Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από το πάντα επίκαιρο άρθρο του Δημήτρη Μανακανάτα, που παραπέμπει στο γνωστό Κύπριο δημοσιογράφο Μιχάλη Ιγνατίου, προς γνώση των πολιτών και των πολιτικών:
Αν κάποιος έλεγε στον οποιοδήποτε Έλληνα ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει ζητήσει από την Κύπρο να αυτοεξαιρεθεί από το Διεθνές Δίκαιο με σκοπό να μετατρέψει μια εθνική επιτυχία σε εθνική αποτυχία για να μην αντιδράσει η Τουρκία, τότε θα απαντούσε ότι πρόκειται για φαιδρότητες. Σίγουρα, το να προσπαθήσει από μόνη της η πολιτική ηγεσία της χώρας να υπονομεύσει μια τεράστια επιτυχία για τον Ελληνισμό, στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, μόνο και μόνο για να μη δημιουργηθεί πρόβλημα με την Τουρκία, ακούγεται τουλάχιστον προσβλητικό για την τότε ελληνική κυβέρνηση.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών Νίκο Ρολάνδη της Κυπριακής Δημοκρατίας, το 2003 η Αθήνα ζήτησε από τη Λευκωσία να αλλάξει μια συμφωνία με την Αίγυπτο, η οποία εάν ολοκληρωνόταν όπως προβλεπόταν αρχικά, το Κάιρο θα είχε αποδεχτεί πως το Καστελόριζο έχει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Με απλά λόγια, σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Ρολάνδη, η Κύπρος είχε προετοιμάσει το έδαφος για να πραγματοποιήσει η Ελλάδα μια κίνηση ματ έναντι της Τουρκίας σε σχέση με την ΑΟΖ, αλλά η τότε ηγεσία του ΥΠΕΞ με επικεφαλής τον Γιώργο Παπανδρέου, δε στάθηκε αντάξια των περιστάσεων.
Η κυπριακή πλευρά, με μία άκρως επιτυχημένη διαπραγματευτική τακτική, κατάφερε αυτό που επεδίωκε εξ αρχής, δηλαδή να πείσει την Αίγυπτο να υπογράψει μία ισορροπημένη συνθήκη, που δε θα δημιουργούσε επικοινωνιακό θόρυβο, που πιθανόν να έκανε την Τουρκία να αντιδράσει με το γνωστό τρόπο της αμφισβήτησης των πάντων. Η κυπριακή πλευρά ήταν ιδιαίτερα ευχαριστημένη από την όλη διαπραγμάτευση, διότι είχε καταφέρει το Κάιρο να αποδεχθεί τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ της κυπριακής και της αιγυπτιακής ΑΟΖ και να ακολουθεί τον κανόνα της μέσης χάραξης από τις ακτογραμμές των δύο χωρών.
Επιπροσθέτως, η Λευκωσία, ακολουθώντας την ίδια πετυχημένη συνταγή, κατάφερε να διαπραγματευτεί με βάση τον κανόνα της μέσης γραμμής τα όρια της ΑΟΖ τόσο με το Ισραήλ όσο και με το Λίβανο.
Δημιουργεί, λοιπόν, έντονα ερωτηματικά σχετικά με το τι ακριβώς συνέβη, ώστε ο Ν. Ρολάνδης να δηλώνει δημοσίως πως η Ελλάδα έχασε μια μεγάλη ευκαιρία, φοβούμενη την αντίδραση της Τουρκίας. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του πρώην υπουργού, η Αθήνα λίγο πριν από την επικείμενη υπογραφή της Κύπρου με την Αίγυπτο αναφορικά με την οριοθέτηση της οριογραμμής των μεταξύ τους ΑΟΖ, επέδειξε διστακτικότητα και επενέβη ζητώντας από τη Λευκωσία να μετακινήσει τη γραμμή που έχει συμφωνήσει με το Κάιρο λίγο ανατολικότερα.
Συγκεκριμένα, ο κ. Ρολάνδης αναφέρει ότι η Κύπρος το 2003 είχε συμφωνήσει με την Αίγυπτο σε μία οριογραμμή, η οποία εκτεινόταν ακριβώς μέχρι το σημείο που αρχίζει η ελληνική ΑΟΖ, εάν συνυπολογιστεί σε αυτή το Καστελόριζο. Με απλά λόγια, η Κύπρος είχε καταφέρει να πείσει την Αίγυπτο να αναγνωρίσει το Καστελόριζο ως έχων ΑΟΖ, με αποτέλεσμα, εάν η συγκεκριμένη συμφωνία υπογραφόταν ως είχε, η Αίγυπτος να μην μπορούσε μετά να διαπραγματευτεί τίποτα με την Τουρκία που θα αφορούσε στην ελληνική και την κυπριακή ΑΟΖ.
Με απλά λόγια, η τότε ελληνική κυβέρνηση και ειδικότερα το ΥΠΕΞ, ακολουθώντας την πολιτική της υποχωρητικότητας, με την κίνησή της αυτή δίδει πάτημα στην Άγκυρα, ώστε στην περιοχή του Καστελορίζου να δημιουργηθεί μία de facto «γκρίζα ζώνη».
Εάν κάποιος προσπαθήσει να αντιληφθεί το μέγεθος των αποκαλύψεων του κ. Ρολάνδη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση του Γλαύκου Κληρίδη είχε καταφέρει, ήδη από το 2003, την οριοθέτηση της ΑΟΖ κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να επωφελούνταν και η Ελλάδα, εφόσον, εάν η Αίγυπτος υπέγραφε την αρχική συμφωνία, τότε δε θα υπήρχε περίπτωση η Τουρκία να μπορεί να σύρει το Κάιρο αργότερα σε ατραπούς οι οποίες θα δημιουργούσαν σοβαρά θέματα σε ό,τι αφορούσε τα ελληνικά συμφέροντα στην περιοχή.
Σε κάθε περίπτωση, τα δεκαπέντε αυτά χιλιόμετρα που «γκρίζαρε» ο Γιώργος Παπανδρέου και το επιτελείο του προ 14ετίας στην Ανατολική Μεσόγειο, αντανακλούν την «απόσταση» της εθνικής επιτυχίας από την εθνική αποτυχία.
Υπενθυμίζουμε ότι τα τελευταία 40 χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις αποφεύγουν να κάνουν γεωτρήσεις στο Αιγαίο για να μην «ταράξουν» την Τουρκία.
Αυτή την τακτική ακολούθησαν, σε γενικές γραμμές, όλες οι μετέπειτα ελληνικές κυβερνήσεις, με τα γνωστά αποτελέσματα. Ελπίζουμε κάποια στιγμή οι ιθύνοντες της πολιτικής σκηνής να κατανοήσουν τη λαϊκή ρήση «τα παθήματα να γίνονται μαθήματα».
Παύλος Μάραντος*
*Ο Παύλος Μάραντος είναι Έλληνας και Ευρωπαίος πολίτης
marantosp@gmail.com
Γιωργάκης προς Κυπρίους: «Να εξαιρέσετε το Καστελόριζο από την ΑΟΖ»
