Η αγορά του ελαιολάδου εισέρχεται σε μια ακόμη δύσκολη περίοδο, με τις πρώτες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για σημαντικές ανατιμήσεις μέσα στους επόμενους μήνες.
Οι παραγωγοί εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι, καθώς η παρατεταμένη ξηρασία σε συνδυασμό με την έξαρση του δάκου στους ελαιώνες οδηγεί σε μείωση της παραγωγής, που σε ορισμένες περιοχές αγγίζει ποσοστά-ρεκόρ.
Πτώση παραγωγής
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η παραγωγή ελαιολάδου για τη νέα ελαιοκομική περίοδο αναμένεται να κινηθεί λίγο υψηλότερα από το ιστορικό χαμηλό της διετίας 2023- 2024. Σε εθνικό επίπεδο, η μείωση υπολογίζεται κοντά στο 20%, ενώ στην Κρήτη, που παραδοσιακά αποτελεί βασικό πυλώνα παραγωγής, οι απώλειες μπορεί να φτάσουν ακόμη και το 40%.
Πέρυσι, η Ελλάδα είχε καταφέρει να παράγει 250.000 τόνους ελαιολάδου, μετά την καταστροφική χρονιά των 150.000 τόνων. Η αύξηση εκείνη είχε συμβάλει στη μερική αποκλιμάκωση των τιμών, που στο ράφι έπεσαν έως και 30%. Ωστόσο, οι ισορροπίες φαίνεται πως θα ανατραπούν εκ νέου.
Ο παράγοντας «Ισπανία»
Η εξέλιξη των τιμών στην Ελλάδα δεν εξαρτάται μόνο από την εγχώρια παραγωγή, αλλά και από τις αποδόσεις των υπόλοιπων μεσογειακών χωρών. Η Ισπανία, που παραμένει ο μεγαλύτερος παραγωγός παγκοσμίως, θεωρείται ρυθμιστής της αγοράς. Εάν οι ποσότητες εκεί κινηθούν χαμηλά, τότε η άνοδος των τιμών θα είναι σχεδόν αναπόφευκτη και στην ελληνική αγορά.
Τιμές στο ράφι
Αυτή τη στιγμή, το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο πωλείται περίπου στα 11,5 ευρώ το λίτρο, έναντι 13,5–14 ευρώ που ήταν το 2024. Στις προσφορές, οι τιμές κυμαίνονται από 6,8 έως 9,5 ευρώ το λίτρο. Ωστόσο, οι ειδικοί του κλάδου εκτιμούν ότι η τάση θα αντιστραφεί και μέσα στο χειμώνα θα δούμε νέα ανατίμηση, γεγονός που θα επιβαρύνει εκ νέου τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Ανάγκη στρατηγικής
Η αβεβαιότητα που κυριαρχεί στην αγορά του ελαιολάδου αποκαλύπτει για ακόμη μια φορά την ανάγκη συγκροτημένης στρατηγικής σε εθνικό επίπεδο. Οι παραγωγοί ζητούν από την Πολιτεία καλύτερη οργάνωση στη δακοκτονία, κίνητρα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας απέναντι στην κλιματική κρίση και δράσεις για τη στήριξη του προϊόντος στις διεθνείς αγορές.
Το «υγρό χρυσάφι» της ελληνικής γης εξακολουθεί να αποτελεί εξαγώγιμο πλεονέκτημα, αλλά η αλυσίδα παραγωγής-κατανάλωσης παραμένει ευάλωτη στις διεθνείς αναταράξεις. Και όσο οι τιμές ανεβαίνουν, το στοίχημα είναι διπλό: να προστατευθεί η θέση των παραγωγών χωρίς να πληγούν ανεπανόρθωτα οι καταναλωτές.
Α.Π.
