Χαμένοι διπλά με την μη αξιοποίηση των χρυσοφόρων υποπροϊόντων της ελιάς

Ημερίδα διαλόγου με θέμα «Ελαιοπαραγωγή και επιπτώσεις στο περιβάλλον», παρουσία του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιάννη Τσιρώνη, διοργάνωσε χθες στην Καλαμάτα ο εθελοντικός οργανισμός για το αστικό περιβάλλον Ecocity και αποτέλεσε εκτός από μια άκρως ενδιαφέρουσα και ουσιαστική επιστημονική εκδήλωση έναν οδηγό για την ενεργή συμμετοχή και ευθύνη των πολιτών σε κοινωνικά ζητήματα και αναπτέρωση της πίστης ότι υπάρχει τρόπος να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους όταν οι αρμόδιοι φορείς κωφεύουν…
Για το τεράστιο, ιδιαίτερα για τη Μεσσηνία, πρόβλημα των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τα αναξιοποίητα υποπροϊόντα της ελιάς που απομένουν μετά την εκχύλιση του  λαδιού (και για το οποίο, συν τοις άλλοις, υπάρχει κίνδυνος επιβολής προστίμων από την Ευρωπαϊκή Ενωση) η χθεσινή ημερίδα άνοιξε δυναμικά το φάκελο της συζήτησης, καταλήγοντας και σε μια σειρά προτάσεων που παρέθεσε ο πρόεδρος του Ecocity, Θάνος Ζαφειρόπουλος. Θ’ ακολουθήσουν κι άλλες ανάλογες εκδηλώσεις, καθώς και συζητήσεις ανάμεσα σε εμπλεκόμενους φορείς και ιδιαίτερα με τους ιδιοκτήτες και εκπροσώπους των πυρηνελαιουργείων, οι οποίοι βρέθηκαν στο συνεδριακό κέντρο του ξενοδοχείου ΡΕΞ, αισθανόμενοι την ανάγκη να υπερασπιστούν τις δραστηριότητές τους.
Ωστόσο, με συγκλονιστικό τρόπο έθεσε το πρόβλημα των επιπτώσεων από τη λειτουργία των εν λόγω εργοστασίων στην περιοχή του Μελιγαλά, ο δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Οιχαλίας και γιατρός στο εκεί Κέντρο Υγείας, Ηλίας Σακελλαριάδης, ο οποίος στην ομιλία του (στο 2^ο μέρος της σχεδόν 4ωρης ημερίδας) με θέμα «Η ανάγκη προστασίας της Δημόσιας Υγείας» έκανε λόγο για μεγάλη επιβάρυνση στην περιοχή που εκτιμά ότι είναι η αιτία για τα πολύ αυξημένα περιστατικά Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (συνδέεται κυρίως με την ατμοσφαιρική μόλυνση και το κάπνισμα) και περιστατικά καρκίνου στους πνεύμονες και στο λάρυγγα, με το χωριό Σκάλα να καταγράφει περιστατικά καρκίνου στο λάρυγγα, όσα σε όλο τον υπόλοιπο Δήμο.
Στο ίδιο μήκος κύματος ο κάτοικος της περιοχής, Παναγιώτης Τσότσος, που κατέθεσε την προσωπική του εμπειρία του να είναι αναγκασμένος να ζει σε επιβαρυμένη ατμόσφαιρα, αλλά και την άδοξη προσπάθεια να σταλούν οι υπογραφές διαμαρτυρίας των κατοίκων που είχαν συγκεντρωθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβουλιο. Όπως τονίστηκε το Ecocity είναι σε θέση να προωθεί τέτοια αιτήματα, αλλά και υπάρχει η δυνατότητα των πολιτών να καταγγείλουν τις Αρχές για παράβαση καθήκοντος όταν δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους.
Η χθεσινή εκδήλωση είχε ξεκινήσει με χαιρετισμό που απηύθυνε εκ μέρους του Δημάρχου Καλαμάτας, ο αντιδήμαρχος, Γιάννης Αδαμόπουλος, τονίζοντας ότι το Ecocity βράβευσε το Δήμο για την περιβαλλοντική του ευαισθησία και την εγκατάσταση γεωθερμικής ενέργειας για τις ανάγκες του νέου Δημαρχείο.
Ο Υφυπουργός κ. Τσιρώνης από βήματος τόνισε την ανάγκη εφαρμογής των  αρχών της κυκλικής οικονομίας, δηλαδή «το να μπορούμε να αξιοποιούμε τα πάντα και να μην πετάμε τίποτα» που «είναι το μέλλον στην παγκόσμια οικονομία» και εξήγησε ότι μέχρι τώρα το μόνο που αξιοποιούμε από την «χρυσοφόρα» ελιά είναι «το εξαιρετικό μας λάδι, ενώ υπάρχει ένας γίγαντας που κοιμάται και αφορά όλα τα άλλα υποπροϊόντα όπως είναι οι πολυφαινόλες, η ενέργεια που μπορούμε να πάρουμε» από τον πυρήνα και τα λιόκλαδα» που «αντί να τα αξιοποιούμε έχουμε το μεγάλο πρόβλημα να πετάμε όλα αυτά τα πολύτιμα υλικά με αποτέλεσμα να δημιουργούμε άχρηστους ρύπους επιβαρύνοντας την οικονομία και το περιβάλλον».
Για τη λειτουργία των πυρηνελαιουργείων ανέφερε ότι η τεχνολογία -με τα κατάλληλα φίλτρα και υποδομές- είναι επαρκέστατη ώστε να μην υπάρχουν οι αέριοι ρύποι (σ.σ. αναφέρθηκε σε άλλο σημείο και για τη διαχείριση του κατσίγαρου από τα ελαιοτριβεία) και το νομικό πλαίσιο είναι ικανοποιητικό ώστε να μη ρυπαίνουν καθόλου το περιβάλλον. «Δυστυχώς αυτό δεν συμβαίνει με αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλα προβλήματα υγείας και όχλησης στους κατοίκους κι εδώ η απάντηση είναι απλή: ο παραβάτης, ο οποίος κάνει αθέμιτο ανταγωνισμό στον υγιή επιχειρηματία, πρέπει να παταχθεί χωρίς καμία επιείκεια. Η πολιτεία οφείλει με τους αρμόδιους περιφερειακούς και κεντρικούς μηχανισμούς να κάνει ελέγχους και να επιβάλλει τα προβλεπόμενα πρόστιμα» κατέληξε σε αυτό το σημείο ο κ. Τσιρώνης.
Η αντιπεριφερειάρχης, Ελένη Αλειφέρη, εκπροσωπώντας και τον Περιφερειάρχη Πέτρο Τατούλη, ο οποίος λόγω ασθένειας δεν παραβρέθηκε (ήταν βάσει προγράμματος ανάμεσα στους ομιλητές, όπως ήταν και η Προϊσταμένη Συντονιστικού Γραφειου Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, Σταυρούλα Πουλή, που επίσης απουσίασε) ήταν από τους πλέον αρμόδιους να μιλήσουν, καθώς ζει το πρόβλημα των ρύπων από τα πυρηνελαιουργεία στο Μελιγαλά, όπου είχε διατελέσει και Δήμαρχος. Ζήτησε ειλικρινή συνεργασία όλων, συζήτηση με τον Υπουργό και υπηρεσιακούς παράγοντες, επιστημονικές/τεχνολογικές με οικονομική βιωσιμότητα και ρεαλισμό λύσεις και χρηματοδοτικά εργαλεία για την υλοποίησή τους.
Ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και ουσιαστικά ήταν τα θέματα και οι παρεμβάσεις όλων των ομιλητών που ήταν συνοπτικά:
«Ελαιοτριβεία και Πυρηνελαιουργεία – Επιπτώσεις στο Τοπικό Οικοσύστημα» και συντονιστής είναι ο π. Πρύτανης Πανεπιστημίου Αθηνών, Ομ. Καθηγητής Φυσικής, Μέλος ΔΣ ECOCITY, Δημοσθένης Ασημακόπουλος.
«Λειτουργία Ελαιοτριβείων και Υφιστάμενη κατάσταση» θα γίνει από τον Ιωάννη Θεοφιλόπουλο, Χημικό Μηχανικό, Μέλος ΤΕΕ Μεσσηνίας
«Συμπεράσματα αξιολόγησης κύκλου εργασιών Ελαιοτριβείων και Πυρηνελαιουργείων Ν. Μεσσηνίας» από τον Θωμά Μάγγο, κύριο ερευνητής του ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ»
«Κίνδυνοι και ανάγκη προστασίας της Δημόσιας Υγείας» και συντονιστής είναι ο Γιάννης Κουμαντάκης, Ομότιμος Καθηγητής Ε.Μ.Π. Αντιπρόεδρος ΔΣ ECOCITY.
«Περιβαλλοντική συμμόρφωση και ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού κινδύνου» από τον Γιώργο Κωνσταντινόπουλο, Δικηγόρο στον Άρειο Πάγο-μέλος επιστημονικής Επιτροπής Ecocity.
Για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από τα πυρηνελαιουργεία οι τελικές προτάσεις που προέκυψαν από τη χθεσινή ημερίδα είναι συνοπτικά:
Ανάγκη για εγκατάσταση συστήματος καταγραφής αέριων εκπομπών, με ον λάιν πληροφόρηση σε αρμόδιους φορείς, βελτίωση συνθηκών λειτουργίας και καλή συντήρηση εστιών καύσης (το μεγάλο πρόβλημα δημιουργείται όταν υπερβαίνεται η θερμοκρασια των 400 β. Κελσίους), θεσμοθέτηση ορίων για αέριους ρύπους εκτός των σωματιδίων, με έμφαση στις πτητικές οργανικές ενώσεις, μη χρησιμοποίηση ελαιοπυρήνα που έχει αποθηκευτεί πάνω από 5 ημέρες, καθορισμός ορίων και μέτρηση υγρασίας (το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο όταν ο πυρήνας έχει προκύψει από 2φασικά ελαιοτριβεία και περιέχει μεγαλύτερη υγρασία), έλεγχος της θερμοκρασίας στα ξηραντηρια, σύστημα μείωσης των οσμών με βιοφίλτρα, συμπυκνωτές, πλυντρίδες, χημική εξουδετέρωση οσμών, θεσμοθέτηση της διάρκειας λειτουργίας των πυρηνελαιουργείων σύμφωνα με την ετήσια ελαιοπαραγωγή και τις δυνατότητες διαχείρισης του κάθε εργοστασίου, δυνατότητα διάθεσης μέρους του διφασικού ελαιοπυρήνα σε μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων (π.χ. παραγωγής βιοαερίου), διενέργεια επιδημιολογικών μελετών για τις επιπτώσεις στη δημόσια υγεία.
 
 Της Χριστίνας Ελευθεράκη