Στο κέντρο της Καλαμάτας, εκεί όπου ο σημερινός αστικός ιστός συνυπάρχει με τα ίχνη αιώνων ιστορίας, ολοκληρώνεται αυτές τις ημέρες η διαδικασία κατάχωσης των αρχαιολογικών καταλοίπων που αποκαλύφθηκαν επί της οδού Χρυσοστόμου Θέμελη, έπειτα από εκτεταμένη ανασκαφική έρευνα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας.
Οι εργασίες, που εκτελούνται υπό την επίβλεψη αρχαιολόγου και με τη συνδρομή του Δήμου Καλαμάτας, αφορούν στο τελικό στάδιο προστασίας των ευρημάτων, τα οποία έχουν ήδη τεκμηριωθεί, αποτυπωθεί και μελετηθεί με τα πιο σύγχρονα μέσα. Η κατάχωση, αν και συχνά παρεξηγημένη, αποτελεί ενδεδειγμένη πρακτική διατήρησης, καθώς διασφαλίζει την προστασία των ευρημάτων in situ, δηλαδή στη φυσική τους θέση, μέχρι να καταστεί εφικτή η ανάδειξή τους στο μέλλον.
Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης που έχει συναφθεί μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Δήμου Καλαμάτας και της Περιφέρειας Πελοποννήσου, με βάση την υπ’ αρ. πρωτ. 191393/2-5-2025 απόφαση του ΥΠ.ΠΟ.Α. Πρόκειται για μια σύμπραξη που αποδεικνύει πως ο πολιτισμός μπορεί να αποτελεί κοινό τόπο συνεννόησης ανάμεσα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και την κεντρική διοίκηση.
Με την ολοκλήρωση των εργασιών θα ακολουθήσει η αποκατάσταση του οδοστρώματος και η επανέναρξη της κυκλοφορίας, ωστόσο, πίσω από το τεχνικό μέρος κρύβεται κάτι βαθύτερο: η συνειδητοποίηση ότι κάθε έργο στην Καλαμάτα “συναντά” τη μνήμη της. Κάτω από τα θεμέλια, κάθε σκάμμα, κάθε ανασκαφή, αποκαλύπτει ψηφίδες από το μακρινό παρελθόν, οι οποίες θυμίζουν πως η πόλη δεν είναι μόνο ο τόπος της καθημερινότητας, αλλά και ένα ζωντανό αρχαιολογικό τοπίο.
Η συγκεκριμένη επέμβαση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο συνεργασίας του Δήμου με τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού, που αποσκοπεί όχι μόνο στην προστασία, αλλά και στην ανάδειξη της αρχαιολογικής κληρονομιάς της Καλαμάτας. Οι δράσεις αυτές, αν συνδυαστούν με την πολιτιστική ζωή της πόλης – τα φεστιβάλ, τα μουσεία, τις εκπαιδευτικές διαδρομές – μπορούν να αποτελέσουν ένα ολοκληρωμένο αφήγημα ταυτότητας: μια Καλαμάτα που δε θάβει απλώς τα ευρήματά της, αλλά τα προστατεύει για να τα αφηγηθεί στο μέλλον.
Η κατάχωση, επομένως, δεν είναι το τέλος. Είναι μια μορφή σεβασμού προς το παρελθόν και μια υπόσχεση για το μέλλον. Γιατί ο πολιτισμός δεν είναι μόνο αυτό που βλέπουμε, αλλά κι αυτό που γνωρίζουμε ότι υπάρχει, έστω και αν παραμένει – για λίγο – θαμμένο κάτω από τα βήματά μας.
Α.Π.
