Λαμπρό παράδειγμα συνεταιριστικής προσπάθειας η εταιρεία «Greenland» από τη Στέρνα
Ο Οργανισμός Έρευνας και Ανάλυσης “δια-ΝΕΟσις” και ειδικότερα ο Πέτρος Ευθυμίου δημοσίευσαν μία μελέτη για τους συνεταιρισμούς στην Ελλάδα. Στο συμπέρασμα της έρευνας διαβάζουμε: Η έρευνα οδηγεί σε δύο κατηγορίες συμπερασμάτων.
Κατ’ αρχάς, γνωρίζουμε πια όλοι καλώς τι δεν πρέπει (αλλά και δεν μπορεί) να επαναληφθεί στον αγροτικό χώρο. Κρατικοδίαιτοι συνεταιρισμοί και «πονηροί» ατομικοί παραγωγοί, με επιδοτήσεις και θαλασσοδάνεια, είτε από εθνικούς πόρους, είτε από τους «κουτόφραγκους», δεν προβλέπεται να επιβιώσουν τις επόμενες δεκαετίες.
Η χρεοκοπία της χώρας διέρρηξε βιαίως την παράδοση σχεδόν διακοσίων χρόνων στρεβλής σχέσης του Έλληνα αγρότη με το πελατειακό κράτος. Διέρρηξε επίσης -οριστικά- τη σχέση προσοδοθηρίας με τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, όπως εμβληματικά την είχε εγκαινιάσει το ελληνικό πολιτικό σύστημα, με τον αείμνηστο και αξιοπρεπή Γεώργιο Ράλλη που αναγκάστηκε ενόψει εκλογών να μοιράζει το καλοκαίρι του 1981, τις ευρωπαϊκές επιταγές στα καφενεία των χωριών.
Αυτή η σχέση, όσο και εάν υπάρχουν κόμματα, επίδοξοι πολιτικοί ηγέτες, συνεταιριστές και συνδικαλιστές «ζόμπι» που υπόσχονται ανάσταση νεκρών, δεν μπορεί να αναβιώσει.
Κατ’ αρχάς διότι το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να την χρηματοδοτήσει ούτε κατ’ ελάχιστον. Δεν μπορεί, επίσης, διότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει πια στοχευμένες πολιτικές ανταγωνισμού που αφήνουν όλο και λιγότερο χώρο στην παραδοσιακή επιδότηση (η οποία ελέγχεται, άλλωστε, όλο και αυστηρότερα ως προς τους δικαιούχους). Αυτού του είδους η κρατικά προστατευμένη, προσοδοθηρική γεωργία και κτηνοτροφία έχουν τελειώσει οριστικά.
Από την άλλη πλευρά, ορισμένες Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις έχουν ήδη κάνει το μεγάλο… άλμα προς τις διεθνείς αγορές προτού καν υπάρξει οποιαδήποτε βοήθεια.
Μία από αυτές δραστηριοποιείται στη Μεσσηνία. Και πέτυχε γιατί στην περιοχή τους υπάρχει ανεπτυγμένο το συνεταιριστικό πνεύμα, μπολιάζοντας έτσι τη συνείδηση και της επόμενης γενιάς. Και το άλλο είναι η ελιά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο: η καλλιέργεια της επιβίωσης που θέλει κόπο και χρόνια για να αποδώσει δεν χαρακτηρίζεται τυχαία επένδυση στο μέλλον…
Greenland
Το συνεταιρισμό από τη Στέρνα τον έχουμε παρουσιάσει και από τις σελίδες του “Θάρρους”, αρκετές φορές. Μάλιστα, έχοντας ιδία άποψη, θεωρώ ότι οι ελιές που παράγουν είναι ό,τι το καλύτερο στη Μεσσηνία.
Πρόσφατα, όμως, η Ιωάννα Σωτήρχου και η “Εφημερίδα των Συντακτών” έδωσαν το δικό τους χώρο σε αυτό το πετυχημένο παράδειγμα. Ας δούμε τι έγραψαν.
Στη Στέρνα, μισή ώρα από την Καλαμάτα, υπάρχει ο μεγαλύτερος αγροτικός συνεταιρισμός ελαιολάδου τής κατεξοχήν «είμαι από την Καλαμάτα και ξέρω από καλό λάδι» περιοχής: με περίπου 15 εκατομμύρια ελαιόδεντρα και σχεδόν 50.000 τόνους λάδι παραγωγή ετησίως.
Πέρα από το λιοτρίβι έχει τυποποιητήριο και εγκαταστάσεις κατάλληλες για την αποθήκευση έξτρα παρθένου ελαιόλαδου με χαμηλή οξύτητα κάτω από 0,3% που το καθιστούν ανεπανάληπτο προϊόν.
«Μόνο που σχεδόν το 85% του παραγόμενου ελαιόλαδου πωλείται χύμα στους Ιταλούς που το αναμιγνύουν με υψηλότερης οξύτητας, το τυποποιούν και το μοσχοπουλούν» μας λέει η Ιουλία Ξηρογιάννη για το κίνητρο πίσω από τη δημιουργία του συνεταιρισμού τους.
Σκοπός ήταν αρχικά για τους ίδιους ως μικροπαραγωγούς και στη συνέχεια «ελπίζουμε όλη η περιοχή» να τυποποιούν το εξαιρετικό τους λάδι και να το διαθέτουν ώστε να καρπώνονται την υπεραξία του.
Τέσσερα αδέρφια αρχικά, που γύρισαν στο χωριό τους ύστερα από σπουδές και δουλειές που δεν απέφεραν τα προσδοκώμενα, στην πορεία προστέθηκαν ακόμη τέσσερις μικροπαραγωγοί και ως ομάδα αναζήτησαν αγορές στο εξωτερικό για να μπορούν να πουλήσουν την παραγωγή τους σε καλύτερη τιμή.
Δεδομένης της υποδομής από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό αλλά και του ότι όλοι τους είχαν δικές τους ρίζες μόλις πέρσι, τρία χρόνια μετά το ξεκίνημά τους, κατάφεραν να βγάλουν τα έξοδά τους:
«Επειδή το πουλήσαμε τυποποιημένο, πήραμε καλύτερη τιμή οι παραγωγοί-μέλη και ό,τι λεφτά βγάλαμε πέρσι τα επανεπενδύσαμε για ένα μηχάνημα για τη χάραξη των ελιών. Δεν μπορούμε ακόμη να πούμε ότι καταφέρνουμε να ζούμε από αυτό όπως θα θέλαμε, με κόπο να βγαίνει ένας μισθός για έναν από μας…» λέει στην «Εφ.Συν.» η συνομιλήτριά μας.
Μπορεί τα προϊόντα τους να έχουν διακριθεί σε διεθνή διαγωνισμό ποιότητας, ωστόσο δεν προχώρησαν οι προσπάθειές τους να προωθήσουν το προϊόν με κλασικούς τρόπους: «Τότε σκεφτήκαμε ότι όλοι μας λόγω κρίσης έχουμε φίλους που έχουν φύγει στο εξωτερικό. Τους βρήκαμε, τους ζητήσαμε να μας βρουν μαγαζιά και μάλιστα τρεις από αυτούς έχουν γίνει ουσιαστικά οι πωλητές μας εκεί».
Όλη η παραγωγή τους –πάνω από 20 τόνοι λάδι και σχεδόν 10 τόνοι ελιές πέρσι– πηγαίνει πλέον σε Σουηδία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Βέλγιο, Ολλανδία ακόμη και Ιαπωνία, ενώ του χρόνου θα διατίθεται και σε μια αγορά με παραγωγούς στην Τοσκάνη, «με τους οποίους διατηρούμε επαφές καθώς έχουμε πολλά να μάθουμε, αφού όλοι οι παραγωγοί είναι σε συνεταιρισμούς»…
Η εξωστρέφειά τους οφείλει αρκετά και στην πλατφόρμα των «αλληλέγγυων εξαγωγών» του Dock «που είναι φοβερή σαν ιδέα και ασφαλής σαν διαδικασία».
Παράλληλα σκέφτονται την ανάπτυξη δραστηριοτήτων με γνώμονα όχι μόνο να σταθούν στα πόδια τους αλλά να στηρίξουν και τον τόπο τους: «Είχαμε την τύχη να έχουμε όλη αυτή την υποδομή του συνεταιρισμού που θα απαιτούσε τεράστια κεφάλαια και η ομάδα μας θέλει η προσπάθειά της να έχει μακροπρόθεσμα οφέλη για πολλούς παραγωγούς, για να βοηθήσει με τη σειρά της τον μεγάλο συνεταιρισμό, γιατί έχει σημασία όταν αποφασίσεις να κάνεις κάτι, να έχει απήχηση, να το χρειάζεται η κοινωνία…» μας λέει η Ιουλία.
Επιμέλεια: Αντώνης Πετρόγιαννης
Η «Greenland» από τη Στέρνα εξάγεται μέχρι την Ιαπωνία!
