Η μείωση χρήσης του ιδιωτικού αυτοκινήτου βρίσκεται στο επίκεντρο του προγράμματος PARSMO («Πολιτικές Στάθμευσης για κοινή κινητικότητα / Parking Policies for Shared Mobility»), στο οποίο μετέχει η Περιφέρεια Πελοποννήσου μαζί με φορείς από 6 διαφορετικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υλοποιείται μέσω του προγράμματος Interreg Europe.
Οι υπηρεσίες κοινής κινητικότητας (shared mobility) είναι συστήματα ή πλατφόρμες που επιτρέπουν σε πολλούς χρήστες να μοιράζονται μέσα μετακίνησης, αντί να τα κατέχουν ιδιωτικά. Στόχος τους είναι να μειωθεί η κυκλοφοριακή συμφόρηση, να περιοριστεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και να βελτιωθεί η προσβασιμότητα στις μεταφορές.
Στόχος οι μηδενικές εκπομπές
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου ενέκρινε πρόσφατα τη σύναψη Σύμβασης Κάθετης Συνεργασίας με τον Αναπτυξιακό Οργανισμό Πελοποννήσου, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου «PARSMO». Η συμφωνία αυτή στοχεύει να ενισχύσει την τεχνική και οργανωτική υποστήριξη της Περιφέρειας για την επιτυχή υλοποίηση των δράσεων.
Σύμφωνα με τη φιλοσοφία του προγράμματος, τα ιδιωτικά αυτοκίνητα καταλαμβάνουν ολοένα και μεγαλύτερο δημόσιο χώρο σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Η αντιμετώπιση αυτής της τάσης απαιτεί νέες πολιτικές που θα προάγουν εναλλακτικές μορφές μετακίνησης, όπως οι δημόσιες συγκοινωνίες, το περπάτημα, το ποδήλατο, αλλά και οι υπηρεσίες κοινής κινητικότητας.
Ωστόσο, η ανάπτυξη της κοινής κινητικότητας συνοδεύεται από προκλήσεις στάθμευσης – από ηλεκτρικά πατίνια μέχρι κοινόχρηστα ποδήλατα και αυτοκίνητα. Το PARSMO ξεχωρίζει επειδή επικεντρώνεται ακριβώς σε αυτό: στη διαμόρφωση αποτελεσματικών πολιτικών στάθμευσης που θα υποστηρίξουν τη βιώσιμη αστική κινητικότητα και την πορεία προς μια οικονομία μηδενικών εκπομπών. Μείωση της ιδιοκτησίας ιδιωτικού αυτοκινήτου, περιορισμός του χώρου που καταλαμβάνουν τα οχήματα και μείωση των εκπομπών ρύπων. Μέσω των παραπάνω παρεμβάσεων στοχεύει σε πιο βιώσιμη αστική κινητικότητα.
Οι βασικές κατηγορίες περιλαμβάνουν:
-Κοινόχρηστα ποδήλατα (bike sharing) – με σταθμούς ή χωρίς, όπου ο χρήστης τα μισθώνει για μικρές διαδρομές
-Κοινόχρηστα ηλεκτρικά πατίνια (e-scooter sharing) – διαδεδομένα κυρίως σε πόλεις για σύντομες αστικές μετακινήσεις
-Car sharing – κοινόχρηστα αυτοκίνητα που νοικιάζονται με το λεπτό, την ώρα ή την ημέρα, συνήθως μέσω εφαρμογής
-Ride sharing / carpooling – συνεπιβατισμός, όπου οδηγοί μοιράζονται το ίδιο όχημα με άλλους επιβάτες που έχουν παρόμοια διαδρομή
-Ride hailing – υπηρεσίες κλήσης οχήματος μέσω εφαρμογής (π.χ. Uber, Beat), που συνδέουν επιβάτες με οδηγούς.
Στόχοι και κατευθύνσεις
Το πρόγραμμα, διάρκειας 51 μηνών (2025–2029), με συνολικό προϋπολογισμό 1.591.914 ευρώ, εστιάζει:
-Στην ενσωμάτωση της κοινής κινητικότητας σε νέες αναπτύξεις κατοικιών και στους τοπικούς κανονισμούς. Δηλαδή, να ληφθεί υπόψη στις πολεοδομικές διατάξεις, στα τοπικά σχέδια πόλεων και στις νομοθετικές ρυθμίσεις.
-Στη βελτιστοποίηση διαλειτουργικών κόμβων, μειώνοντας την εξάρτηση από τα ιδιωτικά αυτοκίνητα. Δημιουργία σημείων όπου ο χρήστης μπορεί να μεταβεί εύκολα από ένα μέσο (π.χ. αυτοκίνητο) σε άλλο (π.χ. ποδήλατο, μέσα μαζικής μεταφοράς), έτσι ώστε να μειώνεται η εξάρτηση από το ιδιωτικό αυτοκίνητο.
-Στην ανάπτυξη ισορροπημένων πολιτικών στάθμευσης για υπηρεσίες shared mobility.
-Στην ευαισθητοποίηση φορέων και πολιτών για τα οφέλη της κοινής κινητικότητας. Δηλαδή, διαμόρφωση κανόνων και εργαλείων που λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες υπηρεσιών. όπως κοινόχρηστα οχήματα, μικροκινητικότητα (π.χ. ηλεκτρικά πατίνια), car-sharing κ.λπ.
Με αυτόν τον τρόπο το PARSMO φιλοδοξεί να περιορίσει την ιδιοκτησία Ι.Χ., να μειώσει τις χωρικές επιπτώσεις τους και να συμβάλει στην κλιματική ουδετερότητα.
Η συμμετοχή της Περιφέρειας Πελοποννήσου
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου αποτελεί έναν από τους οκτώ εταίρους του έργου, μαζί με φορείς από Ιταλία, Βέλγιο, Πολωνία, Σουηδία και Σερβία. Ο προϋπολογισμός της Περιφέρειας ανέρχεται σε 92.500 ευρώ, εκ των οποίων 74.000 ευρώ καλύπτονται από ευρωπαϊκούς πόρους και 18.500 ευρώ από εθνική συμμετοχή.
Ο ρόλος της Περιφέρειας επικεντρώνεται:
-Στη διοργάνωση τοπικών και διαπεριφερειακών συναντήσεων
-Στη συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής για τη διαμόρφωση πολιτικής πρότασης
-Στον εντοπισμό και την προετοιμασία συγκεκριμένων έργων υποδομών shared mobility προς χρηματοδότηση μέσω του ΠΕΠ
-Στην προώθηση δράσεων όπως: χώροι στάθμευσης κοινόχρηστων ποδηλάτων και e-bikes, πιλοτικές εφαρμογές, εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.
Ο Αναπτυξιακός Οργανισμός Πελοποννήσου θα αναλάβει μεταξύ άλλων: Τον τεχνικό συντονισμό και τη διαχείριση του έργου, την υποστήριξη στη σύνταξη και παρακολούθηση διαγωνισμών, την οργάνωση περιφερειακών και διαπεριφερειακών συναντήσεων, την παρακολούθηση χρηματορροών και την υποβολή εκθέσεων προόδου, όπως και τη συμβουλευτική υποστήριξη στα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας.
Η συμμετοχή της Περιφέρειας Πελοποννήσου στο PARSMO δεν περιορίζεται σε μια ευρωπαϊκή συνεργασία. Δημιουργεί έναν άμεσο σύνδεσμο ανάμεσα στα αποτελέσματα του έργου και στην υλοποίηση του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΠΕΠ), διασφαλίζοντας ότι οι δράσεις για την κοινή κινητικότητα θα έχουν ουσιαστικό και μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στα περιφερειακά συστήματα μεταφορών και στη βέλτιστη αξιοποίηση του δημόσιου χώρου.
Της Βίκυς Βετουλάκη
