Η Ελλάδα να γίνει ηγέτης στην παροχή υπηρεσιών
Αποτελεί κοινό τόπο ότι ο τουρισμός αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία, με μεγάλη συνεισφορά στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) και τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια ενισχύει την εξωστρέφεια και τη δυναμική του. Τα δε επίσημα στοιχεία για την επόμενη επταετία το επιβεβαιώνουν.
Η αύξηση της τουριστικής κίνησης μπορεί να επιφέρει 16,5 δισ. έσοδα ετησίως και να δημιουργήσει 225 χιλιάδες πρόσθετες θέσεις εργασίας. Επιπρόσθετα, για κάθε ένα εκατομμύριο παραπάνω τουρίστες που έρχονται στη χώρα μας, σημειώνεται αύξηση του ΑΕΠ κατά 1%.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), Ανδρέας Ανδρεάδης, μίλησε τις προηγούμενες ημέρες στη Λίνα Γιάνναρου και στην εφημερίδα “Καθημερινή” για την αξιοποίηση του “υπερόπλου” από τη χώρα μας:
Πριν από πέντε χρόνια, ο κ. Ανδρεάδης, πρόεδρος του ΣΕΤΕ και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Σάνη A.E., είχε «ξαναγευματίσει» με την «Κ». Όπως είχε πει τότε στον Ηλία Μαγκλίνη (6.09.11), «για να αλλάξει η Ελλάδα, θα χρειαστούν δυο γενιές».
«Σήμερα πιστεύετε το ίδιο;» τον ρωτάμε. «Ναι, πίστευα, όμως, ότι θα είχαν ήδη μπει κάποια θεμέλια για να αρχίσει αυτό να γίνεται. Αλλά δυστυχώς πέντε χρόνια μετά, είμαστε πάλι στα ίδια. Προφανώς δεν μπορεί η Ελλάδα να γίνει μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα μέσα σε λίγα χρόνια. Θα περίμενε κανείς, όμως, ύστερα από τόσο πόνο και τόσο μεγάλα προβλήματα, να αρχίσει να κτίζεται η επόμενη ημέρα, να μπαίνουν κάποιες βάσεις, κάθε κυβέρνηση να έρχεται, να χτίζει και να το προχωράει ο επόμενος. Όμως, δεν το βλέπουμε, και το ερώτημα είναι γιατί».
Σε ό,τι αφορά τον τουρισμό, το πεδίο ενδιαφέροντος και εξειδίκευσής του (αν και θα μου τονίσει πολλές φορές ότι ο τουρισμός δεν είναι αυθύπαρκτος, ενισχύεται και ενισχύει μια σειρά από άλλους κλάδους), συμβαίνει το παράδοξο τα χρόνια της κρίσης να έχει παρουσιάσει αλματώδη ανάπτυξη. Αυξήθηκε 50%, όταν άλλοι τομείς παρουσίασαν πτώση 25% και 70% οι κατασκευές.
Όμως, μοιάζει να μην εκμεταλλευόμαστε πλήρως τη δυναμική του. «Κι αυτό, γιατί δεν υπάρχει ξεκάθαρο όραμα. Ρίξτε μια ματιά στο χάρτη, τη γεωστρατηγική θέση της χώρας. Είμαστε μια όαση σταθερότητας στην περιοχή, με έναν ομοιογενή λαό και ένα μοναδικό τρόπο ζωής. Είμαστε μέλος ενός ισχυρού κλαμπ που λέγεται Ευρώπη, της –παρά την κρίση– ισχυρότερης παγκόσμιας ένωσης. Είμαστε ένας φιλόξενος, εργατικός και σε μεγάλο βαθμό εκπαιδευμένος λαός, με δημιουργικότητα. Έχουμε το καλύτερο κλίμα, το πλουσιότερο πολιτιστικό απόθεμα. Πόσο δύσκολο είναι να καθίσουμε και να συλλάβουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο;».
Για τον ίδιο αυτό το όραμα είναι ξεκάθαρο. «Η Ελλάδα πρέπει να γίνει ηγέτης στην παροχή υπηρεσιών. Να γίνει ιδανική χώρα να ζει ο Έλληνας και ο ξένος μόνιμα ή προσωρινά». Χρειάζεται συνολική αλλαγή νοοτροπίας, ξεκινώντας, φυσικά, από την Παιδεία.
«Σε μια χώρα, για παράδειγμα, που θα ήθελε να γίνει ηγέτης στις υπηρεσίες, θα έπρεπε να καλλιεργείται τουριστική συνείδηση από το Δημοτικό, να δημιουργηθούν και ανώτατες σχολές, όχι μόνο στο πεδίο των τουριστικών επαγγελμάτων, αλλά και σε συναφείς τομείς. Ξέρετε ότι ένας καλός ζαχαροπλάστης, επιπέδου Γάλλου πατισιέ, βγάζει σήμερα στην Ελλάδα 2.000 ευρώ καθαρά; Κι όμως δεν υπάρχουν. Βγαίνουν ατέλειωτοι μηχανικοί, χωρίς να έχουμε κατασκευή να τους απορροφήσει».
Κανείς, όμως, δε φαίνεται πρόθυμος να αναλάβει το όποιο πολιτικό ρίσκο και να χαράξει αυτή την πορεία. «Ο λόγος είναι η βραχυπρόθεσμη προσέγγιση του Έλληνα, που θέλει να βλέπει το άμεσο και όχι το μεσομακροπρόθεσμο, καθώς και η ιστορική μας αδυναμία να δούμε το προσωπικό όφελος μέσα από την κοινή ευκαιρία για το γενικότερο καλό, το λεγόμενο win win. Δεν καταλαβαίνουμε ότι, κλέβοντας τον ΦΠΑ, κάνουμε ζημιά στον εαυτό μας. Αν δεν καταφέρουμε να τα αλλάξουμε αυτά, δεν μπορεί να λειτουργήσει η χώρα. Και δυστυχώς, πρέπει να πούμε ότι η πνευματική και οικονομική ελίτ δε βοηθήσαμε όσο θα έπρεπε προς αυτή την κατεύθυνση. Έχουμε κι εμείς ευθύνη.
Τα πάντα “ρίχνονται” στους δανειστές. Όμως, το όραμα γεννιέται από το λαό και ανήκει στο λαό, δεν ανήκει στους δανειστές. Είναι δικό μας θέμα και των επόμενων γενεών».
Αν έπρεπε να ξεχωρίσει κάποιο από τα θετικά των τελευταίων πέντε χρόνων, είναι ότι ο κόσμος έχει γίνει σοφότερος. «Από τη φάση της άρνησης περνάς στο συμβιβασμό και μετά στη λύση. Έτσι δε γίνεται σε μια αρρώστια; Μια αρρώστια χωρίς εύκολο φάρμακο που το παίρνεις και γίνεσαι καλά. Τώρα χρειάζεται να έρθει κάποιος να συμβάλει για να δημιουργηθεί το όραμα και να συλλάβει το χάρτη υλοποίησης. Είναι τεράστια ευκαιρία να αρχίσουμε να χτίζουμε και να καταλάβουμε όλοι ότι πρέπει να επιλέγουμε αυτούς που μας διοικούν με βάση ποιος μπορεί να το υλοποιήσει αποτελεσματικότερα».
Παρά την κρίση ο τουρισμός αντέχει
Στα μέσα Αυγούστου, ακόμα δεν είχε «κάτσει» η μπίλια σχετικά με τα επίπεδα που κινήθηκε φέτος ο τουρισμός. Ωστόσο όλα δείχνουν ότι οι συνολικές αφίξεις τουριστών αναμένεται να φθάσουν στα 25 εκατ. φέτος, έναντι 23,6 εκατ. το 2015 (αύξηση 6%), σημειώνοντας ακόμη ένα ρεκόρ.
«Ο Ιούλιος πήγε καλά και ο Αύγουστος φαίνεται ότι πάει ακόμα καλύτερα», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Ανδρέας Ανδρεάδης. «Επειδή πέρυσι ο οδικός τουρισμός είχε σημειώσει πτώση 14% τον Αύγουστο σε σχέση με το 2014 λόγω capital controls, πιστεύω ότι φέτος θα δούμε τον Αύγουστο ένα αρκετά μεγάλο συν. Άρα, ο στόχος που είχαμε βάλει από το Φεβρουάριο σε αφίξεις +6% φαίνεται εφικτός».
Φυσικά, το θέμα είναι τα έσοδα. «Το στοίχημα από τον πρωθυπουργό είναι στα έσοδα, όχι στα κεφάλια. Το θέμα είναι να γυρίσει το ΑΕΠ θετικά και για να συμβεί αυτό πρέπει ο τουρισμός να έχει θετικό πρόσημο (σ.σ.: ο τουρισμός αντιστοιχεί στο 25% του ΑΕΠ).
Θέλω να πιστεύω ότι τελικά και τα έσοδα θα είναι θετικά, απλώς δε θα είναι τόσο θετικά όσο οι αφίξεις. Πρέπει να περιμένουμε. Λόγω των παγκόσμιων δεδομένων ο κόσμος είναι πιο προσεκτικός γενικά, υπάρχει μεγάλη ανασφάλεια».
Η κατανάλωση ανά διανυκτέρευση, πάντως, στην Ελλάδα παραμένει κατά μέσον όρο υψηλότερη από την ανταγωνίστρια Ισπανία. Ο δείκτης όμως παρουσιάζει υποχώρηση, καθώς τα τελευταία χρόνια έχουμε πολλούς επισκέπτες από την Τουρκία και τα Βαλκάνια, που μένουν λιγότερες ημέρες στη χώρα μας, ρίχνοντας τη μέση συνολική κατανάλωση.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για ένα μικρό, ή μάλλον μεγάλο, θαύμα. «Σκεφτείτε όλα αυτά που μεσολάβησαν. Τρομοκρατία, capital controls, Brexit, προσφυγικό, πραξικόπημα στην Τουρκία. Σκεφτείτε αν η χώρα είχε κάνει κάποια βήματα πού θα ήμασταν», λέει ο κ. Ανδρεάδης.
Ο ίδιος, για παράδειγμα, κρίνει αυστηρά τα «ήξεις αφήξεις» των κυβερνήσεων σε ό,τι αφορά την επιβολή κυρώσεων στα καταστήματα που δεν κόβουν αποδείξεις. «Δεν μπορείς τη μια στιγμή να αποφασίζεις το κλείσιμο επιχειρήσεων που δεν κόβουν απόδειξη, μετά να καταργείς το κλείσιμο, θεσπίζοντας ένα κωμικό πρόστιμο και τώρα να τρέχεις έντρομος να τις ξανακλείνεις. Ο καταστηματάρχης αυτό φοβάται, μην κλείσει δύο μέρες. Αν αυτό είχε κρατηθεί από την αρχή, θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα σήμερα. Αυτά τα μπρος-πίσω κοστίζουν».
Επιμέλεια: Αντώνης Πετρόγιαννης
Ανδρέας Ανδρεάδης: «Πρέπει οι πολίτες να αποκτήσουν τουριστική συνείδηση»
