Οι πρώτες πράξεις για το φετινό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο δείχνουν ότι η αγορά ανοίγει με τιμές από 4,5 έως 5 ευρώ το κιλό, ωστόσο η ανησυχία στους ελαιοπαραγωγούς της Μεσσηνίας είναι έντονη. Με τις καιρικές συνθήκες να έχουν «χτυπήσει» σοβαρά την καρποφορία, η παραγωγή αναμένεται να κινηθεί στο 60%-70% μιας κανονικής χρονιάς, δηλαδή γύρω στους 250.000-270.000 τόνους πανελλαδικά.
Στη Μεσσηνία, έναν από τους πλέον ελαιοπαραγωγικούς νομούς της χώρας, η εικόνα παραμένει άνιση: άλλες περιοχές δείχνουν καλύτερη προσαρμογή χάρη στις πρόσφατες βροχές, ενώ άλλες – κυρίως πεδινές και ξηρές ζώνες – εμφανίζουν δραματικά χαμηλή καρποφορία.
Ο Γιώργος Σκαρπαλέζος, ιδιοκτήτης ελαιοτριβείου σε χωριό της Μεσσηνίας, περιγράφει στην “Ύπαιθρο Χώρα” τη φετινή εικόνα με ρεαλισμό: «Περιμένουμε 50%-60% λιγότερη παραγωγή σε σχέση με πέρυσι. Ο καρπός είναι λιγοστός, και οι ελιές θέλουν ιδιαίτερη φροντίδα για να δώσουν λάδι καλής ποιότητας».
Παρόλα αυτά, οι πρώτες ενδείξεις από τα αγουρέλαια της περιοχής δείχνουν χαμηλές οξύτητες και καλά αρώματα, στοιχεία που επιτρέπουν μια συγκρατημένη αισιοδοξία για την ποιότητα. Οι πρόσφατες βροχοπτώσεις βελτίωσαν κάπως την κατάσταση, δίνοντας ανάσα στους ελαιοπαραγωγούς, αν και το υψηλό κόστος συγκομιδής παραμένει «αγκάθι».
Αγωνία για το κόστος και τη δακοκτονία
Η εκτόξευση του κόστους παραγωγής έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία σε όλη τη Μεσσηνία. Από τα μεροκάματα των 70 ευρώ έως τα καύσιμα και τα υλικά συγκομιδής, το «ισοζύγιο» για τους αγρότες γίνεται όλο και πιο δύσκολο.
Όπως σημειώνει ο παραγωγός Παντελής Θεοδωράκης από την Κρήτη – αλλά σε ανάλογη θέση βρίσκονται και οι Μεσσήνιοι παραγωγοί – «το λάδι δεν πουλιέται πάνω από 4,5 ευρώ το κιλό, ενώ τα έξοδα τρέχουν. Δεν πληρωνόμαστε τον κόπο μας».
Στο μεταξύ, το πρόγραμμα δακοκτονίας και φέτος προκάλεσε προβλήματα, με καθυστερήσεις και ελλείψεις σε σκευάσματα, γεγονός που εντείνει τους φόβους για την ποιότητα της παραγωγής. Παράγοντες της αγοράς προειδοποιούν πως εάν εμφανιστούν αυξημένα ποσοστά δάκου, θα υπάρξει υποβάθμιση της ποιότητας, κάτι που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά και την τιμή παραγωγού.
Η διεθνής εικόνα και οι επιπτώσεις στις τιμές
Οι διεθνείς ισορροπίες παίζουν σημαντικό ρόλο και φέτος. Στην Ισπανία, τη μεγαλύτερη παραγωγό χώρα, οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 1,3-1,4 εκατ. τόνους, ελαφρά μειωμένη παραγωγή, γεγονός που μπορεί να σπρώξει τις τιμές ανοδικά. Η Ιταλία, αντίθετα, αναμένει αύξηση περίπου 30%, όμως οι τιμές εκεί εξακολουθούν να κινούνται στα πολύ υψηλά επίπεδα των 8-9 ευρώ/κιλό.
Στην Ελλάδα, η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου (ΕΔΟΕ) εκτιμά ότι οι φετινές τιμές θα εξαρτηθούν όχι μόνο από την εγχώρια παραγωγή, αλλά κυρίως από τη διεθνή προσφορά.
Ο πρόεδρός της, Μανώλης Γιαννούλης, σημειώνει: «Οι ποσότητες είναι καθοριστικές για τη διαμόρφωση της τιμής. Αν η παγκόσμια παραγωγή κινηθεί χαμηλότερα, θα έχουμε καλύτερη απορρόφηση και στήριξη τιμών».
Τα πρώτα σήματα από τη Λακωνία
Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος της αγοράς είναι το αποτέλεσμα της πρώτης δημοπρασίας στον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Αγίων Αποστόλων Λακωνίας, όπου το αγουρέλαιο έφτασε τα 7,85 ευρώ/κιλό, πάνω από την τιμή εκκίνησης των 7,50 ευρώ. Ο πρόεδρος του συνεταιρισμού Παναγιώτης Μπατσάκης δήλωσε στην “Ύπαιθρο Χώρα”: «Αρχικά υπολογίζαμε δύο βυτία, αλλά τελικά φύγανε τρία – συνολικά 80 τόνοι. Η ζήτηση ήταν αυξημένη και συνεχίζουμε με νέες δημοπρασίες ανά τριήμερο».
Αν και οι ποσότητες φέτος είναι μικρότερες, η συγκεκριμένη κίνηση δείχνει ότι η αγορά παρακολουθεί στενά τις ελληνικές ποιότητες και πως τα ποιοτικά αγουρέλαια διατηρούν τη δυναμική τους.
Ενημέρωση για τα ελαιοτριβεία και τα νέα όρια ασφάλειας
Τέλος, το ενδιαφέρον του κλάδου στράφηκε και στην ενημερωτική ημερίδα του ΠΑΣΕΛ και του Επιμελητηρίου Αρκαδίας, όπου παρουσιάστηκαν τα νέα δεδομένα που αφορούν στη λειτουργία των ελαιοτριβείων.
Ο κ. Γιαννούλης τόνισε ότι από το 2027 θα ισχύσουν νέα ευρωπαϊκά όρια για τα υπολείμματα πετρελαίου (MOAH) στα τρόφιμα – 4,0 mg/kg, με προοπτική να μειωθούν στα 2 mg/kg σταδιακά – μέτρο που συνδέεται άμεσα με την ασφάλεια των τροφίμων και την προστασία του καταναλωτή.
Η Μεσσηνία «μετρά» την επόμενη μέρα
Η φετινή ελαιοκομική χρονιά για τη Μεσσηνία ξεκινά με συγκρατημένη αισιοδοξία και έντονο ρεαλισμό. Οι παραγωγοί γνωρίζουν ότι η ποιότητα μπορεί να σώσει εν μέρει τη χρονιά, αλλά η μειωμένη ποσότητα και το υψηλό κόστος θα αφήσουν το αποτύπωμά τους.
Η ελπίδα όλων στρέφεται πλέον στην αγορά, η οποία – όπως δείχνουν οι πρώτες κινήσεις – ανταμείβει την ποιότητα, όχι όμως την ποσότητα.
