Οι αντιφάσεις μιας αγοράς που βράζει
Σε μια περίοδο που σχεδόν σε κάθε μεγάλη ελληνική πόλη τα ενοίκια συνεχίζουν ακάθεκτα την ανοδική τους πορεία, η Μεσσηνία μοιάζει –τουλάχιστον προς το παρόν– να αποτελεί μια αξιοσημείωτη εξαίρεση. Τα στοιχεία του γ’ τριμήνου 2025 δείχνουν μια ελαφρά αποκλιμάκωση της τάσης: η μέση ζητούμενη τιμή διαμορφώθηκε στα 8 ευρώ/τ.μ., έναντι 8,12 ευρώ το 2024. Η μείωση του 1,5%, αν και μικρή, δείχνει πως η αγορά της περιοχής επιχειρεί να βρει μια ισορροπία σε ένα χάρτη όπου τα μισθώματα έχουν πάρει την ανηφόρα.
Για τους ενοικιαστές της Μεσσηνίας αυτό μεταφράζεται σε μια μικρή ανακούφιση –ειδικά σε μια περίοδο που η «επιστροφή ενοικίου» ανακούφισε 900 χιλιάδες δικαιούχους πανελλαδικά, χωρίς ωστόσο να μπορεί να αντισταθμίσει τις γενικευμένες αυξήσεις. Την ίδια ώρα, τα πανελλαδικά δεδομένα καταδεικνύουν μια σύνθετη και αντιφατική πραγματικότητα: η οικοδομική δραστηριότητα αυξάνεται σταθερά μετά το 2016, οι νεόδμητες κατοικίες πολλαπλασιάζονται και έφτασαν τις 47 χιλιάδες το 2022, αλλά η μέση επιφάνειά τους αυξάνεται πολύ πιο αργά. Η ανοικοδόμηση, δηλαδή, αφορά κυρίως μικρότερα σπίτια –μια τάση που δε μεταφράζεται σε πιο «προσιτές» τιμές.
Και πώς θα μπορούσε άλλωστε; Από το 2018 έως σήμερα, η μέση πανελλαδική τιμή ενοικίου έχει εκτοξευτεί από τα 6,80 ευρώ/τ.μ. στα 10,26 ευρώ/τ.μ., σημειώνοντας άνοδο άνω του 50%. Τα τελευταία στοιχεία του spitogatos για το γ’ τρίμηνο επιβεβαιώνουν ότι σχεδόν σε όλες τις περιοχές της χώρας οι τιμές βρίσκονται σε τροχιά ανόδου, ενισχυμένες και από τον πληθωρισμό που επιμένει.
Ακόμη πιο αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία του indomio για τον Νοέμβριο: στο Λεκανοπέδιο η μέση ζητούμενη τιμή έφτασε τα 12,19 ευρώ/τ.μ., σε μια διαρκή πορεία ανόδου που έχει πλέον ξεπεράσει τα νησιά του Αιγαίου. Οι «φιλικές» συνοικίες του παρελθόντος –κέντρο Αθήνας, Δυτικά Προάστια– δεν αποτελούν εξαίρεση, με ενοίκια που συχνά μοιάζουν απλησίαστα για τα εισοδήματα της περιοχής.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο «φωτογραφίζει» τις αιτίες
Στην ετήσια έκθεσή του, το Ελεγκτικό Συνέδριο επιχειρεί μια πιο δομική ανάγνωση: οι πολιτικές ενίσχυσης της ζήτησης (στεγαστικά επιδόματα, επιστροφές ενοικίου, δάνεια τύπου «Σπίτι Μου») μπορεί να ανακουφίζουν νοικοκυριά, αλλά δεν αντιμετωπίζουν την καρδιά του προβλήματος. Χωρίς αύξηση της προσφοράς –νέες κατοικίες, ανακαινίσεις, απελευθέρωση ακινήτων από funds και τράπεζες, μείωση γραφειοκρατίας και σαφές πολεοδομικό πλαίσιο– οι τιμές θα συνεχίσουν να πιέζουν προς τα πάνω.
Το Συνέδριο δε διστάζει να θίξει και τα «δύσκολα»: Golden Visa και βραχυχρόνιες μισθώσεις. Οι δύο αυτοί παράγοντες, όταν λειτουργούν ανεξέλεγκτα σε περιοχές με στεγαστική πίεση, μπορούν να διαρρήξουν τον κοινωνικό ιστό και να μειώσουν δραστικά τη διαθεσιμότητα κατοικιών για μόνιμους κατοίκους, παρά τα κάποιες φορές θετικά δημοσιονομικά οφέλη.
Στη Μεσσηνία η εικόνα παραμένει προς το παρόν ηπιότερη, όμως τα δομικά προβλήματα είναι κοινά: αυξημένη ζήτηση, περιορισμένο στοκ, ισχυρή τουριστική πίεση σε παράκτιες ζώνες και μια αγορά που προσπαθεί να αυτορυθμιστεί. Το ερώτημα είναι αν η σημερινή «ανάσα» θα αποδειχθεί συγκυριακή –ή αν θα αποτελέσει αφετηρία για μια πιο ισορροπημένη στεγαστική πραγματικότητα.
Α.Π.
