«Πράσινο φως» για την κεντρική διαχείριση των απορριμμάτων στην Πελοπόννησο

Με ΚΥΑ τεσσάρων υπουργών η έγκριση της ΣΜΠΕ για κεντρική διαχείριση με ΣΔΙΤ
 
Με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) τεσσάρων υπουργών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ εγκρίθηκε την τελευταία εργάσιμη μέρα του 2016 η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του σχεδίου «Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου» και άνοιξε διάπλατα ο δρόμος για την υλοποίηση της κεντρικής διαχείρισης με ΣΔΙΤ! Συγκεκριμένα, με την ΚΥΑ (Α.Π.: οικ.63935) με θέμα «Έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του σχεδίου “Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου”», που αναρτήθηκε στη Δι@υγεια με ΑΔΑ: Ω31Τ4653Π8-ΒΜΖ, που υπογράφουν ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος, ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης, ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Δημήτρης Παπαδημητρίου και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Αλέξης Χαρίτσης, αποφασίστηκε η έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του σχεδίου «Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου», εφεξής «Σχέδιο» ή «ΠΕΣΔΑ Πελοποννήσου».
 
Περιγραφή
Στην περιγραφή του «Σχεδίου» αναφέρεται: «Το Σχέδιο αφορά στην αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ της Περιφέρειας Πελοποννήσου, σύμφωνα με τις διατάξεις της Οδηγίας 2008/98 για τα απόβλητα και του Ν.4042/2012 (ΦΕΚ 24/Α/2012), αλλά και τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (ΕΣΣΠΔΑ), που εγκρίθηκαν με την ΠΥΣ 49/15-12-2015. Αρχή Σχεδιασμού του ΠΕΣΔΑ Πελοποννήσου είναι ο Περιφερειακός Σύνδεσμος Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) Περιφέρειας Πελοποννήσου. Το Σχέδιο καλύπτει γεωγραφικά το σύνολο της Περιφέρειας Πελοποννήσου, ήτοι τις Περιφερειακές Ενότητες (Π.Ε.) Κορινθίας, Αργολίδας, Αρκαδίας, Λακωνίας και Μεσσηνίας.
Για τους σκοπούς του Σχεδίου καθιερώνεται μία ενιαία Διαχειριστική Ενότητα που καλύπτει το σύνολο της Περιφέρειας. Το ΠΕΣΔΑ Πελοποννήσου αποτελεί σχέδιο διαχείρισης του συνόλου των παραγομένων στην Περιφέρεια αποβλήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν.4042/2012, προσδιορίζει δε τις γενικές κατευθύνσεις για τη διαχείρισή τους, σε συμφωνία με τις κατευθύνσεις του ΕΣΔΑ, και υποδεικνύει τα κατάλληλα μέτρα τα οποία προωθούν ιεραρχικά και συνδυασμένα: την πρόληψη παραγωγής, την προετοιμασία για την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση, κάθε άλλου είδους ανάκτηση όπως ανάκτηση ενέργειας, και την ασφαλή τελική διάθεση των αποβλήτων σε επίπεδο Περιφέρειας.
Το Σχέδιο περιλαμβάνει, επίσης, το Σχέδιο Πρόληψης για τη Δημιουργία Αποβλήτων στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Στο Σχέδιο δεν περιλαμβάνεται η διαχείριση αποβλήτων που εξαιρούνται σύμφωνα με το άρθρο 10 του Ν. 4042/2012, όπως αέρια απόβλητα που εκλύονται στην ατμόσφαιρα, τα (επιτόπου) εδάφη που περιλαμβάνουν ρυπασμένες γαίες που δεν έχουν ακόμα εκσκαφεί, τα λύματα, τα πτώματα ζώων που αποθνήσκουν εκτός σφαγείων κ.λπ.
A.1 Στόχοι του Σχεδίου. Οι βασικοί στόχοι του Σχεδίου για τα διάφορα ρεύματα αποβλήτων αναφέρονται συνοπτικά ακολούθως, και αναπτύσσονται αναλυτικότερα στη ΣΜΠΕ που συνοδεύει την παρούσα Απόφαση, συμπεριλαμβανομένων των συμπληρωματικών στοιχείων της. Οι κάτωθι αναφερόμενοι ποσοστιαίοι στόχοι είναι σύμφωνοι με τους αντίστοιχους στόχους του ΕΣΔΑ, λαμβανομένων υπόψη και των τροποποιήσεων που επιβάλλονται σ’ αυτούς δυνάμει της παρούσας Απόφασης, οι οποίες αναφέρονται στις ενότητες που ακολουθούν. Οι εκπεφρασμένοι σε βάρος αντίστοιχοι στόχοι του Σχεδίου αποτελούν εκτιμήσεις, οι οποίες θα επικαιροποιούνται με βάση την τελικώς πραγματοποιούμενη παραγωγή αποβλήτων.
A.1.1 Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ)- Στόχοι και Προτεινόμενα μέτρα A.1.1.1 Γενικοί Στόχοι για τα ΑΣΑ. Οι γενικοί ποσοστιαίοι στόχοι του Σχεδίου για την διαχείριση των ΑΣΑ με χρονικό ορίζοντα το 2020, έχουν ως ακολούθως, εκπεφρασμένοι κατά βάρος επί του συνόλου των ΑΣΑ: Λειτουργία ολοκληρωμένου δικτύου ανάκτησης ΑΣΑ με στόχο την επίτευξη ανάκτησης σε ποσοστό τουλάχιστον 74%. Προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση, με χωριστή συλλογή (προδιαλογή) ανακυκλώσιμων – βιοαποβλήτων, σε ποσοστό τουλάχιστον 50%. Περιορισμός της υγειονομικής ταφής σε λιγότερο του 26% του συνόλου των ΑΣΑ, με ιεράρχησή της ως τελευταίας επιλογής διαχείρισης…».
 
Προτεινόμενα Μέτρα
Στα Προτεινόμενα Μέτρα του «Σχεδίου», μεταξύ άλλων, αναφέρεται: «Το κύρια μέτρα αναφέρονται συνοπτικά ακολούθως, και αναπτύσσονται αναλυτικότερα στη ΣΜΠΕ που συνοδεύει την παρούσα Απόφαση, συμπεριλαμβανομένων των συμπληρωματικών στοιχείων της. Τα εν λόγω μέτρα αφορούν στην αναφερόμενη στο Κεφάλαιο 5 της ΣΜΠΕ εναλλακτική δυνατότητα ΕΔ-1, που εξετάζεται αναλυτικότερα στο Κεφάλαιο 4 και στα υποβληθέντα συμπληρωματικά στοιχεία.
Α.2.1 Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (ΣΠΔΑ) 1. Ανάπτυξη και επικαιροποίηση πιλοτικών σχεδίων πρόληψης από τους Δήμους. 2. Πιστοποίηση και εφαρμογή συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης σε Δημοτικούς και Περιφερειακούς δημόσιους φορείς. 3. Προώθηση επαναχρησιμοποίησης έντυπου υλικού μέσω δημοτικών και ιδιωτικών πρωτοβουλιών. 4. Προώθηση της μείωσης της κατανάλωσης χαρτιού στις Δημόσιες υπηρεσίες. 5. Προώθηση δωρεάν διανομής τροφίμων και περισσευούμενων φαγητών σε αδύναμες ομάδες του πληθυσμού. 6. Προώθηση της επισκευής και επαναχρησιμοποίησης επίπλων. 7. Προώθηση της μείωσης χρήσης πλαστικών τσαντών μιας χρήσης σε τοπικό ή Περιφερειακό επίπεδο.
Α.2.2 Διαλογή στην Πηγή (ΔσΠ) Επέκταση και βελτιστοποίηση υφιστάμενων δικτύων (συστημάτων) ΔσΠ και οργάνωση νέων όπου δεν υφίστανται.
Αναλυτικότερα προβλέπονται: 1. Δίκτυα χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών με έμφαση στο χαρτί, τα μέταλλα, το πλαστικό και το γυαλί. 2. Δίκτυα χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων. 3. Δίκτυα χωριστής συλλογής ειδικών ρευμάτων αποβλήτων, όπως τα ΑΗΗΕ, τα ΑΦΗΣ&Σ, τα ΑΣΟΒ, οι ΜΠΕΑ, τα απόβλητα έλαια, τα ΜΕΟ, τα ΑΥΜ, τα απόβλητα που περιέχουν υδράργυρο και αμίαντο και τα ΑΕΚΚ. 4. Δίκτυο Πράσινων Σημείων, τουλάχιστον ένα (1) ανά Δήμο.
Α.2.3 Ανακυκλώσιμα Υλικά Χρήση των υφιστάμενων υποδομών και τυχόν μελλοντικών ιδιωτικών υποδομών διαχείρισης ανακυκλώσιμων αποβλήτων που αδειοδοτηθούν, καθώς και ανάπτυξη από την Αρχή Σχεδιασμού και τους Δήμους που το επιθυμούν επιπλέον υποδομών διαχείρισης των ανακυκλώσιμων υλικών που συλλέγονται μέσω των δικτύων ΔσΠ.
Α.2.4 Αστικά Στερεά Απόβλητα και Βιοαπόβλητα 1. Σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης σύμμεικτων ΑΣΑ που περιλαμβάνει την υλοποίηση: τριών (3) μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) με μηχανική και βιολογική επεξεργασία, τριών (3) ΧΥΤΥ για την ασφαλή διάθεση των υπολειμμάτων επεξεργασίας και δύο (2) κεντρικών σταθμών μεταφόρτωσης αποβλήτων (ΣΜΑ). Η συνολική δυναμικότητα των ΜΕΑ είναι της τάξης των 200.000 tn/έτος (υπολειμματικών) συμμείκτων ΑΣΑ, αλλά η ποσότητα που θα υφίσταται διαχείριση σ’ αυτές αναμένεται να μειώνεται με το χρόνο, ως αποτέλεσμα της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων, της ΔσΠ, και της αύξησης των ποσοστών ανακύκλωσης και ανάκτησης, με απώτερη προοπτική αυτή να διαμορφωθεί στα επίπεδα των 100.000 tn/έτος. Οι εν λόγω μονάδες δύνανται να διαθέτουν και τμήματα μεταβατικής λειτουργίας προς αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών διαχείρισης αποβλήτων, ενώ είναι δυνατή και η διαχείριση σ’ αυτές και άλλων ρευμάτων αποβλήτων. 2. Δίκτυο τοπικών ΣΜΑ, ο αριθμός των οποίων εκτιμάται κατά προσέγγιση σε δώδεκα (12). 3. Τοπικές μονάδες κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων και παρόμοιων ρευμάτων οργανικών αποβλήτων όπως είναι τα πράσινα απόβλητα και οι ιλύες αστικού τύπου, στο βαθμό που οι μονάδες αυτές πληρούν τα απαιτούμενα τεχνικοοικονομικά και περιβαλλοντικά κριτήρια και εξασφαλίζουν παραγωγή εδαφοβελτιωτικού υψηλής ποιότητας με ανταγωνιστικό κόστος. 4. Εξασφάλιση οικιακών και συνοικιακών κομποστοποιητών για ποσοστό των νοικοκυριών της τάξης του 5%.
Α.2.5 Αποκατάσταση ΧΑΔΑ. Άμεση αποκατάσταση όλων των ΧΑΔΑ στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Α.2.6 Ιλύς αστικού τύπου 1. Δυνατότητα διαχείρισης σε μονάδες κομποστοποίησης ή/και επεξεργασίας σύμμεικτων αστικών. 2. Διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας μιας ή περισσότερων κεντρικών μονάδων διαχείρισης ιλύων αστικού τύπου. 3. Διερεύνηση της δυνατότητας ξήρανσης της ιλύος, τουλάχιστο των μεγάλων Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) της Περιφέρειας, με στόχο τη μείωση του βάρους τους και την ευκολότερη διαχείρισή τους…».
 
Μεταβατική Διαχείριση
Σε ό,τι αφορά τη Μεταβατική Διαχείριση – Διαχείριση Αποβλήτων κατά τη Μεταβατική Περίοδο, σημειώνεται: «Για το χρονικό διάστημα που απαιτείται μέχρι και την κατασκευή και έναρξη λειτουργίας των προβλεπόμενων από το Σχέδιο υποδομών (“μεταβατική περίοδος”:), προβλέπεται να ληφθούν μέτρα μεταβατικής διαχείρισης, όπως: 1. Συνέχιση της λειτουργίας των μονάδων δεματοποίησης που λειτουργούν ήδη με ή χωρίς προηγούμενη επεξεργασία των σύμμεικτων ΑΣΑ, και ταχεία ανάπτυξη νέων μονάδων δεματοποίησης για την κάλυψη όλων των Δήμων της Περιφέρειας. 2. Συνέχιση της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Ξυλοκάστρου καθόλη τη μεταβατική περίοδο, για το Δήμο Ξυλοκάστρου και τους όμορους Δήμους, έως τη δυναμικότητα που προβλέπεται από την άδειά του.
3. Ταχεία ανάπτυξη ή / και επέκταση των συστημάτων ΔσΠ, ώστε να μειωθεί η ποσότητα των σύμμεικτων αποβλήτων
4. Χρήση υποδομών διαχείρισης γειτονικών Περιφερειών, εφόσον αυτό είναι εφικτό από νομικής, περιβαλλοντικής, οικονομικής και τεχνικής πλευράς.
Α.3 Κριτήρια επιλογής θέσεων χωροθέτησης υποδομών. Για κάθε νέα υποδομή διαχείρισης ΑΣΑ καθορίζονται στο Σχέδιο τα κριτήρια επιλογής των θέσεων χωροθέτησης εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων, διακρινόμενα σε α) κριτήρια αποκλεισμού και εντοπισμού ευρύτερων κατάλληλων περιοχών και β) κριτήρια αξιολόγησης…».
 
Του Ηλία Γιαννόπουλου