Με τις μηχανές στο κόκκινο και τα ρεκόρ να διαδέχονται το ένα το άλλο, ο ελληνικός τουρισμός συνεχίζει να τρέχει. Το ερώτημα, όμως, που πλανάται όλο και πιο έντονα πάνω από τον κλάδο είναι αν οι «δρόμοι» της χώρας μπορούν να αντέξουν αυτή την ταχύτητα. Η εύστοχη παρομοίωση της αναπληρώτριας διευθύντριας Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, Τζέσης Βουμβάκη –«μια Ferrari σε χωματόδρομο»– συμπύκνωσε το κλίμα του συνεδρίου του ΣΕΤΕ και ανέδειξε το βασικό δίλημμα της επόμενης ημέρας: ανάπτυξη χωρίς υποδομές ή βιώσιμη πορεία με σοβαρές επενδύσεις.
Τα μεγέθη εντυπωσιάζουν. Οι αφίξεις αγγίζουν τα 37 εκατομμύρια, ενώ οι προβολές μιλούν ακόμη και για 55 εκατ. επισκέπτες ετησίως έως το 2040. Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν είναι πια η ζήτηση. Είναι η αντοχή των αεροδρομίων, των λιμανιών, των δρόμων, των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης. Σύμφωνα με τη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, το επενδυτικό κενό σε υποδομές αγγίζει τα 35 δισ. ευρώ έως το 2035 – ποσό που μεταφράζεται σε 3 έως 3,5 δισ. ευρώ ετησίως, πολύ πάνω από τις σημερινές επιδόσεις.
Η πίεση είναι ακόμη μεγαλύτερη στα νησιά, που συγκεντρώνουν το 44% του τουρισμού, αλλά χρηματοδοτούνται με βάση το μόνιμο πληθυσμό τους. Την ίδια στιγμή, τα ελληνικά νησιά αποτελούν το 11% του παγκόσμιου νησιωτικού τουρισμού, με επτά από αυτά να συγκαταλέγονται στα ισχυρότερα διεθνή brands. Κι όμως, η τουριστική δραστηριότητα παραμένει ασφυκτικά συμπιεσμένη χρονικά: περίπου το 50% συγκεντρώνεται σε μόλις δύο μήνες, εντείνοντας την υπερφόρτωση.
Η επιμήκυνση της σεζόν και η γεωγραφική διασπορά αναδεικνύονται σε κεντρικό ζητούμενο. Όπως τόνισε ο Ευτύχης Βασιλάκης, αντιπρόεδρος του ΣΕΤΕ, το ζήτημα δεν είναι μόνο οι πόροι, αλλά η ορθολογική διαχείρισή τους. Υποδομές που δε λειτουργούν αποτελεσματικά, δημόσιες ή ιδιωτικές, δε λύνουν το πρόβλημα· απλώς το μεταθέτουν.
Παράλληλα, καταρρίπτεται ο μύθος ότι ο τουρισμός απορροφά δυσανάλογα τους διαθέσιμους πόρους. Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, υπενθύμισε ότι σημαντικό μέρος των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης κινδυνεύει να μείνει ανεκμετάλλευτο, όχι λόγω του τουρισμού, αλλά λόγω έλλειψης ώριμων επενδυτικών σχεδίων σε άλλους κλάδους.
Την ίδια στιγμή, οι ταξιδιώτες αλλάζουν συνήθειες: αποφεύγουν το συνωστισμό, επιλέγουν περιόδους εκτός αιχμής, λαμβάνουν υπόψη την κλιματική κρίση. Το μήνυμα είναι σαφές. Η Ferrari υπάρχει. Αν δε στρωθεί ο δρόμος, όμως, το ρίσκο δεν είναι να κόψει ταχύτητα, είναι να εκτροχιαστεί.
Α.Π.
