Ναι μεν από το ΤΕΕ, αλλά οι διαγωνισμοί δεν ανακλήθηκαν
Ακάθεκτο – παρά τις τόσες αντιδράσεις – συνεχίζει το ΤΕΕ το διαγωνισμό για τη μετατροπή της σιδηροδρομικής γραμμής της Πελοποννήσου σε ποδηλατόδρομο, καθώς η διοίκησή του κατά τη συνεδρίαση της Κεντρικής Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ στην Αθήνα το Σαββατοκύριακο δεν απέσυρε άμεσα την προκήρυξη του έργου, αλλά έλαβε απόφαση με πολλά «εάν και εφόσον»…
Ειδικότερα, στη γραπτή απόφαση που δημοσιεύθηκε χθες το απόγευμα αναφέρεται ότι η Αντιπροσωπεία αποφάσισε την έγκριση των εξής προτάσεων:
-Η σιδηροδρομική γραμμή να χρησιμοποιηθεί για το σκοπό που κατασκευάστηκε και δαπανήθηκαν σημαντικά ποσά. Δηλαδή, για μεταφορικό έργο
-Να τεθεί ως προτεραιότητα της κυβέρνησης η λειτουργία της γραμμής
-Να εξεταστεί σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ ο τρόπος διευκρίνισης και δέσμευσης ότι η προμελέτη δε θα αφορά στη μετατροπή της γραμμής σε κάτι διαφορετικό από την πραγματική της λειτουργία και θα αφορά σε παράλληλη δημιουργία ποδηλατόδρομων σε τμήματα που το ανάγλυφο του εδάφους και οι πραγματικές συνθήκες το επιτρέπουν. Αν δε γίνει η διευκρίνιση, να ακυρωθεί η προκήρυξη.
Εκτός του ότι πρόκειται απλά για προτάσεις, το ΤΕΕ δεν έλαβε καμία απόφαση ακύρωσης εδώ και τώρα των διαγωνισμών, καθώς δε δύναται να τροποποιηθεί όρος διαγωνισμού που ήδη βρίσκεται στον «αέρα». Και μόνη λύση είναι η απόσυρσή του και η εκ νέου ανάρτησή του με τα νέα δεδομένα.
Το θέμα της κατάργησης της σιδηροδρομικής γραμμής και μετατροπής της σε ποδηλατόδρομο, που πρώτο αποκάλυψε το «Θάρρος», έχει προκαλέσει πάρα πολλές αντιδράσεις όλο αυτό το διάστημα. Το ίδιο συνέβη και στην προχθεσινή συνεδρίαση της Κεντρικής Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ στο ξενοδοχείο Marriot στην Αθήνα.
Το θέμα του σιδηροδρόμου είχε τεθεί στην ημερήσια διάταξη από την παράταξη «Συμμαχία για ένα προοδευτικό ΤΕΕ» και το εισηγήθηκε το μέλος της Διοικούσας Επιτροπής, Σταυρούλα Αγρίου.
Αντιρρήσεις
Κατά τη συζήτηση, εκτός από την κα Αγρίου που έκανε την εισήγηση, τοποθετήθηκε και εξέφρασαν κάθετα την αντίθεσή τους στο διαγωνισμό ο πρόεδρος του Συλλόγου Μηχανικών Σιδηροδρόμων Ελλάδος, ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Σιδηροδρόμου και εκπρόσωπος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος. Όλοι τους χαρακτήρισαν το έργο παράλογο και ζήτησαν να μη συνεχισθεί ο διαγωνισμός.
Μάλιστα, τονίστηκε πως ούτε παράλληλα με τη σιδηροδρομική γραμμή μπορεί να γίνει το έργο του ποδηλατόδρομου, καθώς το εύρος της απαλλοτρίωσης που έχει γίνει από τον ΟΣΕ για τη γραμμή είναι πολύ μικρό, ενώ μετά υπάρχουν ιδιοκτησίες. Κι αν κάποιος πει να γίνουν κι άλλες απαλλοτριώσεις, ώστε να γίνει ο ποδηλατόδρομος, τότε το κόστος του έργου εκτοξεύεται. Φυσικά, είναι κατανοητό ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει σε γέφυρες και σήραγγες από τις οποίες περνάει η γραμμή. Εξήγησαν δε ότι η μόνη δυνατότητα που μπορεί να υπάρχει είναι αφού επαναλειτουργήσει η σιδηροδρομική γραμμή, να υφίστανται κάποια τμήματα ποδηλατόδρομου, τα οποία θα μπορεί να χρησιμοποιεί κάποιος φέροντας το ποδήλατό του μέσα στο τρένο.
Ζητήθηκε άμεση απόσυρση του διαγωνισμού και κατηγοριοποίηση των αναγκών αν υπάρχουν πιστώσεις που μπορούν να διατεθούν, υπογραμμίζοντας ότι η Πελοπόννησος έχει ανάγκη την επαναλειτουργία της γραμμής για να αναπτυχτεί, με δημόσιο, όμως, έλεγχο.
Η πρόταση που τέθηκε σε ψηφοφορία ήταν η συνέχιση του διαγωνισμού, αλλά με τον όρο πως δε θα πειραχθεί η γραμμή, και εγκρίθηκε με ισχνή πλειοψηφία.
Αντιδράσεις
Στη συνεδρίαση η κα Σταυρούλα Αγρίου, εκπροσωπώντας την παράταξη «Συμμαχία για ένα προοδευτικό ΤΕΕ», κατέθεσε στην Κεντρική Αντιπροσωπεία του Επιμελητηρίου εισήγηση – ψήφισμα, ζητώντας την άμεση ακύρωση των διαγωνισμών μετατροπής των μετρικών σιδηροδρομικών γραμμών Κορίνθου–Καλαμάτας και Κορίνθου–Μεγάρων σε ποδηλατόδρομο, την ανάκληση της χρηματοδότησης από το Πράσινο Ταμείο και την προτεραιοποίηση της επαναλειτουργίας του σιδηροδρόμου.
Σύμφωνα με την εισήγηση, η δημοπράτηση των προμελετών έγινε κατόπιν προγραμματικής σύμβασης του ΥΠΕΝ με το ΤΕΕ, με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο, και χωρίς προηγούμενη διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες και η αποκάλυψή τους έπεσε σαν «βόμβα» και άμεσα προκάλεσε αντιδράσεις.
Η κίνηση αυτή χαρακτηρίσθηκε από την κα Αγρίου ως «αιφνιδιαστική» και «εν κρυπτώ», καθώς, όπως υποστήριξε, δεν υπήρξε καμία ενημέρωση ή συμμετοχή των φορέων της Πελοποννήσου σε ένα έργο που «αναιρεί κάθε προοπτική επαναλειτουργίας του σιδηροδρόμου».
Η ανακοίνωση των διακηρύξεων θεωρήθηκε από πολλούς τοπικούς φορείς «πλήγμα» για τον ιστορικό σιδηρόδρομο της Πελοποννήσου, ο οποίος έχει αναγνωριστεί ως έργο στρατηγικής σημασίας τόσο από το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο όσο και από το Εθνικό Σχέδιο Μεταφορών 2024–2044 του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Αυτοδιοίκηση και τεχνικοί φορείς
Ακολούθως, παρέθεσε σειρά αποφάσεων και εγγράφων διαμαρτυρίας, ψηφίσματα των Δημοτικών Συμβουλίων Καλαμάτας, Οιχαλίας και της Δημοτικής Κοινότητας Καλαμάτας, τα οποία ζητούν την επιστροφή του τρένου και αντίστοιχες διαμαρτυρίες από το Περιφερειακό Τμήμα ΤΕΕ Πελοποννήσου, την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος, τον Πανελλήνιο Σύλλογο Φίλων Σιδηροδρόμου Αθήνας, το Σύλλογο Φίλων Σιδηροδρόμου Μεσσηνίας και το Σύλλογο Μηχανικών Εργαζομένων στον ΟΣΕ.
Όπως σημείωσε η κα Αγρίου, η συγκεκριμένη σιδηροδρομική γραμμή υπέστη ριζική ανακατασκευή το 2011, με χρηματοδότηση ύψους 80 εκατομμυρίων ευρώ από το ΠΕΠ Πελοποννήσου και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται, όπως τόνισε, για «μια πανάκριβη, σύγχρονη υποδομή μήκους 250 χιλιομέτρων, που ουδέποτε λειτούργησε».
Επιπλέον, η γραμμή εντάσσεται στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (TEN-T), στοιχείο που υπογραμμίζει τη στρατηγική της σημασία για τη σύνδεση της Πελοποννήσου με το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό σύστημα. Παρά ταύτα, επισήμανε πως, αντί για έργα επαναλειτουργίας, προωθούνται μελέτες «αποδόμησης» της υφιστάμενης γραμμής.
Αμφισβητούμενη σκοπιμότητα
Στην εισήγηση έκανε λόγο ακόμα για ανυπαρξία ανάλυσης σκοπιμότητας και οικονομοτεχνικής βιωσιμότητας του έργου, καθώς και για τεχνική αδυναμία υλοποίησης ποδηλατόδρομου πάνω στην ίδια χάραξη. «Είναι ανέφικτο να υποστηρίζεται ότι θα διατηρηθεί η σιδηροδρομική γραμμή και ταυτόχρονα θα δημιουργηθεί ποδηλατόδρομος», σημείωσε χαρακτηριστικά, εξηγώντας ότι το πλάτος της ζώνης απαλλοτρίωσης είναι μόλις 4,5 έως 5 μέτρα, ενώ σε πολλά σημεία η γραμμή διέρχεται από σήραγγες, στενά ορύγματα και γέφυρες, όπου χωρά μετά βίας το ίδιο το τρένο.
Εκτίμησε επίσης ότι το έργο, εάν προχωρήσει, θα απαιτήσει τουλάχιστον 7-8 χρόνια για ολοκλήρωση και θα κοστίσει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, χωρίς να υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.
Στη συνέχεια χαρακτήρισε «παράδοξο» το γεγονός ότι το Πράσινο Ταμείο χρηματοδοτεί έργο που αντικειμενικά απαξιώνει το σιδηρόδρομο, μια υποδομή κατεξοχήν φιλική προς το περιβάλλον, τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει στην ανάπτυξη σιδηροδρομικών δικτύων ως τον πιο βιώσιμο τρόπο μεταφοράς.
Παράλληλα, υπογράμμισε πως η κατασκευή ποδηλατόδρομων είναι βεβαίως θετική, ωστόσο «δεν μπορεί να προτάσσεται έναντι της αναβίωσης κρίσιμων μεταφορικών υποδομών» και πολύ περισσότερο, «όταν σε πολλές πόλεις της χώρας, όπως η Καλαμάτα, δεν υπάρχει καν ολοκληρωμένο αστικό δίκτυο ποδηλατοδρόμων».
Ζητείται θεσμική σοβαρότητα και διαβούλευση
Η «Συμμαχία για ένα προοδευτικό ΤΕΕ» κάλεσε την Κεντρική Αντιπροσωπεία να τηρήσει θεσμική συνέπεια ως τεχνικός σύμβουλος του κράτους, εξασφαλίζοντας ότι κάθε έργο είναι ευθυγραμμισμένο με τον υπερκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό και ότι υπάρχει συμμετοχή της κοινωνίας στη λήψη αποφάσεων.
«Το ΤΕΕ δεν μπορεί να υλοποιεί κυβερνητικές επιλογές ερήμην των τοπικών κοινωνιών», ανέφερε χαρακτηριστικά στην εισήγηση, η οποία τονίζει πως πρόκειται για έργο με σοβαρές επιπτώσεις στη βιώσιμη ανάπτυξη της Πελοποννήσου και ειδικότερα των Περιφερειακών Ενοτήτων Αρκαδίας και Μεσσηνίας.
Η κα Αγρίου έκλεισε με σαφές μήνυμα: «Είναι αδιανόητο η Πελοπόννησος να παραμένει χωρίς σιδηρόδρομο στον 21ο αιώνα και ακόμη πιο παράδοξο το ΤΕΕ να συμβάλλει σε αυτή την κατάσταση, αντί να πρωτοστατεί στις προσπάθειες για την επαναλειτουργία του δικτύου».
Η επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου αποτελεί προτεραιότητα στρατηγικής σημασίας για την κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική αναβάθμιση της Πελοποννήσου, ένα έργο που οφείλει να στηρίξει ενεργά το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας».
Της Βίκυς Βετουλάκη
