Η Γεωργία Οικονομοπούλου έχει υπάρξει στο παρελθόν μέλος της δημοσιογραφικής οικογένειας του «Θ», με πένα εξαιρετική, με γραφή πρωτότυπη, με πολύ ενδιαφέρουσα επιλογή θεματολογίας, με πολύπλευρες γνώσεις, με «βαθιά» διαβάσματα…
Το Sister Outsider, μια σελίδα που δημιούργησε στο facebook, μας ξανάφερε σε επαφή. Κάτι για γυναίκες, προλετάριες, περήφανες, γυναικεία γραφή, περνούσαν σκόρπια στην οθόνη σε στιγμές μικρότερης ή μεγαλύτερης συνειδητότητας, ανάμεσα στον καθημερινό καταιγισμό πληροφοριών. Κι ενώ είχα σοβαρούς προσωπικούς λόγους να εμπλακώ περισσότερο, δεν το έκανα, ίσως και να ήταν καθαρή ψυχολογική απώθηση.
Ο χρονισμός, όμως, ήρθε εν τέλει… «Είναι μια σελίδα με κείμενα και έργα από γυναίκες και για τη γυναικεία εμπειρία και ευκαιρία να κρατάμε επαφή για εγχειρήματα και πράγματα που θα έρθουν…» βάζει η Γεωργία στη θέση τους τα κομμάτια του παζλ.
Πρόκειται για μια σημαντική πρωτοβουλία για δημιουργικότητα, έκφραση και επικοινωνία που εμψυχώνει και προτρέπει τις γυναίκες να διεκδικήσουν το χώρο που τους αναλογεί, μια προσπάθεια εν πολλοίς επαναστατική που ρέει λόγο και μελάνι –«όπλα» που άλλαξαν τον κόσμο εξίσου με τα φονικά… «Τον κόσμο δεν ξέρω, αλλά σίγουρα μπορούν να αλλάξουν εμάς τις ίδιες, τους ίδιους, κι αλλάζοντας εμείς, μαζί και κόντρα στο ζόφο, να ανοίξουμε καλύτερους δρόμους» αναφέρει για το Sister Outsider η εμπνεύστριά του.
Το εγχείρημα έχει ήδη προχωρήσει αρκετά μακριά. Η ανταπόκριση ήταν εξ αρχής μεγάλη και είχε τα επιθυμητά χαρακτηριστικά του μωσαϊκού. Έχουν συγκεντρωθεί τα κείμενα και μέσα στους επόμενους μήνες αναμένεται να προχωρήσει η έκδοση, που θα γνωρίσουμε από κοντά και στην Καλαμάτα.
Η ίδια η Γεωργία Οικονομοπούλου συνεισφέρει στη συλλογή με ένα πεζό για τη σχέση μητέρας-κόρης.
Πολύ πρόσφατα, με αφορμή το μυθιστόρημα “Με λυμένο χειρόφρενο” της Μάρτυ Λάμπρου, έγινε και η πρώτη συνάντηση της Sister Outsider στην Αθήνα (στην πολυγλωσσική βιβλιοθήκη We Need Books στην Κυψέλη), όπου δεν έλειψαν και οι ανδρικές παρουσίες.
Το εγχείρημα βγαίνει από την οθόνη και αποκτά σάρκα και οστά, είναι τα πρόσωπα όσων συμμετέχουν και όσων γίνονται κοινωνοί στον έναν ή τον άλλο βαθμό, είτε υιοθετούν την κλίση «την εαυτή της» είτε φτάνουν να προβληματιστούν για τη «γυναικεία κατάσταση»…
Περισσότερα από τη Γεωργία Οικονομοπούλου…
-Πώς ξεκίνησε η προσπάθεια αυτή;
Η Sister Outsider γεννήθηκε μαζί με ένα κάλεσμα για συγγραφή, το Σεπτέμβριο 2022. Μάλλον χαμηλόφωνα -από στόμα σε στόμα, με μια αφίσα εδώ κι εκεί, ανακοινώσεις στο διαδίκτυο και συζητήσεις με φίλες, φεμινίστριες, καλλιτέχνιδες και συγγραφείς- άνοιξε ένα βήμα. Το κάλεσμα ήταν αποκλειστικά προς γυναίκες που γράφουν, και το θέμα, «Περήφανες προλετάριες», αντιμετωπίστηκε, σε πολλές περιπτώσεις, με αμήχανα χαμόγελα. Ξεκαθάρισε, όμως, από την αρχή το τοπίο. Μόνο όσες μπορούσαν να αναγνωρίσουν στον όρο ένα δικό τους βίωμα, όσες δεν τον απέρριπταν αυτόματα, ανταποκρίθηκαν. Τι άλλο είμαστε όσες αγωνιζόμαστε καθημερινά, εργαζόμενες σε εχθρικές συνθήκες και με ελάχιστα ή καθόλου μέσα, αν όχι προλετάριες; Τι είναι, αν όχι περήφανη, μια γυναίκα που καταφέρνει να αντεπεξέρχεται σε δουλειά, οικογένεια, σπίτι, σεξισμό, καταπίεση, με όλα τα τιμήματα, και ταυτόχρονα να διεκδικεί ζωή στην επιβίωση; Δύσκολη πίστα. Το κάλεσμα απευθύνθηκε στην κοινωνική βάση. Και είχε ανταπόκριση. Η πρώτη επαφή με τη sisteroutsider γίνεται, πάντως, μέσω της ομώνυμης ομάδας στο Facebook για τη γυναικεία γραφή.
-Και που βρίσκεται η Γεωργία Οικονομοπούλου σε όλο αυτό;
Προέρχομαι η ίδια από μια λαϊκή, συντηρητική οικογένεια, που ωστόσο στήριξε τη μόρφωσή μου. Από σκληρά εργαζόμενους γονείς που δεν ενθάρρυναν τη χειραφέτησή μου, αλλά τη σέβονται απόλυτα. Ο Εντουάρ Λουί έχει πει, νομίζω, «το μόνο μου προνόμιο είναι ότι δεν είχα προνόμια». Είναι συνεχής αγώνας. Με πείσμα, από την αρχή της πορείας ήμουν πάντα μέσα σε αυτό που αγαπώ και πλέον γνωρίζω καλά: το γραπτό λόγο.
Ως δημοσιογράφος για δεκαπέντε χρόνια, απόλαυσα τη δουλειά μου και διδάχτηκα πολλά: κυρίως μου έδωσε πρόσβαση στο κοινωνικό, στον τρόπο λειτουργίας των θεσμών, και μου επέτρεψε την κριτική προσέγγιση. Όταν τα πράγματα ζόρισαν στη δημοσιογραφία (με απλά λόγια, η δουλειά δεν αμειβόταν), στράφηκα στις εκδόσεις. Η χειραφέτηση, ο φεμινισμός, ήταν βίωμά μου. Είχε χρειαστεί να διεκδικήσω τη ύπαρξή μου. Μελέτησα συστηματικά τη βιβλιογραφία. Δουλεύοντας σε βιβλιοπωλεία είδα πως στα 10 βιβλία στο ράφι, μόνο ένα-δύο είναι γραμμένα από γυναίκες. Όχι επειδή οι γυναίκες δε γράφουν, αλλά επειδή συνολικά το αφήγημα έχει φτιαχτεί από άντρες. Αναπόφευκτα προέκυψαν τα ερωτήματα: Τι γράφουμε οι γυναίκες; Ποιος είναι ο δικός μας τρόπος; Πώς θα κατορθώσουμε να φωτίσουμε περιοχές αποσιωπημένες; Η έρευνα στο πεδίο της γυναικείας γραφής γέννησε την ομάδα Sister Outsider.
-Και γιατί Sister Outsider;
Sister Outsider είναι ο τίτλος του εμβληματικού βιβλίου για το φεμινισμό και τη γυναίκα στη συγγραφή, της Audre Lorde. Μαύρη, φεμινίστρια, ποιήτρια, λεσβία, μητέρα, η Lorde ήξερε πώς είναι να γράφεις ανάμεσα σε δύο βάρδιες στη δουλειά, πώς είναι να αγωνίζεσαι από ένα αναγκαστικό περιθώριο που δε σε αφήνει να πάρεις ανάσα. Ο τίτλος της ομάδας είναι ένας φόρος τιμής. Δεν αγνοούμε το «λευκό προνόμιο», που υφίσταται ακόμα και όταν μιλάμε για γυναίκες της κοινωνικής βάσης, έναντι της καταστολής που βίωσαν και βιώνουν οι μαύρες γυναίκες.
Η ομάδα Sister Outsider φτιάχτηκε από και για γυναίκες που, εξ ανάγκης ή συνειδητά, ακολουθούν έναν άλλον τρόπο ζωής. Λιτό, ναι, φτωχό σε χρήμα, μέσα σε συνθήκες που συνθλίβουν, αλλά με αποφασιστικότητα, αξιοπρέπεια, σεβασμό, αλληλεγγύη. Δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος να γίνονται τα πράγματα. Οι ρυθμοί, οι διαθέσεις, οι κλίσεις, οι ανάγκες, οι αποφάσεις δεν μπορεί παρά να γίνονται σεβαστές. Τρυφερά το παλεύουμε.
-Πώς είναι η ανταπόκριση και τι έχει επιτευχθεί έως τώρα;
Το κάλεσμα έληξε στο τέλος της περασμένης χρονιάς. Τα κείμενα -ποίηση, πρόζα, δοκίμιο- συγκεντρώθηκαν. Ήρθαν γυναίκες από διάφορα μήκη και πλάτη του κοινωνικού πεδίου, από το βαθύ περιθώριο μέχρι έναν πιο συμπαγή φιλολογικό πυρήνα. Τα έργα πλέκουν, εντυπωσιακά, έναν κοινό ιστό που μιλάει για τη γυναικεία εμπειρία, τις σύγχρονες συνθήκες, τη γυναίκα μέσα στη γραφή και στον καθημερινό αγώνα, και πιάνουν θεμελιώδη θέματα: αιτήματα, τραύματα και αντιστάσεις, κακοποίηση, αναζήτηση ταυτότητας, ιατρική και γενικότερη καταστολή, η θέληση να συνεχίσουμε, η συντροφικότητα, η φιγούρα της μητέρας. Σειρά έχει τώρα η έκδοση. Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει μέσα στην άνοιξη. Η γενέτειρα Καλαμάτα δε λείπει από τις συμμετοχές. Θα το παρουσιάσουμε στην πόλη και θα γνωριστούμε ακόμα καλύτερα.
-Τι άλλα περιλαμβάνει το εγχείρημα;
Παράλληλα με την ηλεκτρονική σελίδα που παρουσιάζει κείμενα, βιβλία και έργα τέχνης από γυναίκες, φτιάξαμε μια άτυπη, ανοιχτή «λέσχη ανάγνωσης». Με αφορμή συγκεκριμένα βιβλία και κείμενα ανοίγουν ωραίες συζητήσεις. Σύντομα θα ανακοινωθεί ένα ελεύθερο εργαστήριο συγγραφής, όπου, παρέα με γυναίκες που ξέρουν την τέχνη, θα δουλέψουμε ιδέες και έργα πιο εντατικά. Οι εκδόσεις θα συνεχιστούν. Όπως και οι δράσεις, ως μια μικρή συμβολή στη σπουδαία δουλειά που κάνουν άλλες φεμινιστικές ομάδες, ομάδες για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, γυναίκες αγωνίστριες, άνθρωποι ελεύθεροι και ανοιχτοί.
Αυτό που ξεκίνησε ως αγάπη και δημιουργική τρέλα από εμένα και την εικαστικό Δέσποινα Νισυρίου, με τη συμπαράσταση της Εύας, της Εύης, της Τόνιας, της Ευγενίας, πολλών φιλενάδων και συντροφισσών, ανοίγει. Πού θα πάει, δεν ξέρουμε. Η συνάντηση και η ανταλλαγή το ανταμείβουν. Ευγνώμων είμαι για την ευγένεια, το μοίρασμα, για το ότι ήρθαν γυναίκες άγνωστές μου μέχρι χθες και μου είπαν «είμαι εδώ», ότι στηρίζουμε η μία την άλλη. Με το ρυθμό και τον τρόπο μας, το συνεχίζουμε.
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
