Αφιέρωμα της εφημερίδας “Έθνος” στην μακροβιότερη εφημερίδα της Ελληνικής Περιφέρειας
Η έκδοση μιας εφημερίδας στην Καλαμάτα των αρχών του 20ού αιώνα δεν ήταν εύκολη υπόθεση. «Στο δεξί συρτάρι του εκδότη Ιωάννη Αποστολάκη υπήρχε πάντοτε ένα περίστροφο», αφηγείται στο «Εθνος» η Αντα Αποστολάκη, η οποία συνεχίζει τη μακρά παράδοση της οικογένειάς της στον Τύπο.
«Οταν έγραφε, το έβγαζε και το ακουμπούσε στο γραφείο. Ηταν γνωστό ότι γύρω στις 7 το απόγευμα ο Αποστολάκης έγραφε το κύριο άρθρο της εφημερίδας. Εκείνη την ώρα ο Μαυρομιχάλης, ο οποίος διαφέντευε την περιοχή και μάλιστα έμενε δίπλα, έστελνε τα πρωτοπαλίκαρά του στην εφημερίδα για να υποδηλώσουν την παρουσία τους. Του έστελναν έτσι ένα σιωπηρό μήνυμα: “Πρόσεχε τι γράφεις”. Και εκείνος απαντούσε με το περίστροφο επάνω στο γραφείο»…
Παρ’ όλα αυτά, στις 4 Ιανουαρίου 1899, ο Ιωάννης Χ. Αποστολάκης έκανε το μεγάλο βήμα. Εξέδωσε για πρώτη φορά μια καθημερινή εφημερίδα στην Καλαμάτα, στη μικρή πόλη των 15.000 κατοίκων, όπου έως τότε μετά βίας είχαν κατορθώσει να επιβιώσουν κάποια φύλλα εβδομαδιαίου Τύπου. Ηταν μια απόφαση που απαιτούσε θάρρος, όπως θάρρος χρειαζόταν και η εμπλοκή της εφημερίδας στην πολιτική σκηνή ως βενιζελικής αρχικά και αταλάντευτα με το Κέντρο στη συνέχεια. Το «Θάρρος», όπως ονομάστηκε το νέο εγχείρημα, έμελλε να γίνει τελικά η μακροβιότερη εφημερίδα της ελληνικής περιφέρειας, η οποία γιόρτασε προχθές 118 χρόνια συνεχούς λειτουργίας.
Παρατηρητής της Ιστορίας
Τα 118 αυτά χρόνια περπάτησε χέρι χέρι με την Ιστορία του ελληνικού κράτους, παραμένοντας για περισσότερο από έναν αιώνα στα χέρια της ίδιας οικογένειας. Στις σελίδες της θα έβαζαν την υπογραφή τους πολλά σπουδαία ονόματα της ελληνικής λογοτεχνίας και δημοσιογραφίας: ο Κώστας Αθάνατος, οι αδελφοί Βεντήρη, ο Τσιμπιδάρος, ο Φτέρης… Μέσα από τις στήλες της θα έδινε αγώνες: για την ίδρυση της «Σχολής του Λαού», ώστε να μορφώνονται οι αναλφάβητοι ενήλικες και «να ορίζουν τη μοίρα τους», για τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης, την υδροδότηση, τις υπερχειλίσεις του Νέδοντα που πλημμύριζαν την Καλαμάτα κ.ά.
Μετά τον πρόωρο θάνατο του Ι. Αποστολάκη, το 1906, την εφημερίδα ανέλαβε ο αδελφός του, Μιχάλης. Το 1939 απεβίωσε και το τιμόνι του «Θάρρους» πήρε στα χέρια του ο γιος του, Γιάννης Μ. Αποστολάκης. Από το 2000 μέχρι σήμερα την εφημερίδα διευθύνει η κόρη του, Αντα, ενώ από το 2012 το «Θάρρος» της Καλαμάτας διαθέτει και δική του ιστοσελίδα.
Η ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟ ΚΟΙΝΟ
Εγραφε ο ιδρυτής του «Θάρρους» στο πρώτο φύλλο της 4ης Ιανουαρίου 1899: «?Και εκδίδομεν σήμερον το “Θάρρος”. Ονομάζομεν την εφημερίδα μας ούτω, διότι αύτη έχει ανάγκην πολλού θάρρους ίνα ανταποκριθή εις τον δημοσιογραφικόν της προορισμόν. Την ονομάζομεν “Θάρρος” διότι έπρεπε να είμεθα πολύ θαρραλέοι ίνα επιχειρήσωμεν την έκδοσιν φύλλου καθημερινού εν Καλάμαις, ένθα ούτε εβδομαδιαία φύλλα ηδυνήθησαν να συντηρηθώσι. Την ονομάζομεν “Θάρρος” διότι τέλος, αυτής της παρορμήσεως έχει ανάγκην ο Ελληνισμός ίνα προοδεύση. Δι’ αυτό θαρρούντες προβαίνομεν, πιστεύοντες ότι το έμφρον θάρρος γεννή ήρωας».
Το κυνηγητό από την Ασφάλεια και οι… ψαράδες
Η Αντα Αποστολάκη μεγάλωσε μέσα στο «Θάρρος» και έζησε από κοντά την εξέλιξη του Τύπου. «Για μένα άνθρωποι όπως ο γέρος Παπανδρέου, ο Ανδρέας, ο τραπεζίτης Κωστόπουλος, ήταν περισσότερο φίλοι και όχι δημόσια πρόσωπα.
Οι δημοσιογράφοι ήταν η οικογένειά μου, το προσωπικό ήταν οι οικείοι μου» λέει. «Παλαιότερα με το ένα στοιχείο δίπλα στο άλλο το ανθρώπινο χέρι σχημάτιζε τις λέξεις, τις προτάσεις, τις παραγράφους, τα κείμενα. Τοποθετούνταν σε στήλες επάνω στο μάρμαρο για να δεθούν και να σχηματιστεί η σελίδα. Αρχιζαν μεσημέρι και η εφημερίδα ολοκληρωνόταν τα ξημερώματα. Για ένα δισέλιδο, το πολύ τετρασέλιδο. Τη δεκαετία του 1950 ήρθαν οι λινοτυπικές μηχανές» συνεχίζει.
(Πολλές… μπόρες έχει περάσει στην πορεία των χρόνων η ιστορική εφημερίδα)
Δυσκολίες
Για όλα αυτά χρειάστηκε πάθος.
«Πάθος για τον τίτλο. Κάπως έτσι καταφέραμε να αντέξουμε μέσα από τόσες δυσκολίες» εξηγεί. «Παλιοί κάτοικοι της Καλαμάτας μού έχουν αφηγηθεί ότι αγόραζαν το ”Θάρρος” το 1944, τότε που καθημερινά πήγαινε στα περίπτερα η Ασφάλεια και ρωτούσε ποιος πήρε την εφημερίδα. Τη νύχτα, μόλις τυπώνονταν τα φύλλα, πήγαιναν οι ιδιοκτήτες των ψαράδικων και έπαιρναν όλες τις εφημερίδες από το περίπτερο.
Το επόμενο πρωί γνωρίζοντας ότι οι εφημερίδες βρίσκονταν στον τάδε ψαρά, οι αναγνώστες πήγαιναν στο ψαράδικο, αγόραζαν ψάρια τα οποία τυλίγονταν στην εφημερίδα και έτσι έπαιρναν το ”Θάρρος” στο σπίτι τους όχι ως εφημερίδα αλλά ως… σακούλα» σημειώνει η κυρία Αποστολάκη.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΡΟΒΒΑ – Εφημερίδα Έθνος
