«Χρονολόγιο της Επανάστασης του 1821» από τον Θανάση Χρήστου

«Χρονολόγιο της Επανάστασης του 1821» από τον Θανάση Χρήστου

Ένα σημαντικό βιβλίο με τίτλο «Χρονολόγιο της Επανάστασης του 1821» του καθηγητή Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Θανάση Χρήστου, εξέδωσε η Περιφέρεια Πελοποννήσου, παραγωγής των Ελληνικών Γραμμάτων.

Ο ίδιος ο συγγραφέας στον πρόλογό του αναφέρει: «Η ανάγκη να καταγραφούν οι κυριότεροι σταθμοί της Επανάστασης του 1821 και να κριθούν στη σφαίρα της δημόσιας ιστορίας προέκυψε από πολύ νωρίς και ειδικότερα από το 2004, όταν ξεκίνησε η ακαδημαϊκή μου πορεία στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγάθων που είχε μόλις από το 2003 ξεκινήσει να διανύει τα πρώτα του βήματα στην όμορφη πόλη της Καλαμάτας.

Η επιμονή της πρώτης γενιάς των φοιτητών μου να κωδικοποιήσουν όσο πιο μεθοδικά και παραγωγικά γινόταν τη μεγάλη εικόνα της Επανάστασης και των σταθμών του εννιάχρονου αγώνα της Ανεξαρτησίας σε συνάρτηση με τις διεθνείς εξελίξεις της τότε εποχής, έθεσε τα πρώτα βαθιά και ισχυρά θεμέλια του ανά χείρας Χρονολογίου, που εξέβαλε το 2013 στη συγγραφή του ομόλογου έργου μου “Πολιτικές και κοινωνικές όψεις της Επανάστασης του 1821». “Με μίαν γνώμην ομοφώνως απεφασίσασμεν να λάβωμεν τα άρματα” και αποτέλεσε έκτοτε βασικό πανεπιστημιακό σύγγραμμα.

Από τότε μέχρι σήμερα κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι του χρόνου με αποτέλεσμα να αποθησαυρισθεί ένας πλούσιος και μοναδικός αμητός στοιχείων, που αρκούν για να καλύψουν με ενάργεια και γλαφυρότητα το τι συνέβη από την πρώτη κιόλας ημέρας της ύψωσης του λαβάρου της ελευθερίας στις 24 Φεβρουαρίου 1821 στο Ιάσιο της Μολδαβίας από το γενικό επίτροπο της υπερτάτης αρχής της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρο Υψηλάντη έως τη σημαδιακή και περισσότερο αισιόδοξη ημέρα για τον ελληνισμό του 19ου αιώνα, κατά την οποία τέθηκε η υπογραφή στη ληξιαρχική πράξη γέννησης του πρώτου ελληνικού κράτους, στα τρία Πρωτόκολλα της Ανεξαρτησίας, στις 22 Ιανουαρίου / 3 Φεβρουαρίου 1830 στο Λονδίνο.

Η συγκεκριμένη καταγραφή επιταχύνθηκε προσλαμβάνοντας ιλιγγιώδη ταχύτητα εν όψει του επίσημου εορτασμού του ιωβηλαίου των 200 χρόνων από την Επανάσταση το 2021 και απλώθηκε σε απροσπέλαστες και άγνωστες εν πολλοίς αρχειακές πηγές. Φυσικά δε θα μπορούσε να απουσιάσει από το αρχειακό αυτό καταπίστευμα ο Τύπος, προεπαναστατικός, επαναστατικός και μεταπαναστατικός, με τις 11 εφημερίδες και τα έξι περιοδικά που κυκλοφόρησαν την επίμαχη περίοδο, διαμορφώνοντας δυναμικά συλλογικές συμπεριφορές, νοοτροπίες και καταστάσεις.

Ακόμη, δε θα μπορούσαν να λείψουν από την προσπάθεια αυτή και τα απομνημονεύματα των πρωταγωνιστών, επιφανών και αφανών, που ορισμένα μάλιστα γράφηκαν “εν θερμώ”, κατά τη διάρκεια δηλαδή των επαναστατικών δρωμένων, όπως του Παλαιών Πατρών Γερμανού, καθώς και τα φυλλάδια του Αγώνα, οι ποικίλες ημερολογιακού χαρακτήρα καταγραφές, τα χρονολόγια των συγκαιρινών με τους εκπροσώπους της δρακογενιάς του 1821 κ.ά.

Από την ευρεία και εύγλωττη αυτή βάση δεδομένων σταχυολογήθηκαν εκείνα τα χρονικά οροθέσια που είχαν ως επίκεντρο την Πελοπόννησο, μιας και η με πολλές μνήμες φορτωμένη αυτή περιοχή αποτέλεσε το θέατρο των σημαντικότερων στρατιωτικών συγκρούσεων του εννιάχρονου απελευθερωτικού Αγώνα, χωρίς βέβαια να αποκλείονται χρονικοί κόμβοι με γεγονότα εξίσου μαρτυρικά, αιματοβαμμένα και ηρωικά, που συγκλόνισαν τον Ελληνισμό και εκτυλίχθησαν σε άλλες γωνιές, απλωμένες σε όλες τις εσχατιές της νοτιοανατολικής λεκάνης της Μεσογείου. Γεγονότα – σταθμοί που η καταγραφή τους ήταν απολύτως αναγκαία και απαραίτητη για την πανοραματική κατανόηση της περιρρέουσας ατμόσφαιρα της εποχής.

Έτσι, μείναμε προς το παρόν στον ιστορικό ορίζοντα του Μωριά για να αναδείξουμε το συγκεκριμένο χώρο, μην αφήνοντας έξω από τις άμεσες στοχεύσεις μας στο πλαίσιο ενός επόμενου εκδοτικού εγχειρήματος της μακράς πνοής προοπτικής του μείζονος Ελληνισμού που κάλυπτε τη βαριά συναισθηματικά φορτισμένη ενδοχώρα της “καθ’ ημάς” Ανατολής!

Ολοκληρώνοντας θα ήθελα να απευθύνω ένα δημόσιο έπαινο στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, την καθ’ ύλη αρμόδια Γνωμοδοτική Επιτροπή και προσωπικά τον περιφερειάρχη Παναγιώτη Νίκα, για την πρωτοβουλία τους να τιμήσουν με επινοητικότητα, στοχασμό και φαντασία το ιωβηλαίο των 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης!».