβει ο γιος του Γιώργου, Δημήτρης. Ο ίδιος, μιλώντας στο «Θ», σημείωσε ότι η πρόσφατη μετονομασία του καταστήματος αφιερώνεται στον πατέρα του, ο οποίος διέθετε από νέος το παρατσούκλι του «παππά», λόγω της επιθυμίας του τότε να ασχοληθεί με την ιερατική.
Σύμφωνα με τον Δημήτρη, η προ τριών ετών ανακαίνιση του καταστήματος ήταν μονόδρομος, προκειμένου να ανανεωθεί ο χώρος, να μπουν νέα προϊόντα στον τιμοκατάλογο, ώστε να προσελκύσει -κατά το δυνατόν, και τις νεότερες ηλικίες. Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχει σε μεγάλο βαθμό σταθερή πελατεία καθημερινά, καθώς από το άνοιγμά του, το κατάστημα μέχρι και σήμερα έχει καταφέρει να εξυπηρετεί την τρίτη γενιά ντόπιων και μη. Το μέλλον, δε, για τον Δημήτρη Βασιλόπουλο διαφαίνεται αισιόδοξο, καθώς ως βασικός ιδιοκτήτης του καφενείου, έχει αποκτήσει το ίδιο μεράκι με το οποίο ξεκίνησαν το συγκεκριμένο καφενείο ο πατέρας με τον θείο του, από κοινού.
«Το καφενείο των κυνηγών»
Λίγα μέτρα παρακάτω, επί της οδού Μπουλούκου, θα συναντήσει κανείς ίσως τα περισσότερα από τα παραδοσιακά καφενεία που λειτουργούν μέχρι και σήμερα. Ίσως το πιο παλιό εξ αυτών να είναι το «Καφενείο των Κυνηγών», στο οποίο καθημερινά οι θαμώνες του και οι περίοικοι εντοπίζονται να πίνουν τον καφέ, να διαβάζουν εφημερίδα, ενώ μερικοί εξ αυτών δίνουν το ραντεβού για το… επόμενο κυνήγι δίνοντας την πραγματική διάσταση για την ονομασία του καφενείου.
Συναντώντας τον ιδιοκτήτη του, Αντώνη Αντωνόπουλο, ο οποίος βρίσκεται για περισσότερα από είκοσι χρόνια στη γειτονιά, θα μας μιλήσει για καταστάσεις που σε μεγάλο βαθμό έχουν περάσει στη μνήμη και τις οποίες διηγούνται πλέον οι άνθρωποι μεταξύ τους. Σύμφωνα με τον ίδιο, η σημερινή κίνηση του καφενείου δεν έχει καμία σχέση με αυτή που υπήρχε κάποτε, παρότι εξακολουθεί να εξυπηρετεί καθημερινά δεκάδες κόσμου. Μένοντας στο σήμερα με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον του καφενείου, ο κ. Αντωνόπουλος δεν εμφανίζεται ιδιαίτερα αισιόδοξος, καθώς όπως μας λέει οι σημερινές συνθήκες διαβίωσης αποτελούν «στενάχωρες και δύσκολες καταστάσεις». Παρόλα αυτά, ο ίδιος δεν εγκαταλείπει την προσπάθεια τόσων χρόνων να παραμείνει «όρθιος» απέναντι στις δυσκολίες του επαγγέλματος, καθώς πλέον δέχεται και τη βοήθεια της συζύγου του σε ό,τι αφορά τις απαιτήσεις ενός σημερινού καφενείου.
«Καφενείο Λούζη»
Αν κινηθεί κανείς νοτιοδυτικά της οδού Μπουλούκου, θα βρεθεί σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές οδούς της πόλης, τη Φαρών, εκεί όπου μέχρι και σήμερα παραμένουν λειτουργικά δύο από τα παλαιότερα παραδοσιακά καφενεία που συστήθηκαν στην πόλη της Καλαμάτας. Το «καφενείο του Λούζη» έχει να αφηγηθεί σήμερα μια ιστορία περίπου πενήντα χρόνων, η οποία ξεκίνησε από τον πατέρα του σημερινού ιδιοκτήτη, Χρήστου, για να μεταβιβαστεί αργότερα στον ίδιο και τη σύζυγό του.
Φτάνοντας στο καφενείο ο Χρήστος Λούζης εξακολουθεί να εξυπηρετεί μέχρι και σήμερα, εκ περιτροπής με τη σύζυγό του, τους ανθρώπους κάθε ηλικίας που περνούν καθημερινά εκεί αρκετές ώρες της ημέρας τους, παίζοντας χαρτιά, συζητώντας και ανταλλάσσοντας απόψεις με πολιτικό και όχι μόνο χρωματισμό…
Της Χριστίνας Μανδρώνη
