Δεκαετία τουριστικής απογείωσης για την Ελλάδα
Ο ελληνικός τουρισμός διανύει μια περίοδο πρωτοφανούς ανάπτυξης, καταγράφοντας ιστορικά υψηλά επίπεδα αφίξεων. Το 2025 αναμένεται να ξεπεράσει τους 37 εκατομμύρια επισκέπτες, επιβεβαιώνοντας μια δεκαετία συνεχούς ανόδου, η οποία δεν αποτελεί μόνο αποτέλεσμα της γενικότερης μεγέθυνσης της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς, αλλά και της στρατηγικής ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας.
Σύμφωνα με το νέο τεύχος της σειράς μελετών «Τάσεις του Επιχειρείν» της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, η εντυπωσιακή πορεία της τελευταίας δεκαετίας συνδέεται με δύο βασικούς παράγοντες: την αυξημένη διεθνή ζήτηση και την αναβάθμιση της ανταγωνιστικής θέσης της Ελλάδας στην παγκόσμια τουριστική αγορά. Το αποτέλεσμα είναι η χώρα μας να κατατάσσεται πλέον στην πρώτη πεντάδα των χωρών της περιφέρειας της Μεσογείου με το μεγαλύτερο κέρδος μεριδίου την τελευταία δεκαετία.
Η αύξηση των διεθνών αφίξεων κατά περίπου 13 εκατομμύρια δεν οφείλεται σε έναν μόνο παράγοντα: περίπου το 40% προέρχεται από τη γενικότερη μεγέθυνση της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς, ένα επιπλέον 20% από τη μετατόπιση της ζήτησης προς την ευρύτερη περιοχή Ευρώπης-Μεσογείου, ενώ το υπόλοιπο 40% αποτελεί καθαρό κέρδος για την Ελλάδα, αντανακλώντας την ενίσχυση της θέσης της έναντι των άμεσων ανταγωνιστών.
Η δυναμική των επιμέρους αγορών και η αντίδραση σε κρίσεις
Η δεκαετής ανοδική πορεία δεν υπήρξε χωρίς προκλήσεις. Η σεισμική δραστηριότητα στη Σαντορίνη είχε περιοριστική επίδραση στο πρώτο εξάμηνο του 2025 (+0,6%), αλλά η ισχυρή διαρθρωτική δυναμική του κλάδου επανήλθε με μια κάθετη άνοδο στο δεύτερο εξάμηνο (+7%). Η ανθεκτικότητα αυτή επιβεβαιώνεται και από τις αεροπορικές κρατήσεις για το πρώτο τρίμηνο του 2026, που ήδη κινούνται 10% υψηλότερα από το αντίστοιχο διάστημα του 2025.
Παράλληλα, το περιφερειακό ανταγωνιστικό τοπίο αλλάζει δραματικά. Στη βόρεια Μεσόγειο, χώρες όπως η Τουρκία και η Αλβανία αυξάνουν τα μερίδιά τους στην περιοχή, ενώ στη νότια Μεσόγειο, η Αίγυπτος, η Τυνησία και το Μαρόκο εμφανίζονται δυναμικά αξιοποιώντας χαμηλότερο κόστος και γεωπολιτική σταθερότητα. Την ίδια στιγμή, παραδοσιακοί ευρωπαϊκοί προορισμοί, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία φθάνουν τα φυσικά τους όρια σε όρους ανάπτυξης, καταγράφοντας απώλεια μεριδίου στην περιφερειακή αγορά.
Η ελληνική υπεραπόδοση βασίζεται σε διαρθρωτικά θεμέλια. Η αναβάθμιση της ποιότητας των ξενοδοχειακών μονάδων, η ενίσχυση των αεροπορικών συνδέσεων, η ανάπτυξη τουριστικών υποδομών και η προβολή νέων προορισμών λειτούργησαν ως «καύσιμα» της ανόδου. Ωστόσο, για να διατηρηθεί η θετική δυναμική απαιτείται η προσαρμογή σε νέες τάσεις ζήτησης και η επένδυση σε εναλλακτικούς προορισμούς και υποδομές.
Η Μεσσηνία στο επίκεντρο των νέων τάσεων
Η Μεσσηνία αναδεικνύεται σε χαρακτηριστικό παράδειγμα «κρυμμένου θησαυρού», με δυνατότητες που συνδυάζουν πολιτιστική, φυσική και γαστρονομική αξία. Ο νομός διαθέτει εκτεταμένα παράλια και εσωτερική ενδοχώρα με ιστορικά μνημεία και φυσικά τοπία, που μπορούν να προσελκύσουν τουρίστες που αναζητούν αυθεντικές εμπειρίες. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί η ανάπτυξη ποιοτικών καταλυμάτων, η βελτίωση των οδικών και αεροπορικών συνδέσεων (ιδιαίτερα μέσω του αεροδρομίου της Καλαμάτας) και η ανάδειξη τοπικών προϊόντων – στοιχεία που ενισχύουν τη διαφοροποίηση από άλλους μεσογειακούς προορισμούς.
Η δυναμική της Μεσσηνίας αντικατοπτρίζει την ανάγκη για διάχυση τουριστικών ροών από τα παραδοσιακά νησιωτικά κέντρα σε ηπειρωτικές περιοχές και μικρότερης κλίμακας προορισμούς. Με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο μειώνεται ο κορεσμός στα πιο δημοφιλή νησιά, αλλά δημιουργείται και προστιθέμενη οικονομική αξία για την τοπική κοινωνία, ενισχύοντας την απασχόληση και την επιχειρηματικότητα.
Προκλήσεις και στρατηγικές για το μέλλον
Η ελληνική τουριστική αγορά βρίσκεται σε σημείο καμπής. Η υπεραπόδοση της τελευταίας δεκαετίας έχει δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες, αλλά και αυξημένο ανταγωνισμό. Για να διατηρηθεί η ανοδική πορεία απαιτούνται στοχευμένες στρατηγικές:
Προώθηση εναλλακτικών προορισμών: Η ανάδειξη περιοχών όπως η Μεσσηνία, η Ηλεία ή η Λακωνία, που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητες, μπορεί να μειώσει τον κορεσμό στα νησιά και να προσφέρει μοναδικές εμπειρίες.
Επένδυση σε υποδομές: Η επιστροφή των επενδύσεων στα επίπεδα πριν από την κρίση, ειδικά σε οδικά δίκτυα, λιμάνια, αεροδρόμια και τουριστικά καταλύματα, είναι κρίσιμη για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Στρατηγική διεθνής προβολή: Ενίσχυση των συνδέσεων με αγορές μεγάλων αποστάσεων (ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία) και αξιοποίηση αναδυόμενων αγορών για τη διαφοροποίηση του προφίλ των επισκεπτών.
Μείωση εποχικότητας: Η διάχυση των αφίξεων σε όλο το έτος, με έμφαση στην εκτός καλοκαιριού περίοδο, θα ενισχύσει τη σταθερότητα των επιχειρήσεων και θα βελτιώσει την ποιότητα των υπηρεσιών.
Η Ελλάδα έχει καταφέρει να μετατρέψει ευνοϊκές διεθνείς τάσεις σε διαρθρωτική ανάπτυξη του τουριστικού τομέα, με θετικά αποτελέσματα για την οικονομία και την κοινωνία. Ωστόσο, η πρόκληση για τη νέα δεκαετία είναι η μετατροπή της ισχυρής ζήτησης σε βιώσιμη και ανθεκτική ανάπτυξη. Περιοχές όπως η Μεσσηνία μπορούν να αποτελέσουν πρότυπα, συνδυάζοντας αυθεντικότητα, ποιοτική υποδομή και διαφοροποίηση, προσφέροντας όχι μόνο αριθμούς, αλλά ουσιαστική προστιθέμενη αξία στον ελληνικό τουρισμό.
Με άλλα λόγια, η επόμενη δεκαετία δε θα κριθεί μόνο από τα ρεκόρ αφίξεων, αλλά από την ικανότητα της Ελλάδας να αξιοποιήσει τους «κρυμμένους θησαυρούς» της και να διαχειριστεί με στρατηγική την ίδια της την επιτυχία.
Α.Π.
