Με τον …γόνιμο αγώνα της μετάφρασης έκλεισε ιδανικά ο 3ος κύκλος
Με ιδανικό τρόπο και δικαιολογημένη ικανοποίηση έκλεισε ο 3ος Κύκλος των Ανοικτών Σεμιναρίων που διοργάνωσε το Εργαστήριο Αρχαίας Ρητορικής και Δραματικής Τέχνης του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, με τίτλο «Διαδρομές στην Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» και τελευταίο φετινό θέμα συζήτησης και προβληματισμού, προχθές το απόγευμα στο αμφιθέατρο «Ν. Πολίτης», τον …γόνιμο, όπως επιβεβαιώθηκε, αγώνα της μετάφρασης, παρουσία κορυφαίων και πάλι ομιλητών.
Ο διευθυντής του Εργαστηρίου Ανδρέας Μαρκαντωνάτος, μιλώντας στο «Θ», έδωσε μια ολοκληρωμένη εικόνα περί τίνος πρόκειται…
«Είμαι στην ευχάριστη θέση να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου και να εξάρω την συνεισφορά όλων των ομιλητών, οι οποίοι είναι όλοι εξαίρετοι. Αυτό το οποίο γίνεται στο πλαίσιο των ανοικτών διαλέξεων και σεμιναρίων είναι πάρα πολύ σημαντικό, διότι έχουμε να κάνουμε με ένα τμήμα το οποίο βρίσκεται στα άκρα της επικράτειας, στην Καλαμάτα. Δεν μπορούμε να πάμε στην Αθήνα ή στα κεντρικά ή περιφερειακά Πανεπιστήμια, κι έτσι η προσπάθειά μας είναι να εκθέσουμε τους φοιτητές μας σε έναν λόγο υψηλό, καλλιεργημένο και ταυτόχρονα να τους βοηθήσουμε να γνωρίσουν ανθρώπους, οι οποίοι έχουν διακριθεί και είναι αναγνωρισμένοι στο χώρο του πνεύματος .
Τα ανοικτά πανεπιστημιακά σεμινάρια δεν είναι σημερινό φαινόμενο, αφού έχουμε αρχίσει τα τελευταία 3-4 χρόνια. Υπάρχει μια κλιμάκωση και θεωρώ ότι φέτος έχουμε φτάσει σε μία κορύφωση. Έχουμε ξεκινήσει τον Οκτώβριο με εξαίρετους ομιλητές, όπως τον κ. Βλαβιανό και τον κ. Μπαμπινιώτη τον προηγούμενο μήνα και είχαμε πάρα πολύ μεγάλη συμμετοχή του κόσμου. Η απήχηση ήταν τεράστια και θεωρώ ότι κέρδισε και το Πανεπιστήμιο και η τοπική κοινωνία και απώτερος στόχος των ανοικτών σεμιναρίων δεν είναι μόνο να επιμορφώσουμε τους φοιτητές μας, αλλά και ταυτόχρονα να ενισχύσουμε την εξωστρέφεια και του τμήματος και της σχολής. Νομίζω ότι πετύχαμε και τα προηγούμενα χρόνια και κατά μείζονα τρόπο φέτος. Πρέπει να είμαστε και να νοιώθουμε υπερήφανοι που η προσπάθειά μας έφτασε στο απώγειό της.
Θεωρώ ότι με την ημερίδα για τη μετάφραση και με τη συμμετοχή ανθρώπων διακεκριμένων –εγώ τουλάχιστον τους θαυμάζω και νοιώθω δέος που είναι στο γραφείο μου και ο κ. Καζάζης και ο κ. Κεντρωτής- πραγματικά συμβάλλουμε θετικά και στην ενίσχυση και της πνευματικής ζωής, όχι μόνο της σχολής και του τμήματος, αλλά και ευρύτερα της Καλαμάτας.
Αυτό το οποίο θέλω να τονίσω και μου έχει κάνει μεγάλη εντύπωση είναι ότι η Καλαμάτα ως πόλη έχει μια ιδιαίτερη, αξιοσημείωτη και αξιοπρόσεκτη πνευματική ζωή. Και σε αυτό θέλω να συνεισφέρω κι εγώ ως διευθυντής του εργαστηρίου, αλλά και οι συνεργάτες μου» τόνισε ο κ. Μαρκαντωνάτος, προαναγγέλλοντας παράλληλα τον 4ο κύκλο:
«Η συνταγή είναι επιτυχημένη και του χρόνου έχουμε την πρόθεση να προσκαλέσουμε αναγνωρισμένους και διακεκριμένους ομιλητές και να συγκροτήσουμε έναν κύκλο διαλέξεων που θα είναι ισάξιος με τον φετινό. Τα αντικείμενα θα κυμανθούν πάλι αναφορικά με θέματα γλώσσας και πολιτισμού, γιατί σε αυτό πρέπει να επικεντρωθούμε και βλέπω ότι η τοπική κοινωνία ανταποκρίνεται σε αυτό, υπάρχει μια δίψα και πρέπει να ικανοποιηθεί».
«Αγώνας άγονος; Μεταφράζοντας το πρωτότυπο – αρχαία και νεώτερη λογοτεχνία»
«Αγώνας άγονος; Μεταφράζοντας το πρωτότυπο – αρχαία και νεώτερη λογοτεχνία» ήταν ο ακριβής τίτλος του προχθεσινού καταληκτικού συμποσίου, το οποίο παρακολούθησε με μεγάλο ενδιαφέρον και προσήλωση πλήθος φοιτητών και κοινού. Η αναπληρώτρια διευθύντρια του Εργαστηρίου Αρχαίας Ρητορικής και Δραματικής Τέχνης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Ελένη Βολονάκη, προλόγισε την εκδήλωση και παρουσίασε τους διακεκριμένους ομιλητές, ενώ διάβασε και την παρέμβαση «Η μετάφραση και η κριτική της» της γνωστής κριτικού, μεταφράστριας και συγγραφέα, Κατερίνας Σχινά, η οποία δεν παρέστη, λόγω ασθένειας.
Το υπόλοιπο πρόγραμμα και οι ομιλητές που κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού για περίπου 3 ώρες είχε ως εξής:
Ανδρέας Μαρκαντωνάτος, καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας, διευθυντής Εργαστηρίου Αρχαίας Ρητορικής και Δραματικής Τέχνης, Τμήμα Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, «Η Μετάφραση της Αρχαίας και Νεότερης Λογοτεχνίας. Κάποιες Εισαγωγικές Παρατηρήσεις».
Ιωάννης Καζάζης, ομότιμος καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης – πρόεδρος, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, «Η συμβολή της μετάφρασης διαφόρων γλωσσών προς τα νέα ελληνικά και η διαμόρφωση του μακροπερίοδου λόγου της νέας ελληνικής γλώσσας».
Γιώργος Κεντρωτής, λογοτέχνης, μεταφραστής και καθηγητής της Θεωρίας της Μετάφρασης, Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, κοσμήτωρ της Σχολής Ιστορίας, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου, «Η μετάφραση ως θεαιτήτεια “συνοχή λόγου” και “συμπλοκή ονομάτων”».
Αθανάσιος Ευσταθίου, καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας, Τμήμα Ιστορίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, διευθυντής Εργαστηρίου Μελέτης του αρχαίου κόσμου, «Η μετάφραση του αρχαίου ελληνικού πεζού λόγου: ρητορικά και πολιτικά κείμενα».
Μαρία Τσαγκαράκη, φιλόλογος – πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Μεσσηνίας, «Τα μεταφρασμένα κείμενα στη σχολική τάξη».
Κοινός τόπος όλων των ομιλητών είναι ότι η διαδικασία της μετάφρασης υπήρξε ανέκαθεν μία γέφυρα πολιτισμών αφού έργα τα οποία θα ήταν για πάντα απρόσιτα σε ομιλητές μίας γλώσσας καθώς είναι γραμμένα σε μία άλλη, εν πολλοίς άγνωστη, κατέστησαν οικεία. Παρ’ ότι οι μεταφράσεις δεν είναι πάντοτε καλές, η οικείωση έργων παγκοσμίως και διαχρονικώς είναι αδύνατη χωρίς τη διαμεσολάβηση του μεταφραστή.
Μάλιστα η μεταφραστική διαδικασία, πέραν του ότι έφερε σε επαφή λαούς και πολιτισμούς, οδήγησε ακόμη και στη δημιουργία ή, πολύ περισσότερο, στην εξέλιξη γλωσσών! Παρόλα αυτά, το λειτούργημα του μεταφραστή δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί ως τέτοιο, όπως άλλωστε και η προσφορά του.
Όσο για τον ορισμό της μετάφρασης, το «τέχνη και επιστήμη» που ανέφερε ο κ. Μαρκαντωνάτος, δίνει έναν καλό προσδιορισμό, με τον κ. Κεντρωτή όμως να κάνει λόγο, στην απολαυστική ομιλία του, για …158 διαφορετικούς ορισμούς…
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
