Με αφορμή τις πρόσφατες συζητήσεις που ακολούθησαν την πρόσκληση και παρουσία ομάδας αρχιτεκτόνων από τη Γερμανία στην Καλαμάτα, επιθυμούμε να κοινοποιήσουμε τις ιδέες που αναπτύχθηκαν παράλληλα από ομάδα διπλωματούχων αρχιτεκτόνων, μεταπτυχιακών σπουδαστών στο Δ.Π.Μ.Σ. της Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ. Το εργαστήριο έγινε στο πλαίσιο του Φόρουμ Αρχιτεκτονικής που οργανώθηκε από το Δήμο στο διάστημα 24-27 Απριλίου.
Στο πλαίσιο ενός εντατικού εργαστηρίου αστικού σχεδιασμού εκπαιδευτικού χαρακτήρα, οι προτάσεις της ομάδας των σπουδαστών προσπάθησαν να απαντήσουν σε ανοιχτά ερωτήματα του Δήμου, λαμβάνοντας υπόψη το υπάρχον Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο και τις μελέτες που προβλέπεται να εφαρμοστούν. Ιδέες προτάθηκαν για την περιοχή κατά μήκος του Νέδοντα, την Ανατολική Παραλία, καθώς και για τμήμα στην παραλία της Μικρής Μαντίνειας.
Η ομάδα έλαβε υπόψη τη βασική κατεύθυνση του σχεδιασμού της πόλης που αφορά στις κυκλοφοριακές αλλαγές και την ελάφρυνση του οδικού δικτύου από το αυτοκίνητο.
Στόχος των προτάσεων είναι η ανάδειξη της φυσικής ομορφιάς, προτείνοντας ήπιες παρεμβάσεις με υλικά φιλικά προς το περιβάλλον, καθώς και η προφύλαξη του ιδιαίτερου χαρακτήρα της τοποθεσίας σε μια εποχή έντονης τουριστικής ανάπτυξης. Μία οικολογική προσέγγιση προστασίας του φυσικού τοπίου σε μια λογική αφαίρεσης και όχι πρόσθεσης κατασκευών που θα το επιβάρυναν.
Ανατολική Παραλία
Η πρόταση για την Ανατολική Παραλία ξεκίνησε από την υπάρχουσα μελέτη μονοδρόμησης της Ναυαρίνου στην περιοχή του λιμένα, με κατεύθυνση ανατολικά. Ενισχύοντας το χαρακτήρα του παραλιακού μετώπου ως ζώνης περιπάτου, δίνεται προτεραιότητα στον πεζό και στον ποδηλάτη. Έλαβε υπόψη την περίπτωση εποχιακής πεζοδρόμησης της οδού Ναυαρίνου από το λιμάνι μέχρι τη σημερινή σύνδεση με την οδό Κρήτης.
Η πρόταση εστιάζει στην ανάπλαση σημείων της παραλίας που μπορούν να αποτελέσουν νέους, ζωντανούς δημόσιους χώρους στάσης και αναψυχής, όπως στην περιοχή του ΝΟΚ, στο «σκοτεινό» μόλο, στις εκβολές ρεμάτων, όπως επίσης και στη συμβολή των κάθετων μεγάλων οδικών αξόνων με την ακτή.
Συνοπτικά προτείνεται ο επανασχεδιασμός της περιοχής του Ν.Ο.Κ. σε δημόσιο πάρκο, η άρθρωση του λιμενοβραχίονα ως επέκταση του πεζοδρόμου, η προστασία του φυσικού τοπίου των ρεμάτων, καθώς η δημιουργία ενός θερινού σινεμά, νέου χώρου πρασίνου και ενός δημόσιου χώρου στάθμευσης.
Προτείνεται μία ενιαία σχεδιαστική αντιμετώπιση σε κομβικά σημεία, προκειμένου να αποφευχθούν οι αποσπαματικές παρεμβάσεις με σκοπό την κάθετη σύνδεση με το παραλιακό μέτωπο. Έμφαση δίνεται στην οργάνωση της ζώνης τραπεζοκαθισμάτων, την αφαίρεση σκληρών επιφανειών στην παραλία και την αντικατάστασή τους με φυσικά υλικά, όπως το ξύλο και το χαλίκι.
Μικρή Μαντίνεια
Η περιοχή της Μικρής Μαντίνειας χρειάζεται διευθέτηση του χώρου στάθμευσης με σχεδιασμένα όρια ώστε να μην επιβαρύνεται το παραλιακό μέτωπο. Για την ανάδειξη του τοπίου σχεδιάστηκαν οι προσβάσεις στη θάλασσα και παρουσιάστηκαν ιδέες σε σχέση με τη διαχείριση των λιμενοβραχιόνων ως υπαίθρια καθιστικά. Το πολύ χαμηλό κόστος και η απλότητα της κατασκευής μπορούν να την καταστήσουν άμεσα υλοποιήσιμη.
Ποταμός Νέδοντας
Κεντρική ιδέα αποτελεί η συρραφή του φυσικού και του αστικού τοπίου του Νέδοντα. Έτσι, ενισχύεται η πράσινη ζώνη κατά μήκος του ποταμού, δημιουργώντας έναν οικολογικό διάδρομο και νέο δημόσιο χώρο. Στο πλαίσιο της οικολογικής αντιμετώπισης προτείνεται η αποκατάσταση τμήματος της κοίτης, επαναφέροντας το φυσικό πυθμένα. Η επέκταση του ποδηλατόδρομου στον άξονα του ποταμού συμβάλλει στην καλύτερη σύνδεσή του με την παραλία. Η ζώνη που ορίζεται από το νέο υπαίθριο θέατρο, πάνω από την περιοχή της σημερινής Αγοράς και μέχρι τα παλιά λατομεία, αποτελεί μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ενδιαφέροντος. Η συνέχεια του «αστικού» Νέδοντα με τη φυσική κοίτη πραγματοποιείται με ένα πάρκο άθλησης, περίπατου, αναψυχής και εκπαίδευσης. Σημαντικό σημείο αποτελεί η σύνδεση με το τοπόσημο «Πετρωμένο Φίδι».
Στην ερευνητική ομάδα συμμετείχαν οι αρχιτέκτονες: Γαλανοπούλου Λένα, Γεωργούλια Περσεφόνη, Ζαχαρία Στέλλα-Κορίνα, Καλλικούνη Φωτεινή, Λάμπρου Κατερίνα, Μουντανέα Κυριακή, Παπαγγελόπουλος Αντώνης, με συντονιστές τους διδάσκοντες: Βασιλάτος Παναγιώτης (αρχιτέκτων ΕΜΠ, επίκουρoς καθηγητής ΕΜΠ), Κουτρολίκου Πένυ (αρχιτέκτων-πολεοδόμος, επίκουρη καθηγήτρια ΕΜΠ), Μαρλαντή Μαρία (αρχιτέκτων ΕΜΠ- αρχιτέκτων Τοπίου UPC/ETSAB , επίκουρη καθηγήτρια ΕΜΠ).
