Αναζητείται η χρυσή τομή για τη χρηματοδότηση – “Ρεαλιστική προσέγγιση” υπόσχεται το υπουργείο Υποδομών
Η χρηματοδότηση του πολυαναμενόμενου οδικού άξονα Πύργος – Καλό Νερό – Τσακώνα βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο του σχεδιασμού του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με τον υφυπουργό Νίκο Ταχιάο να αποκαλύπτει ότι εξετάζονται τρία εναλλακτικά χρηματοδοτικά σενάρια, σε συνεργασία με την παραχωρησιούχο εταιρεία «Ολυμπία Οδός Α.Ε.».
Ο κ. Ταχιάος, μιλώντας στο Olympia Forum IV, ανέφερε ότι το έργο, το οποίο θα αποτελέσει τη φυσική συνέχεια του άξονα Πάτρα – Πύργος, βρίσκεται «στον πολύ κοντινό ορίζοντα», εκφράζοντας την εκτίμηση πως σύντομα θα ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις.
Το κόστος και τα σενάρια
Το συνολικό κόστος του έργου, ανάλογα με τη χάραξη που θα επιλεγεί, κυμαίνεται από 700 εκατ. έως 1 δισ. ευρώ. Στην «οικονομικότερη» εκδοχή προβλέπονται ορισμένες περιβαλλοντικές προσαρμογές ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του έργου, ενώ στο πιο δαπανηρό σενάριο περιλαμβάνεται και η παράκαμψη της λίμνης Καϊάφα, ένα από τα πιο ευαίσθητα οικοσυστήματα της περιοχής.
Ο υφυπουργός ξεκαθάρισε ότι το έργο θα υλοποιηθεί με τη μέθοδο της Παραχώρησης, παραμένοντας ενταγμένο στο πλαίσιο και το μοντέλο της Ολυμπίας Οδού. «Δεν απαιτείται μόνο πολιτική βούληση – χρειάζεται ρεαλισμός και βιώσιμη χρηματοδότηση. Το έργο θα αποτελέσει μέρος της παραχώρησης, κάτι που εξασφαλίζει διαφάνεια, συντήρηση και συνέχεια», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Έργο με «υπογραφή Μητσοτάκη»
Ο κ. Ταχιάος απέδωσε στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και συνολικά στην κυβέρνηση τη «νίκη» για την ένταξη και συνέχιση του έργου, χαρακτηρίζοντάς το ως «προσωπικό στοίχημα», δεδομένων των δυσκολιών που αντιμετώπισε η χώρα στη διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την έγκριση του νέου χρηματοδοτικού μοντέλου.
Οι παραχωρήσεις ως «εργαλείο διαρκείας»
Παράλληλα, ο υφυπουργός υπερασπίστηκε συνολικά το θεσμό των παραχωρήσεων, σημειώνοντας ότι η Ολυμπία Οδός δεν περιορίζεται σε έργα οδοποιίας, αλλά έχει αναλάβει και έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και υποδομών, αποδεικνύοντας τη χρησιμότητα του μοντέλου σε βάθος χρόνου.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Δυτική Ελλάδα βρίσκεται στο προσκήνιο μιας νέας αναπτυξιακής φάσης, με έργα υποδομής που «αγγίζουν την καθημερινότητα των πολιτών – από την ύδρευση και την άρδευση μέχρι τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας και τη σύνδεση των περιφερειών».
“Κλειδί” η χάραξη στην περιοχή του Καϊάφα
Το Πύργος – Καλό Νερό – Τσακώνα δεν είναι απλώς ένα έργο υποδομής. Είναι ο χαμένος κρίκος της σύνδεσης της Δυτικής Πελοποννήσου με την υπόλοιπη Ελλάδα. Εδώ και δύο δεκαετίες κάθε κυβέρνηση υπόσχεται την ολοκλήρωσή του, όμως το τμήμα παραμένει «γκρίζα ζώνη» στο χάρτη των αυτοκινητοδρόμων.
Η επιλογή για το τι θα συμβεί με τη λίμνη Καϊάφα θα αποτελέσει κρίσιμη δοκιμασία:
Από τη μία, η ανάγκη προστασίας ενός ευαίσθητου περιβαλλοντικά οικοσυστήματος.
Από την άλλη, η ανάγκη ενός ασφαλούς, γρήγορου και σύγχρονου δρόμου. Η Καλαμάτα, η Μεσσηνία και συνολικά η νοτιοδυτική Πελοπόννησος έχουν κάθε λόγο να απαιτούν σαφές χρονοδιάγραμμα και όχι άλλες αόριστες εξαγγελίες.
Αν το έργο δεν προχωρήσει σύντομα, η περιοχή θα παραμείνει απομονωμένη από τους μεγάλους οδικούς άξονες – κι αυτό θα είναι μια χαμένη ευκαιρία όχι μόνο για την ανάπτυξη, αλλά και για την ισόρροπη εδαφική συνοχή της χώρας.
Τα τρία σενάρια χρηματοδότησης και το… κλειδί των διαπραγματεύσεων
Πίσω από τις επίσημες δηλώσεις του υφυπουργού Υποδομών Νίκου Ταχιάου, βρίσκεται ένα έντονο παρασκήνιο συζητήσεων και τεχνικών διαβουλεύσεων, που αφορά στον τρόπο με τον οποίο θα χρηματοδοτηθεί το έργο Πύργος – Καλό Νερό – Τσακώνα.
Η επιλογή δεν είναι καθόλου απλή, καθώς το συγκεκριμένο τμήμα αποτελεί το πιο “δύσκολο” κομμάτι του δυτικού οδικού άξονα της Πελοποννήσου – όχι μόνο τεχνικά, αλλά και περιβαλλοντικά και οικονομικά. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα τρία σενάρια που εξετάζονται από το υπουργείο Υποδομών και την «Ολυμπία Οδό Α.Ε.» είναι τα εξής:
1. Πλήρης ένταξη στο μοντέλο της υπάρχουσας παραχώρησης (επέκταση της Ολυμπίας Οδού). Το σενάριο αυτό θεωρείται το πιο «ώριμο» διοικητικά, καθώς δεν απαιτεί νέο διαγωνισμό, αλλά επικαιροποίηση της υπάρχουσας σύμβασης και συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πλεονέκτημα: γρήγορη υλοποίηση, εφόσον δοθεί το πράσινο φως από τις Βρυξέλλες. Μειονέκτημα: υψηλό κόστος για το Δημόσιο, που θα κληθεί να συμμετάσχει με αυξημένη χρηματοδοτική συμβολή, προκειμένου το έργο να είναι βιώσιμο.
2. Νέα παραχώρηση ή ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα). Σε αυτό το μοντέλο, το έργο θα «σπάσει» σε επιμέρους τμήματα, με στόχο να προσελκυστούν ιδιώτες επενδυτές. Εξετάζεται το ενδεχόμενο η διαχείριση να παραμείνει στην Ολυμπία Οδό, αλλά με ξεχωριστή χρηματοδοτική γραμμή.
Πλεονέκτημα: μεγαλύτερη ευελιξία στις φάσεις κατασκευής και πιθανότητα μικρότερης επιβάρυνσης για τον κρατικό προϋπολογισμό. Μειονέκτημα: μεγαλύτερη καθυστέρηση, καθώς απαιτείται νέα διαδικασία έγκρισης και αξιολόγησης.
3. Συνδυαστικό μοντέλο με ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση (ΕΣΠΑ ή InvestEU). Το τρίτο σενάριο προβλέπει μικτό σχήμα χρηματοδότησης, με συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και κονδυλίων από το νέο ΕΣΠΑ 2021–2027.
Το έργο θεωρείται διακρατικής σημασίας για την οδική σύνδεση της Δυτικής Ελλάδας με το Νότο, και γι’ αυτό υπάρχουν σκέψεις να ενταχθεί σε ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο υποδομών. Πλεονέκτημα: πρόσβαση σε χαμηλότοκα δάνεια και επιδοτήσεις. Μειονέκτημα: απαιτεί εξαιρετικά ώριμες μελέτες και αυστηρή περιβαλλοντική αξιολόγηση, ιδίως στο τμήμα της λίμνης Καϊάφα.
Το μεγάλο ζήτημα που «φρενάρει» τις αποφάσεις αφορά στο περιβαλλοντικά ευαίσθητο πέρασμα της λίμνης Καϊάφα, που ανήκει στο δίκτυο Natura 2000. Οι τεχνικές υπηρεσίες του υπουργείου εξετάζουν δύο επιλογές: παράκαμψη της λίμνης μέσω νέας χάραξης προς τα ανατολικά, ή βελτίωση του υφιστάμενου δρόμου με μικρές διορθώσεις.
Η πρώτη λύση αυξάνει το κόστος, αλλά διασφαλίζει περιβαλλοντική ακεραιότητα. Η δεύτερη είναι οικονομικότερη, αλλά δύσκολα θα περάσει την έγκριση των ευρωπαϊκών αρχών.
Το μήνυμα προς τη Μεσσηνία και τη Δυτική Ελλάδα
Το έργο θεωρείται στρατηγικής σημασίας για ολόκληρη τη νοτιοδυτική Πελοπόννησο, καθώς θα ολοκληρώσει τον αυτοκινητόδρομο που συνδέει την Πάτρα με την Καλαμάτα και την Τσακώνα. Η τοπική κοινωνία – και ειδικά οι φορείς της Μεσσηνίας και της Ηλείας – ζητούν ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα και όχι νέες «εξαγγελίες χωρίς ημερομηνία». Η εμπειρία του Πάτρα – Πύργος, που χρειάστηκε χρόνια διαβουλεύσεων και επαναδιαγωνισμών για να ξεκινήσει, έχει κάνει όλους πιο επιφυλακτικούς. Η πρόθεση υπάρχει, αλλά αυτό που λείπει, όπως λένε παράγοντες της περιοχής, είναι η πολιτική απόφαση και το τελικό “κλικ” στη χρηματοδότηση.
Α.Π.
