Ο αρχιτέκτονας και μελετητής του Ιστορικού Κέντρου δηλώνει ότι δεν ενημερώθηκε για τη φύτευση, μιλά για λανθασμένες αρχές φύτευσης και ζητά αναδιάταξη του πρασίνου πριν παγιωθεί το αποτέλεσμα
Ολοκληρώθηκε και παραδόθηκε, εδώ και μερικούς μήνες, το έργο ανάπλασης της πλατείας Υπαπαντής –έργο το οποίο περατώθηκε με την πρόσφατη φύτευση πρασίνου πέριξ της νέας Πλατείας.
Με αφορμή την ολοκλήρωση των φυτεύσεων και την πρόσφατη διαμόρφωση της επέκτασης της πλατείας 23ης Μαρτίου, απευθυνθήκαμε στον Καλαματιανό αρχιτέκτονα και υπεύθυνο για τη μελέτη του Ιστορικού Κέντρου κ. Γιώργο Αλμπάνη, ώστε μιλώντας στο «Θ» να μας ενημερώσει για τις τελικές εντυπώσεις του μετά την ολοκλήρωση του όλου έργου.
-Κύριε Αλμπάνη τι έχετε να πείτε γι’ αυτό το έργο που φαντάζομαι ότι σημαίνει πολλά για εσάς;
Πράγματι, σημαίνει πολλά για μένα διότι εκτός του αυτοτελούς ενδιαφέροντός του αφορά την ιδιαίτερη πατρίδα μου.
Πριν συνεχίσω, όμως, θα ήθελα να κάνω μια διευκρίνιση προς αποφυγή παρεξηγήσεων. Προσωπικά, δεν έχω καμία ανάμιξη με την επέκταση της πλατείας 23ης Μαρτίου και δεν θα ήθελα να εκφέρω γνώμη για έργο συναδέλφων μου.
Στο γενικότερο θέμα, των εντυπώσεών μου για το όλο έργο, πάλι αισθάνομαι δύσκολα να κάνω κριτική διότι το θεωρώ «παιδί μου», -και μάλιστα από τα πιο αγαπητά. Είναι αλήθεια ότι με καλύπτουν και με γεμίζουν οι πάρα πολλές αναφορές για το πόσο επιτυχημένη θεωρείται η ανάπλαση του ιστορικού κέντρου, αλλά από την άλλη μεριά σκέπτομαι ότι ίσως δεν φτάνουν στ’ αυτιά μου οι δυσμενείς παρατηρήσεις που θα με ενδιέφεραν πάρα πολύ.
Όμως, μιας και τέθηκε το θέμα της φύτευσης, που αποτελεί την τελική «πινελιά» στο όλο έργο, θα ήθελα να επισημάνω ότι ένας λόγος που δίνω έκταση στο θέμα είναι πως δεν επιθυμώ να μου αποδοθεί -ως αρχιτέκτονα του έργου- ο συγκεκριμένος τρόπος φύτευσης.
«Όταν είδα τη φύτευση, βρέθηκα προ εκπλήξεως»
-Δηλαδή, τι εικόνα αποκομίζετε από τη φύτευση που ολοκληρώθηκε τους τελευταίους μήνες στην πλατεία Υπαπαντής;
Η αλήθεια είναι πως, όταν είδα τα φυτά τοποθετημένα, βρέθηκα προ εκπλήξεως. Είχα ενημερώσει την υπηρεσία ότι, όταν ερχόταν η ώρα της φύτευσης, θα ήθελα να γίνει μια συζήτηση -όχι ως ειδικός, αλλά ως έχων την ευθύνη του συνολικού έργου- ώστε από κοινού με τους ειδικούς να δοθούν οι γενικές κατευθύνσεις. Το ίδιο είχαμε κάνει παλαιότερα, σε συνεργασία με την τότε επιβλέπουσα του έργου, αρχιτέκτονα Βίλλυ Καλφακάκου, κατά τη φύτευση στα προηγούμενα στάδια του ιστορικού κέντρου.
Είχα τονίσει το γεγονός αυτό στην υπηρεσία, και περίμενα να με καλέσουν όταν φθάσει η ώρα της φύτευσης, όμως, ξαφνικά, τα είδα όλα έτοιμα. Ομολογώ ότι είμαι δυσαρεστημένος.
«Οι πλατείες οριοθετούνται από τον πολεοδομικό ιστό και τα παρτέρια δεν είναι πεζοδρόμια»
-Ποιος είναι ο λόγος, λοιπόν, για τον οποίο δηλώνετε τόσο δυσαρεστημένος με τη συγκεκριμένη φύτευση;
Αρχικά, σε ό,τι αφορά την Πλατεία, αξίζει να αναφέρω ότι οι πλατείες οριοθετούνται από τον πολεοδομικό ιστό, δηλαδή από τα γύρω κτήρια -όχι από τις δενδροφυτεύσεις. Η Πλατεία πρέπει να «φτάνει» ως τα κτήρια, όχι να κρύβει τα κτήρια πίσω από το πράσινο.
Ειδικά προς την ανατολική πλευρά και προς το Μητροπολιτικό Μέγαρο, η θέαση είναι πάρα πολύ καλή. Γιατί να κρυφτούν αυτά τα κτήρια πίσω από τα δέντρα; Η λύση είναι η σωστή εναλλαγή μεταξύ δέντρων και θάμνων, ώστε να μην εμποδίζεται η θέαση, και να μη δημιουργείται οπτικό όριο στην Πλατεία.
Η φύτευση που έγινε θυμίζει περισσότερο φύτευση πεζοδρομίου. Έχει τοποθετηθεί ένας αυστηρός άξονας πρασίνου, με εναλλαγή ψηλού και χαμηλού δέντρου, χωρίς άλλη ποικιλία. Όμως, το παρτέρι δεν είναι πεζοδρόμιο, είναι χώρος ανοιχτός που δεν πρέπει να λειτουργεί με όριο θέασης.
Όταν τα δέντρα μεγαλώσουν, θα οριοθετήσουν οπτικά την Πλατεία, κάτι που είναι αντίθετο με τη λογική της.
Τα παρτέρια, εξάλλου, δεν είναι χώροι περιπάτου. Είναι, όμως, ζώνες πρασίνου που μπορούν να φιλοξενήσουν δέντρα και φυτά της ελληνικής χλωρίδας που δεν χρειάζονται πολλή συντήρηση και δεν διακόπτουν τη συνέχεια της Πλατείας.
Παρόμοιο πρόβλημα υπάρχει και στο μεγάλο παρτέρι δεξιά της ανόδου –όπου και η κρήνη με το καρκινικό ρητό «Νίψον ανομήματα, μη μόναν όψιν» -από την οδό Υπαπαντής προς την Πλατεία. Εκεί, η φύτευση, πάλι, δημιουργεί ένα νοητό όριο, εμποδίζοντας τη συνολική θέαση του χώρου.
Αντίθετα, ένα μικρό άλσος θα μπορούσε να δημιουργηθεί στην αριστερή πλευρά, όπου τα κτήρια δεν παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Εκεί θα ταίριαζε μια πυκνή ομάδα ψηλών δέντρων που να λειτουργούν ως φυσικό φόντο, χωρίς να επηρεάζουν την Πλατεία, ώστε να υπάρχει έντονη σκίαση και δροσιά.
«Υπάρχει και ένα λάθος στην κατασκευή»
-Υπάρχει κάτι ακόμη που θα θέλατε να μας πείτε για την Πλατεία;
Ναι, υπάρχει και ένα άλλο ζήτημα –το οποίο δεν αφορά τη φύτευση, αλλά τη μικρή πλατεία με τις προτομές των Μητροπολιτών. Εκεί έγινε ένα λάθος στην κατασκευή του επιπέδου και των σκαλοπατιών. Το είχα επισημάνει εδώ και καιρό και είχε γίνει σχετική συζήτηση για το πώς θα μπορούσε να διορθωθεί, αλλά τελικά δεν έγινε τίποτα. Δεν θέλω να φέρω την ευθύνη γι’ αυτό.
Επ’ αυτού έχω να παρατηρήσω και ότι –ανεξάρτητα από τα δικά μου σχέδια τα οποία δεν εφαρμόστηκαν- μπορούσαν να δουν και ακριβώς απέναντι την είσοδο του Ιερού Ναού.
Φαίνονται εκεί τα κλιμακωτά οριζόντια σκαλοπάτια και πως ταιριάζουν αυτά σε σχέση με το κεκλιμένο επίπεδο της Πλατείας, το οποίο είναι δεδομένο.
Έτσι, λοιπόν, έχω ενοχληθεί –δεν τίθεται θέμα- από το συγκεκριμένο λάθος για το οποίο δεν έγινε τελικά καμία προσπάθεια διόρθωσης. Αυτό, άλλωστε, με οδήγησε στο να μην ασχοληθώ καθόλου, επισημαίνοντας το θέμα των φυτεύσεων όταν το αντιλήφθηκα στις αρχές του καλοκαιριού.
Για να μη «γκρινιάζω» μόνο, οφείλω, όμως, να αναγνωρίσω και τα θετικά της εργολαβίας: η προσθήκη των λιθοδομών είναι εξαιρετικά επιτυχημένη –κάτι το οποίο έχω αναφέρει ξανά προφορικά και γραπτά. Η νέα κατασκευή εναρμονίζεται απόλυτα με την παλαιά, σε σημείο που δύσκολα ξεχωρίζεις τη λιθοδομή που έγινε πριν από μισό αιώνα από τη σημερινή.
«Η εικόνα μπορεί να βελτιωθεί -αρκεί να υπάρχει βούληση»
– Πιστεύετε ότι υπάρχει τρόπος να βελτιωθεί η σημερινή εικόνα;
Ναι, αρκεί να υπάρξει βούληση. Τα φυτά που τοποθετήθηκαν την αρχή του καλοκαιριού δεν έχουν ακόμα αναπτύξει ισχυρό ριζικό σύστημα, επομένως μπορούν πολύ εύκολα να γίνουν μεταφυτεύσεις. Πολλά ψηλά δέντρα μπορούν να μεταφερθούν στη δυτική πλευρά για να δημιουργηθεί εκεί το μικρό άλσος, ενώ θα μπορούσαν να προστεθούν και διάφοροι θαμνώδεις τύποι φυτών πάνω στα παρτέρια, με διάφορες αποχρώσεις του πρασίνου, καθώς και άλλα χρώματα.
Δεν χρειάζονται λουλούδια που απαιτούν συνεχή φροντίδα. Μιλάμε για χαμηλό κόστος και εύκολη συντήρηση. Με μια αναδιάταξη του πρασίνου, θα μπορούσαν να μείνουν ανοιχτές οι οπτικές γραμμές θέασης προς τα γύρω κτήρια και ταυτόχρονα να δημιουργηθούν διακριτές ζώνες χαμηλού πρασίνου, χωρίς να μειώνεται οπτικά ο χώρος της Πλατείας.
-Άρα, αναφέρεστε σε μια καλύτερη αξιοποίηση των υπαρχόντων φυτών και σε μια προσθήκη νεότερων που θα εμπλουτίσουν το πράσινο με ορθότερο τρόπο…
Ναι, πράγματι θα μπορούσε να γίνει αναδιάταξη του πρασίνου, ώστε να ικανοποιηθούν οι αρχές που περιέγραψα προηγουμένως. Θα ήταν κρίμα να χαθεί η ευκαιρία να ολοκληρωθεί σωστά ένα τόσο σημαντικό έργο και ελπίζω ότι ίσως βρεθεί η οικονομική δυνατότητα είτε από το Δήμο, είτε από άλλο δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα.
Όλοι οι δήμαρχοι συνέχισαν το έργο των προκατόχων τους, και αυτό είναι ασύνηθες
Έχοντας εμπειρία από διάφορα έργα σε αρκετά μέρη της χώρας μας, θέλω να παρατηρήσω κάτι το οποίο δεν είναι συνηθισμένο. Όλοι οι δήμαρχοι από το 1998 που ξεκίνησε η σύμβαση για το ιστορικό κέντρο μέχρι και τώρα, ανεξάρτητα των πολιτικών τους τοποθετήσεων, συνέχισαν και έτσι ολοκληρώθηκε το έργο. Πρόκειται για ένα φαινόμενο το οποίο δεν είναι συχνό, διότι έχουμε αυτό το πρόβλημα στην Ελλάδα, ο επόμενος να μη θέλει να συνεχίσει τα έργα του προηγούμενου.
Της Χριστίνας Μανδρώνη
