Τυφλές… ελπίδες για βελτίωση της κατάστασης στη Μεσσηνία

Με καινούργιες αντικειμενικές αξίες η επιβολή του νέου ΕΝΦΙΑ
 
-Σοβαρές αδικίες στο σύστημα, που πλήττουν πολλές περιοχές του νομού, υποδεικνύει ο Δ. Μπούχαλης
 
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
 
Στην τελική ευθεία βρίσκεται η διαδικασία για την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, με την αρμόδια επιτροπή να παραδίδει το έργο στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών πριν από το τέλος του επόμενου μήνα.
Οι αντικειμενικές αξίες θα πρέπει να αναπροσαρμοσθούν ανά περιοχή και ανά ζώνη και όχι οριζόντια, μια και ως σήμερα υπάρχουν πολλές διαστρεβλώσεις στο σύστημα υπολογισμού τους. Οι νέες τιμές της εφορίας υπολογίζεται να τεθούν σε ισχύ το αργότερο την 1η Ιουλίου.
Η αρμόδια επιτροπή έχει επεξεργαστεί τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, καθώς και στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι εφορίες, τα επιμελητήρια και άλλοι φορείς σε ολόκληρη τη χώρα.
Από την πλευρά του, το οικονομικό επιτελείο αναμένει τις νέες αντικειμενικές αξίες, οι οποίες διατηρούνται αμετάβλητες για περισσότερο από 8 χρόνια, προκειμένου να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την επιβολή του νέου φόρου ακινήτων.
Σύμφωνα με την ανάλυση του αντιδημάρχου Καλαμάτας και λογιστή-φοροτεχνικού, Δημήτρη Μπούχαλη, με το σύστημα που ισχύει μέχρι σήμερα, «υπάρχουν σοβαρές αδικίες, που πλήττουν αδικαιολόγητα πολλές περιοχές της Μεσσηνίας και οι οποίες προήλθαν από απόφαση του υπουργείου Οικονομικών, η οποία υπογράφηκε το Δεκέμβριο του 2010.
Με αυτήν προβλεπόταν η ένταξη στο σύστημα εφαρμογής αντικειμενικών αξιών όλων των ορεινών και ημιορεινών περιοχών της Μεσσηνίας (και της χώρας γενικότερα) και, μάλιστα, ορίζοντας ως ελάχιστη τιμή πανελληνίως την τιμή των 600 ευρώ, αφήνοντας όμως τις περιοχές που μέχρι τότε είχαν εισαχθεί στο σύστημα αντικειμενικών αξιών άθικτες.
Η παραπάνω απόφαση, η οποία κρίνεται άδικη και απαράδεκτη, έδινε ουσιαστικά το σχοινί για να μπει μετέπειτα η θηλιά στο λαιμό των κατοίκων αυτών των περιοχών, καθώς ακολούθησε το χαράτσι και κατόπιν ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων, ο οποίος στηρίζεται σε αυτές τις αντικειμενικές αξίες.
Το παράλογο είναι, όμως, ότι ενώ προβλέφθηκε για τις νεοεισερχόμενες στο σύστημα περιοχές ως ελάχιστο το ποσό των 600 ευρώ, τις περιοχές που είχαν ήδη εισαχθεί στο σύστημα και αφορούσαν στις ακριβές περιοχές της Μεσσηνίας, τις άφησαν άθικτες. Αυτό οδηγεί και στη στρέβλωση που παρατηρείται, με περιοχές στα ορεινά της Μεσσηνίας να έχουν τιμές ίσες ή ακόμη και μεγαλύτερες από τις περιοχές-φιλέτα.
Οι τιμές ζώνης, για παράδειγμα, στο Δήμο Μεσσήνης καθορίσθηκαν για όλες τις κοινότητες στην τιμή των 600 ευρώ, πλην Νέας Κορώνης 1.000 ευρώ, Αρχαίας Μεσσήνης 700 ευρώ, οικισμός Αβραμιού 700 ευρώ, Τοπικές Κοινότητες Ανάληψης και Βελίκας 900 ευρώ, ενώ στο Δήμο Καλαμάτας, Τοπική Κοινότητα Πολιανής με τιμή ζώνης 600 ευρώ, Βρωμόβρυσης με τιμή 600 ευρώ, Βελανιδιάς με τιμή ζώνης 600 ευρώ.
Αποτέλεσμα αυτών είναι οι καθορισθείσες τιμές για την περιοχή να είναι αρκετά υψηλότερες από άλλες πιο πλεονεκτικές λόγω θέσης περιοχές της Μεσσηνίας. Συγκεκριμένα ισχύουν οι παρακάτω τιμές: Αλμυρός Καλαμάτας 800 ευρώ, Κάτω Βέργα 600 ευρώ, Μικρά Μαντίνεια από 650 – 800 ευρώ (εποχικά παραθαλάσσια προάστια της Καλαμάτας) και Φοινικούντα 500 – 700 ευρώ (τουριστικό παραθαλάσσιο θέρετρο).
Έτσι φθάσαμε στο σημείο ο ΕΝΦΙΑ σε παραθαλάσσιες κατοικίες να είναι ίδιος με των ορεινών και αποκεντρωμένων οικισμών, π.χ. Βούταινας, Κόκκινου κ.λπ., ένα τέλος τελείως άδικο, αν λάβει κανείς υπόψη το εισόδημα των διαμενόντων στις ορεινές περιοχές.
Ένα μέτρο παράλογο και δυσβάσταχτο, διότι απευθύνεται σε ανθρώπους με χαμηλό εισόδημα, κυρίως σε αγρότες και συνταξιούχους του ΟΓΑ.
Η μείωση, λοιπόν, όπως παρουσιάζεται από τα στοιχεία, κρίνεται κάτι παραπάνω από αναγκαία, προκειμένου να επανέλθουν, όχι μόνο ισορροπίες στις τιμές μεταξύ των περιοχών, αλλά και δίκαιη ελάφρυνση των πολιτών ως προς την καταβολή του ΕΝΦΙΑ, καθώς και ελάφρυνση στη φορολογία μεταβίβασης. Άλλωστε, να μην ξεχνάμε την απίστευτη απόκλιση των αντικειμενικών αυτών αξιών σε σχέση με τις πραγματικές – αγοραίες αξίες, ιδιαίτερα σήμερα που υπάρχει κάθετη πτώση στις αγοραπωλησίες ακινήτων».
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με ρεπορτάζ στην «Καθημερινή», η κυβέρνηση σχεδιάζει βελτιώσεις στο νόμο, με την απαλλαγή της πρώτης κατοικίας από το νέο φόρο, εκτός από τις πολύ μεγάλες περιουσίες. Ο νέος φόρος θα προσομοιάζει περισσότερο με το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων (ΕΤΑΚ) που νομοθετήθηκε το 2008 από την κυβέρνηση της Ν.Δ. επί υπουργίας Γ. Αλογοσκούφη. Δηλαδή, θα προβλεφθεί ένα αφορολόγητο όριο το οποίο θα αφορά αποκλειστικά και μόνο στην πρώτη κατοικία.
Στην περίπτωση που η αξία της πρώτης κατοικίας είναι μικρότερη ή ίση με το αφορολόγητο όριο, θα απαλλάσσεται πλήρως, ενώ τα υπόλοιπα ακίνητα που ανήκουν στην περιουσία του φορολογουμένου, δηλαδή τα λοιπά κτίσματα, τα οικόπεδα εντός σχεδίου, τα αγροτεμάχια και οι λοιπές εδαφικές εκτάσεις εκτός σχεδίου, θα υπόκεινται κανονικά σε φόρο.
Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που και η αξία της πρώτης κατοικίας είναι μεγαλύτερη από το αφορολόγητο όριο, τότε θα φορολογείται το τμήμα της αξίας το οποίο υπερβαίνει το αφορολόγητο.
Για παράδειγμα και υπό την προϋπόθεση ότι το αφορολόγητο όριο της πρώτης κατοικίας διαμορφώνεται στα 200.000 ευρώ:
-Φορολογούμενος που κατέχει ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. αντικειμενικής αξίας 150.000 ευρώ, το οποίο χρησιμοποιεί ως πρώτη κατοικία, καθώς κι ένα εξοχικό αντικειμενικής αξίας 80.000 ευρώ, θα απαλλάσσεται από το φόρο μόνο για το διαμέρισμα και θα πληρώνει τον φόρο για το εξοχικό.
-Φορολογούμενος που έχει ιδιόκτητη πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας 90.000 ευρώ και ταυτόχρονα κατέχει ένα ισόγειο κατάστημα 50 τ.μ. αντικειμενικής αξίας 80.000 ευρώ κι ένα σπίτι στο χωριό του 70 τ.μ. αντικειμενικής αξίας 40.000 ευρώ, θα απαλλαγεί από το φόρο μόνο για τη μονοκατοικία και θα πληρώνει το φόρο για το κατάστημα και το σπίτι στο χωριό.
 
Ακίνητη περιουσία
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, ακίνητη περιουσία που δεν ξεπερνά τα 100.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας διαθέτει το 74% των ιδιοκτητών. Συγκεκριμένα, πρόκειται για 4,1 εκατ. ιδιοκτήτες σε σύνολο 5,5 εκατ.
Στον αντίποδα βρίσκονται 492 ιδιοκτήτες με ακίνητη περιουσία άνω των 5 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα:
-5.569.336 είναι οι ιδιοκτήτες ακινήτων (κατοικιών και οικοπέδων εντός αντικειμενικού προσδιορισμού). Η αξία των ακινήτων τους φθάνει στα 520,49 δισ. ευρώ.
-4.123.258 ιδιοκτήτες ακινήτων ή διαφορετικά το 74% του συνόλου, διαθέτουν ακίνητα αντικειμενικής αξίας κάτω των 100.000 ευρώ. Η αξία των ακινήτων τους φθάνει τα 160,3 δισ. ευρώ.
-27.198 είναι οι ιδιοκτήτες που διαθέτουν ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω του 1 εκατ. ευρώ.
-492 ιδιοκτήτες διαθέτουν ακίνητη περιουσία άνω των 5 εκατ. ευρώ. Η αξία των ακινήτων τους ανέρχεται στα 4,1 δισ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι η συνολική ακίνητη περιουσία, συμπεριλαμβανομένων και των αγροτεμαχίων, των οικοπέδων εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού και των επιχειρήσεων, προσεγγίζει το 1 τρισ. ευρώ με βάση τις αντικειμενικές αξίες που ισχύουν σήμερα.
Σε κάθε περίπτωση, τα παραπάνω… βελτιωτικά παραμένουν ασκήσεις επί χάρτου. Το μόνο που ισχύει είναι ένα παράλογο σύστημα υπολογισμού, που πρέπει να αλλάξει.