Η ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΟ 2021
Κρυφή βόμβα η χρηματοδότηση των έργων
Ο υπουργός Πολιτισμού μίλησε για αμέριστη ηθική συμπαράσταση, αλλά όχι οικονομική…
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
Το πρώτο μέρος της δοκιμασίας ολοκληρώθηκε με τον καλύτερο τρόπο. Η Καλαμάτα κέρδισε το πρώτο στοίχημα και προκρίθηκε στον…τελικό για το θεσμό της ελληνικής πόλης που θα “βαφτιστεί” πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2021. Η ομάδα που βρέθηκε στην Αθήνα για να υποστηρίξει την υποψηφιότητα πανηγύρισε με τον δέοντα τρόπο την τελική ανακοίνωση. Ακόμα και ο δήμαρχος, Παναγιώτης Νίκας, που δεν μας έχει συνηθίσει σε ενθουσιώδη ξεσπάσματα, δεν μπόρεσε να μην ανταλλάξει θερμές αγκαλιές και πλατιά χαμόγελα. Πίσω, όμως, απ’ όλα αυτά υπάρχει και η άλλη πλευρά.
Η κοινωνία μας έχει, στην πλειοψηφία της, μάλλον πιο πεζά και «μίζερα» πράγματα να ασχοληθεί: ανεργία, απλήρωτη και μαύρη εργασία, διάλυση υγείας και εκπαίδευσης. Μπορεί να συμφωνεί με το στόχο, αλλά μάλλον αδιάφορα, έτσι γιατί “πρέπει”.
Βέβαια αν και ο τίτλος του διαγωνιστικού τμήματος παραπέμπει σε πολιτισμό το βασικό επιχείρημα υπέρ του εγχειρήματος αναφέρεται στην «τουριστική προβολή» της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Σε μία εποχή που ο τουρισμός ανάγεται σε ατμομηχανή της εθνικής ανάτασης από το κεντρικό πολιτικό σκηνικό και οι όποιες άλλες παραγωγικές επιλογές ακυρώνονται. Η μονοκαλλιέργεια δεν φοβίζει κανέναν.
Από την πλευρά μας εκείνο που μας…ταράζει τον ύπνο ή τα πανηγύρια είναι ότι δεν υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση ή προϋπολογισμός για τις πόλεις που αναλαμβάνουν, αλλά μονάχα ιδέες, συμβουλές, παραινέσεις και ουσιαστικά παραπομπές σε υπάρχουσες χρηματοδοτήσεις της ευρωπαϊκής ένωσης και προγράμματα που δεν απαιτούν να είσαι η πολιτιστική πρωτεύουσα για να τις πάρεις. Αν τις πάρεις βέβαια και με τι ανταλλάγματα.
Η πιο εξασφαλισμένη χρηματοδότηση που δίνεται μόνο λίγους μήνες πριν από την έναρξη του έτους της πολιτιστικής πρωτεύουσας και εάν και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις είναι ένα βραβείο που ανέρχεται στο ποσό του 1.5 εκ. ευρώ (δηλαδή στο 5% περίπου του προϋπολογισμού του Δήμου), ενώ και ο συντηρητικότερος προϋπολογισμός της διοργάνωσης των 21 εκατομμυρίων αντιστοιχεί στα 2/3 ενός ετήσιου προϋπολογισμού του Δήμου.
Συνεπώς το μόνο που μένει είναι ακριβά εισιτήρια, αλλά καθώς και αυτά δεν φτάνουν, πάμε σε χορηγούς, σπόνσορες. Αλλά σε τέτοιους καιρούς, πολύ δύσκολα να χρηματοδοτήσει κάποιος σοβαρά την προσπάθεια.
Τελικά, τελευταίο πιστωτικό εργαλείο που απομένει είναι οι συνηθισμένες τράπεζες και τα δάνεια, υποθηκεύοντας την ανάπτυξη. Ανάπτυξη που όμως δεν θα συνοδευτεί και με αύξηση των δημοτικών εσόδων από τις επενδύσεις (εκμετάλλευση κοινωνικού πλούτου) για την αποπληρωμή των δανείων. Δεν θα υπάρξει πραγματική ανταποδοτική επένδυση – έστω και με αστικούς χρηματικοοικονομικούς όρους.
Με την έννοια της επιστροφής έστω μέρος των χρημάτων που θα σκορπιστούν στην προσέλκυση αυτής της επένδυση στην τοπική κοινωνία. Εκτός και αν, μέσω φεστιβάλ, πιστεύουν ότι θα τονωθεί η παραγωγή και τα αντίστοιχα έσοδα του Δήμου, συν τα παραπάνω τέλη από την οριακή αύξηση των τραπεζοκαθισμάτων.
Τώρα αν ορισμένοι ευελπιστούν ότι στη σημερινή περίοδο το κεντρικό κράτος θα είναι ο βασικός χρηματοδότης, όπως στις προηγούμενες ελληνικές περιπτώσεις (Θεσσαλονίκη), μάλλον ζούνε σε άλλον πλανήτη. Αν ρωτήσει κανείς σήμερα τους υπευθύνους του δήμου Καλαμάτας για τη διοργάνωση του επόμενου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού, είναι σίγουρο ότι δεν θα γνωρίζει τι να απαντήσει. Κι εδώ μιλάμε για 400.000 ευρώ περίπου και όχι για 21 εκατομμύρια ευρώ.
Από την άλλη, μήπως κανένας από εμάς θυμάται ποια ήταν η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2013, το 2012 ή το 2011; Θέλω να πω ότι η υποτιθέμενη κληρονομιά, ανάπτυξη ή τουριστική προβολή είναι περισσότερο λόγια για κατανάλωση παρά ουσία. Τι αποκόμισε η Αθήνα από τη διοργάνωση των καλύτερων Ολυμπιακών Αγώνων; Εκτός και εμείς αποτελέσουμε την εξαίρεση στην αλυσίδα αποτυχίας της Αθήνας, της Πάτρας, της Θεσσαλονίκης.
Καταλαβαίνω ότι ορισμένοι απ’ όσους διαβάζουν το κείμενο δεν συμφωνούν. Η Καλαμάτα πέρασε στη δεύτερη φάση επιλογής για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021. Αυτό είναι ένα χειροπιαστό γεγονός. Η πόλη μας περιλαμβάνεται στη βραχεία λίστα προεπιλογής υποψηφιοτήτων για την διεκδίκηση του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2021. Στην ίδια λίστα περιλαμβάνονται η Ελευσίνα και η Ρόδος.
Oι πόλεις που επελέγησαν, θα συμμετάσχουν στην τελική φάση αξιολόγησης, η οποία θα πραγματοποιηθεί το Νοέμβριο 2016, για την ανάδειξη μίας ελληνικής πόλης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης το 2021.
Οι δηλώσεις Μπαλτά για… ηθική συμπαράσταση
Ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Αριστείδης Μπαλτάς, κατά τη διάρκεια της ανακοίνωσης στον Τύπο, συνεχάρη όλες τις πόλεις που συμμετείχαν στη διαγωνιστική διαδικασία και ευχήθηκε κάθε επιτυχία σε αυτές που εντάχθηκαν στον κατάλογο προεπιλογής, επισημαίνοντας ότι η φιλοξενία του θεσμού αποτελεί ένα εθνικό εγχείρημα που ξεπερνά τα στενά τοπικά όρια της νικήτριας πόλης και προβάλλει τον πολιτισμό ολόκληρης της χώρας: «Η ιδέα της φιλοξενίας αποτελεί παλαιά αρχή της Ευρώπης. Οι πρόσφυγες που φιλοξενούνται στη χώρα μας φέρουν, εκτός από πόνο και ταλαιπωρία, και τον δικό τους πολιτισμό, ο οποίος πρέπει να μπολιαστεί με τον δικό μας. Το 2021 είναι μια θαυμάσια ευκαιρία να αναδειχθεί η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα φιλοξενίας στην Ευρώπη».
Το υπουργείο Πολιτισμού «προσπάθησε να είναι εντελώς ουδέτερο στην διαδικασία και κάθε πόλη να μπει στην διαδικασία» τόνισε ο υπουργός Πολιτισμού και υπογράμμισε τη σημασία του γεγονότος ότι κάθε φάκελος από τις 14 υποψήφιες πόλεις «στηρίχτηκε στους κατοίκους, κινητοποίησε δυνάμεις πρόθυμες να ενεργοποιηθούν σε μια διαδικασία υψηλής άμιλλας. Και οι τρεις πόλεις που προκρίθηκαν θα έχουν την αμέριστη ηθική συμπαράσταση μας αφού δεν μπορούμε να στηρίξουμε οικονομικά».
Τέλος, τα κριτήρια επιλογής της πολιτιστικής πρωτεύουσας «βλέπουν προς το μέλλον. Θέλουμε η Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα να επικεντρωθεί στο μέλλον της Ευρώπης» είπε ο κ. Γκρην.
