Το κτήριο Σπυρίδη, η ουσία και η νεότερη Καλαμάτα
Παρέμβαση από την Ευαγγελία Μηλίτση για το ρεπορτάζ του “Θάρρους”
«Δεν είναι δικό μας θέμα», λέει η Δημοτική Αρχή, αλλά ζητά τα… κλέη της επιτυχίας και… χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
Ο Ιανός, μας λένε οι… γραφές, ήταν ο θεός όλων των ενάρξεων και των μεταβάσεων. Απεικονιζόταν συχνά με δύο πρόσωπα, και στις πιο πρώιμες περιόδους εμφανιζόταν με το ένα πρόσωπο γενειοφόρο και το άλλο ξυρισμένο, γεγονός που ώθησε ορισμένους ερευνητές να το αποδώσουν σε ζεύγη αντιθέτων, όπως είναι ο ήλιος και η σελήνη ή το γήρας και η νιότη.
Τα εισαγωγικά για τις επίσημες αντιδράσεις που προκάλεσε το δημοσίευμα του «Θάρρους» για το μέλλον του κτηρίου Σπυρίδη, απέναντι από την είσοδο του Κάστρου.
Από την πλευρά της, η Δημοτική Αρχή, παίζοντας το παιχνίδι των… ευθυνών, σημείωσε ότι αυτό είναι δουλειά της Εφορείας Αρχαιοτήτων και ο Δήμος Καλαμάτας δεν έχει καμία ευθύνη.
Την επόμενη ημέρα, όμως, προχώρησε σε μία ανακοίνωση, στην οποία, ούτε λίγο-ούτε πολύ, μας επισημαίνει ότι ο δήμαρχος Π. Νίκας (σ.σ. αν και δεν ήταν ευθύνη του) παρενέβη στο τέλος του καλοκαιριού και το θέμα… τακτοποιήθηκε, ενώ αφήνει και κάποιες υπόνοιες για τη μελλοντική χρήση του απελευθερωμένου χώρου.
Στο δελτίο Τύπου, λοιπόν της Δημοτικής Αρχής αναφέρονται τα εξής: «Απομακρύνονται υλικά από το πρώην ελαιοτριβείο Σπυρίδη, στην είσοδο του Κάστρου Καλαμάτας, μετά την απαλλοτρίωσή του από το υπουργείο Πολιτισμού, που συντελέσθηκε προ ολίγων εβδομάδων.
Με την απαλλοτρίωση έκλεισε μια εκκρεμότητα αναγόμενη στο 1996. Σημειώνεται πως στις 18 Σεπτεμβρίου 2014, σε σύσκεψη στο γραφείο του Υπουργού Πολιτισμού Κώστα Τασούλα, όταν ο δήμαρχος έθεσε – για πολλοστή φορά – το ζήτημα, η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη του έκανε γνωστό πως συντελέσθηκε η παρακατάθεση των χρημάτων, άρα ολοκληρώθηκε η διαδικασία απαλλοτρίωσης.
Το κτήριο τελεί υπό την ευθύνη της τοπικής Εφορείας Αρχαιοτήτων και απομένει η άμεση προώθηση της διαδικασίας καθαίρεσης, εντός των προσεχών ημερών.
Το προσεχές καλοκαίρι, λοιπόν, η εικόνα στην είσοδο του Κάστρου Καλαμάτας θα είναι βελτιωμένη, καθώς θα υφίσταται καλύτερη πρόσβαση σε αυτό το σπουδαίο μνημείο.
Επίσης, ο Δήμος Καλαμάτας θα προβεί σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες, ώστε οι ανάγκες του Κάστρου σε θέματα στάθμευσης να εξυπηρετούνται σε κάποιον βαθμό».
Τώρα, πώς το κτήριο δεν είναι ευθύνη του Δήμου, αλλά θα κάνει στο μέλλον… εκείνο και το άλλο δεν το γνωρίζουμε.
Από την άλλη πλευρά, η καθ’ ύλην αρμόδια, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας Ευαγγελία Μηλίτση, προς τιμήν της, σε συνομιλία χθες το πρωί με τον υποφαινόμενο, θέλησε να εξηγήσει το λόγο της κατεδάφισης του κτηρίου Σπυρίδη, αλλά και να μας εξηγήσει το ευρύτερο σκεπτικό της Υπηρεσίας της.
Όπως μας τόνισε, λοιπόν, το γεγονός ότι το παλαιό ελαιοτριβείο δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά, αλλά και η ανάγκη αποκάλυψης μιας μεγάλης πλευράς του Κάστρου, οδήγησαν την Εφορεία στην απόφαση κατεδάφισης.
Μας υπενθύμισε, δε, ότι το Κάστρο είναι το σημαντικότερο μεσαιωνικό κτήριο της πόλης, το οποίο δεν έχει αποκτήσει ακόμα τη σημασία που του αρμόζει. Αυτό θα γίνει μέσω της ένταξης μιας σειράς παρεμβάσεων στο νέο ΕΣΠΑ. Υπογράμμισε, μάλιστα, ότι η σχετική μελέτη δεν προβλέπει κανέναν χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων.
Επειδή, δε, δεν ήθελε να υπεκφύγει του ρεπορτάζ στο «Θάρρος», υιοθέτησε την άποψη ότι, όντως, δεν υπάρχει ένας μουσειακός χώρος που να εκθέτει τα προϊόντα της Καλαμάτας (λάδι, ελιά, σύκα), ή τη νεότερη ιστορία της πόλης, η οποία είναι πλούσια σε ιστορικά γεγονότα. Ευχήθηκε, μάλιστα, αυτό να γίνει σε ένα από τα κτήρια του Δήμου Καλαμάτας που θα αδειάσουν, όταν οι υπηρεσίες του μετακινηθούν στο νέο Δημαρχείο.
Φυσικά, τον πρώτο ρόλο έχουν οι επιστήμονες. Ξερόλες, σε καμία περίπτωση, δεν είμαστε. Διαφωνούμε, όμως, σε κάτι. Ως αυθεντικό, άξιο και θαυμαστό εννοούμε (και νοσταλγούμε) το παλιό. Κι όσο πιο παλιά πάμε, τόσο περισσότερη αυθεντικότητα βρίσκουμε. Το νέο, ό,τι κι αν αφορά, το κρίνουμε μέτριο στην καλύτερη περίπτωση, και στη χειρότερη -και πιο συνηθισμένη- σαφέστατα υπολειπόμενο, κακέκτυπο, νόθο.
Το έζησε αυτό τραυματικά ο τόπος επί μακρόν με την πλήρη απαξίωση της γλώσσας που μιλούσαν οι κάτοικοί του, της δημοτικής, εν ονόματι της καθαρεύουσας, που την παράσταιναν σαν αυθεντική ή, έστω, κληρονόμο της αυθεντικότητας ενώ ήταν ένα φτιαχτό ιδίωμα που δε χρησιμοποιούσαν στην «κανονική» τους ζωή ούτε οι φανατικότεροι υπερασπιστές του. Κι ωστόσο, έχει ακόμα αρκετούς θαυμαστές και διακινητές ο μύθος περί «φτωχής νέας ελληνικής».
Την ίδια λογική, της μείωσης του παρόντος εν ονόματι του παρελθόντος, που προβάλλουμε σαν αποκλειστικά αγλαό παρά τις ποικίλες σκοτεινές περιοχές και εποχές του, την αναγνωρίζουμε στη ρητορική εκείνη που χαρακτηρίζει ευτελιστικά «Ελλαδίτσα» τη νέα Ελλάδα, τη χώρα μας.
Ας την εμπιστευτούμε και λίγο αυτήν την Ελλαδίτσα, έστω έτσι όπως τη φτιάχνουμε όλοι μαζί, στο μέτρο του ο καθένας και από το πόστο του. Δεν είναι ανάγκη να φοράμε… χλαμύδα σε όλα τα όνειρά μας. Και με τα τζιν γίνεται δουλειά. Αρκεί να βρούμε κατιτίς να ονειρευτούμε για το κοινό μας μέλλον. Κάτι που να ενώνει περισσότερους απ’ όσους χωρίζει. Κι αυτό πρέπει να γίνει και στην Καλαμάτα… Και ο νοών νοείτω!
