Αυστηρότερες έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια οι αποφάσεις των Ειρηνοδικείων σε ό,τι αφορά τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, μετά την ευκολία στις ρυθμίσεις οφειλών, ακόμα και παράλογων, που υπήρξαν τα πρώτα χρόνια εφαρμογής του νόμου «Κατσέλη».
Τα δικαστήρια ακολουθούν μια τακτική σκληρότερης στάσης, αλλάζοντας τη νομολογία, και «τιμωρούν» τα φαινόμενα νοικοκυριών που υπερδανείστηκαν για να κάνουν πλούσια ζωή.
Με αποφάσεις που έχουν εκδοθεί τον τελευταίο χρόνο ξεκαθαρίζεται ότι δεν μπορεί να επιβραβεύεται ο απερίσκεπτος υπερδανεισμός με περιορισμένο εισόδημα, που συνεχίζεται και εν μέσω κρίσης, με την ελπίδα ότι, όταν έλθουν τα δύσκολα, κάποιος τρίτος θα βρεθεί να πληρώσει και να τον σώσει.
Από την άλλη πλευρά, οι δικαστές συνεχίζουν να δείχνουν το κοινωνικό τους πρόσωπο σε οικογένειες που έχουν χάσει ίσως και το σύνολο των εισοδημάτων τους και ήταν πολύ φειδωλές στη λήψη δανείων.
Σε τελευταία του απόφαση το Ειρηνοδικείο Καλαμάτας όρισε σε νεαρό ζευγάρι μόνο καταβολές για τη διάσωση του σπιτιού τους και με περίοδο χάριτος ένα χρόνο.
Νομολογία
Τα Ειρηνοδικεία πλέον λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους και το ζήτημα της «δόλιας αδυναμίας πληρωμής», ενώ τίθεται σε κάποιες περιπτώσεις και ο «ενδεχόμενος δόλος».
Αποκλείουν, λοιπόν, την ένταξη στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του «Νόμου Κατσέλη» σε όσους είχαν προβλέψει από την αρχή ότι ήταν αδύνατο να ξεπληρώσουν τις οφειλές τους, αλλά συνέχισαν απτόητοι τον υπερδανεισμό (με στεγαστικά, καταναλωτικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες), ακόμα και σε περίοδο οικονομικής κρίσης, χωρίς να φροντίσουν να διατηρήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία, αλλά κάνοντας σπατάλες.
Παράλληλα, αποφάσεις καταλογίζουν ευθύνη και στις τράπεζες, εξαιτίας της επιθετικής τους πολιτικής και των υψηλών επιτοκίων δανεισμού, ενώ σε άλλες περιπτώσεις ότι δε φρόντισαν να ελέγξουν προηγουμένως τη φερεγγυότητα των δανειζομένων, την αδυναμία τους να καλύψουν με επαρκείς εμπράγματες ασφάλειες (υποθήκες κ.λπ.) το χρέος.
Ωστόσο, οι περισσότερες αποφάσεις που έχουν εκδοθεί και στη Μεσσηνία έχουν προστατεύσει χιλιάδες υπερχρεωμένα νοικοκυριά, αποδεχόμενα αιτήματα για υπαγωγή τους στο «Νόμο Κατσέλη» και στη ρύθμιση των χρεών με ευνοϊκό τρόπο, εμποδίζοντας ταυτόχρονα την εκποίηση της πρώτης κατοικίας και άλλων περιουσιακών στοιχείων.
Επίσης, η νομολογία δέχθηκε ότι η ρύθμιση δόσεων μπορεί να γίνει ευνοϊκότερη, εάν ο οφειλέτης περιέλθει αιφνιδίως σε δυσμενέστερη περιουσιακή κατάσταση, π.χ. νέες περικοπές αποδοχών.
Μηδενικές καταβολές
Η απόφαση αφορά ζευγάρι, 44 και 38 ετών, με δύο ανήλικα παιδιά. Ο 44χρονος εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα με μισθό 320 ευρώ το μήνα και την ελαιοκομική περίοδο ασχολείται με αγροτικές εργασίες και αποκομίζει 250 ευρώ το μήνα, ενώ η γυναίκα του είναι άνεργη.
Η οικογένεια μένει σε ιδιόκτητη κατοικία, ενώ οι δαπάνες διαβίωσής τους υπολογίσθηκαν από το Ειρηνοδικείο Καλαμάτας σε 850 ευρώ το μήνα, ενώ δέχονται οικονομική βοήθεια από συγγενείς για να ανταποκριθούν.
Έχουν πάρει στεγαστικό δάνειο για το οποίο οφείλουν ο καθένας 74.582,44 ευρώ και έχουν βάλει υποθήκη το σπίτι που μένουν.
Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι έχουν περιέλθει σε αδυναμία καταβολής των οφειλών τους και αυτό οφείλεται στη μεγάλη μείωση των εισοδημάτων τους. Όπως αναφέρεται, το 2009 ο 44χρονος δήλωνε εισόδημα 23.523,75 ευρώ. Μοναδική του περιουσία είναι το σπίτι, η αξία του οποίου υπολογίσθηκε στα 119.592,75 ευρώ.
Το δικαστήριο αποφάσισε για ένα χρόνο μηδενικές καταβολές, ενώ για τη διάσωση του σπιτιού τους από τον Αύγουστο του 2017, και για 20 χρόνια, θα πρέπει να καταβάλλουν 310,76 ευρώ το μήνα.
Της Βίκυς Βετουλάκη
