Το 11ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου μας συστήνει τους σκηνοθέτες του
Στη «μάχη» για το περιβάλλον συστρατεύεται η Julia Lazarus, κινηματογραφώντας τη δράση Τούρκων ακτιβιστών και παραδίδοντας στον κόσμο το “Northern Forests/Βόρεια Δάση” (Γερμανία, Τουρκία 2022), ευελπιστώντας μέσα από αυτό να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει το κοινό πάνω στα οικολογικά ζητήματα.
Η ταινία θα προβληθεί παρουσία της βραβευμένης σκηνοθέτιδος τη Δευτέρα 24/11 (5.00 μ.μ.) στην Καλαμάτα και σε άλλες πόλεις, στο πλαίσιο του 11ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου.
«Καθώς γιγάντια έργα υποδομής μεταμορφώνουν βίαια τις αγροτικές περιοχές στα βόρεια της Κωνσταντινούπολης, μια ομάδα ακτιβιστών δίνει μάχη ενάντια στην περιβαλλοντική καταστροφή και την κοινωνική αποξένωση, προσπαθώντας να ενώσει αγρότες και κατοίκους πόλεων σε έναν κοινό αγώνα για το μέλλον τους», διαβάζουμε στην περίληψη της ταινίας, και είναι φανερό ότι θα μπορούσε να αφορά οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη, που είναι το σπίτι όλων μας…
Μέσα από την παρακάτω συνέντευξή της στους συντελεστές του Φεστιβάλ Πελοποννήσου, η κα J. Lazarus μας δίνει περισσότερες πληροφορίες για αυτή τη δουλειά:
-Ποιο ήταν το αρχικό σας κίνητρο για να ασχοληθείτε με αυτή την ιστορία;
Το αρχικό μου κίνητρο προήλθε από ένα βίντεο που είχε ανεβάσει στο διαδίκτυο η τουρκική ακτιβιστική ομάδα Kuzey Ormanları Savunması (Υπεράσπιση των Βόρειων Δασών), στο οποίο τους έβλεπα να συμμετέχουν σε μια κοινή δράση. Το βίντεο αυτό με έκανε να θέλω να τους γνωρίσω και να εμπλακώ στις δραστηριότητές τους, καθώς αποτύπωνε τέλεια τον τολμηρό χαρακτήρα και το αυτοσαρκαστικό τους χιούμορ.
-Πώς προσεγγίσατε την κοινότητα των ακτιβιστών και των κατοίκων; Σας πήρε χρόνο να κερδίσετε την εμπιστοσύνη τους;
Αν θυμάμαι σωστά, απλώς τους έστειλα ένα email και αργότερα επικοινώνησα μαζί τους μέσω social media. Μου απάντησαν πολύ γρήγορα και με προσκάλεσαν σε μια πρώτη συνάντηση. Αν και αντιμετώπισα ένα σοβαρό γλωσσικό εμπόδιο – δε γνωρίζω πάνω από δέκα λέξεις στα τουρκικά – έπειτα από λίγο καιρό ήταν αρκετά γενναιόδωροι ώστε να με δεχτούν ως ένα είδος “φιλοξενούμενου μέλους” της ομάδας για ένα διάστημα.
Στην πραγματικότητα, η ταινία οφείλει τα πάντα στην ομάδα και στην εμπιστοσύνη που μου έδειξαν.
-Πόσο διήρκεσαν τα γυρίσματα και πώς εξελίχθηκε η σχέση σας με τους ανθρώπους που καταγράψατε;
Το μεγαλύτερο μέρος των γυρισμάτων έγινε μέσα σε έναν μήνα από την πρώτη μου συνάντηση με την ομάδα. Αυτό συνέβη κυρίως επειδή χρειάστηκα πολύ χρόνο για να εξασφαλίσω τη χρηματοδότηση, ώστε να επιστρέψω στην Τουρκία και να συνεχίσω τα γυρίσματα. Όταν τελικά κατάφερα να πετάξω ξανά στην Κωνσταντινούπολη, η πολιτική και οικονομική κατάσταση στη χώρα είχε επιδεινωθεί σημαντικά.
Μάλιστα, η επιστροφή μου δεν έγινε στο παλιό αεροδρόμιο Ατατούρκ, αλλά στο νέο αεροδρόμιο, το οποίο είχε χτιστεί δίπλα στα μεγαλύτερα αποθέματα πόσιμου νερού της Τουρκίας, ενάντια στην κατασκευή του οποίου οι πρωταγωνιστές της ταινίας μου είχαν διαδηλώσει επί χρόνια. Απογοητευμένοι από αυτές τις εξελίξεις, αλλά και από τα γενικότερα οικονομικά προβλήματα, η ομάδα των ακτιβιστών είχε μειωθεί σημαντικά, και πολλοί από τους ανθρώπους που είχα γνωρίσει δε συμμετείχαν πια.
-Το ντοκιμαντέρ αγγίζει ζητήματα περιβάλλοντος, πολιτικής και ταυτότητας. Ποιο θεωρείτε πιο κεντρικό ή επείγον;
Κατά τη γνώμη μου, το περιβάλλον βρίσκεται στην καρδιά των πάντων. Ο άνθρωπος ζει σε συνεχή αλληλεπίδραση με τη φύση. Χωρίς τη φύση – που μας
τρέφει και μας προστατεύει- δε θα υπήρχε ούτε ανθρωπότητα, ούτε πολιτική, ούτε ερωτήματα ταυτότητας. Ωστόσο, η σχέση μας με το περιβάλλον επηρεάζεται από το ποιοι είμαστε και από το πολιτικό σύστημα μέσα στο οποίο ζούμε. Επομένως, δεν μπορεί να τεθεί μια σαφής ιεράρχηση• όλα είναι αλληλένδετα, όπως
και η ίδια η ζωή.
-Πιστεύετε ότι τα ντοκιμαντέρ μπορούν να λειτουργήσουν ως εργαλείο πολιτικής αφύπνισης ή αλλαγής;
Ναι, το πιστεύω. Και θα χαρώ πολύ αν το κοινό θεωρήσει ότι η ταινία μου, Northern Forests, έχει τη
δύναμη να το πετύχει – ή, αν όχι, να μάθω πού αποτυγχάνει.
-Υπήρξε κάποια ιστορία ή στιγμή που σας σόκαρε ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων;
Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων δε συνέβη κάτι πραγματικά σοκαριστικό, εκτός από μερικούς αστυνομικούς ελέγχους και κάποιες τεταμένες στιγμές που ήταν δύσκολο να διαχειριστώ. Αυτό που μας σόκαρε όλους όμως – και εμένα και την ομάδα ακτιβιστών- ήταν ο θάνατος δύο βασικών πρωταγωνιστών της ταινίας, των δύο ηλικιωμένων ανδρών που βλέπετε σε αυτή. Αν συμπεριλάβουμε και μια νεαρή γυναίκα που εμφανίζεται μόνο για λίγο, τότε είναι τρεις συνολικά.
Κατά τα χρόνια που χρειάστηκαν για να ολοκληρωθεί η ταινία, αρκετοί περιβαλλοντικοί ακτιβιστές δολοφονήθηκαν στην Τουρκία, ενώ πολλοί φυλακίστηκαν για πολιτικούς λόγους και παραμένουν στη φυλακή μέχρι σήμερα.
-Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία κατά την παραγωγή ή το μοντάζ της ταινίας;
Η μεγαλύτερη πρόκληση για μένα προσωπικά ήταν η μεγάλη διάρκεια της παραγωγής, η οποία ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τις ραγδαίες αλλαγές που συνέβαιναν στην Τουρκία εκείνα τα χρόνια. Αυτό με ανάγκασε να αναπροσαρμόζω συνεχώς την πλοκή της ταινίας, ειδικά αφού αρχικά είχα ελπίσει σε ένα λιγότερο ζοφερό τέλος.
-Είναι η πρώτη σας φορά στην Ελλάδα; Είχατε ακούσει για το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου;
Έχω ξαναβρεθεί στην Ελλάδα, στην Κρήτη και στην Αθήνα, αλλά όχι στην πελοποννησιακή χερσόνησο. Νιώθω ιδιαίτερη τιμή που με προσκάλεσε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου, το οποίο μου σύστησε θερμά ο επαγγελματικός μου διανομέας, Paradocs ASBL.
-Γιατί θα προτρέπατε κάποιον να έρθει να δει την ταινία σας;
Για να δει με τα μάτια του την αισιοδοξία, τον ενθουσιασμό και την επιμονή αυτής της ομάδας ακτιβιστών, που δίνουν τα πάντα παρά τις αντιξοότητες και παραμένουν ενωμένοι ακόμη και μετά από απογοητεύσεις. Είμαι πολύ ευγνώμων που μπόρεσα να τους συνοδεύσω στα δάση και στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, βόρεια της Κωνσταντινούπολης, και ελπίζω αυτή η εμπειρία να αποτυπώνεται και στην ταινία.
Βιογραφικό Σημείωμα
Η Julia Lazarus είναι κινηματογραφίστρια, καλλιτέχνης και επιμελήτρια. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο των Τεχνών του Βερολίνου και στο Ινστιτούτο Τεχνών της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες. Οι βραβευμένες ταινίες και τα βίντεο έργα της διανέμονται στο Sixpackfilm Vienna και στο e-flux, Βερολίνο/Νέα Υόρκη, ενώ έχουν παρουσιαστεί τόσο σε διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου όσο και στο πλαίσιο εκθέσεων, πιο πρόσφατα σε DEPO Istanbul, NGBK Berlin, Manifesta 8, Film Forum NRW, rencontres international, Παρίσι/Βερολίνο/Μαδρίτη, Globale, Βερολίνο, Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ, Diagonale Graz, Istanbul Film Festival, Kasseler Dok-Fest. Το 2019 ήταν resident artist στην Kulturakademie Tarabya.
Η Julia Lazarus είναι επιμελήτρια του Radical Film Network Meeting Berlin. Ζει και εργάζεται στο Βερολίνο.
