Ο Ηλίας Γκότσης Κοινωνιολόγος – Οικογενειακός Ψυχοθεραπευτής και Επιστημονικά Υπεύθυνος Τμήματος Εκπαίδευσης ΟΚΑΝΑ, αφηγείται στην Κρυσταλία Πατούλη και το Tvxs.gr, τη δημιουργική εμπειρία –από την ιδέα μέχρι το τυπογραφείο- της συγγραφής του βιβλίου του «Μια μικρή άγνωστη λύπη» που μόλις κυκλοφόρησε από την εκδόσεις Αρμός.
«Το βιβλίο ξεκίνησε να γράφεται τον Αύγουστο του 2012, μέσα στην καρδιά της κρίσης. Εκείνη η περίοδος χαρακτηριζόταν αφενός από τις μεγάλες διαδηλώσεις που είχαν προηγηθεί ενάντια στα μνημόνια και οι οποίες αρχικά φάνηκε ότι θα αποτελούσαν μια συνέχεια της νεανικής εξέγερσης του 2008. Το 2012 ωστόσο είχε ήδη αρχίσει να διαφαίνεται η επερχόμενη ήττα των κινημάτων και των αφηγήσεων που προσπαθούσαν να αντιπαρατεθούν στις κυρίαρχες πολιτικές επιλογές.
Τότε εξακολουθούσα να είμαι Επιστημονικά Υπεύθυνος στην Μονάδας Εφήβων και Νέων ΑΤΡΑΠΟΣ ΟΚΑΝΑ και παράλληλα εργαζόμουν ως ατομικός, οικογενειακός και ομαδικός ψυχοθεραπευτής.
Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό των οικογενειών που ζητούσαν βοήθεια από την ΑΤΡΑΠΟ ήταν ότι οι γονείς αισθάνονταν φοβισμένοι και ηττημένοι, αδύναμοι να διαχειριστούν τις επιδράσεις της χρήσης ουσιών των παιδιών τους, συνηχώντας με κάποιο τρόπο με το κυρίαρχο συλλογικό συναίσθημα εκείνης της περιόδου.
Από την μεριά μου είχα βιώσει σε προσωπικό επίπεδο απώλειες σημαντικών προσώπων και ταυτόχρονα προσπαθούσα μέσα από μια αυτό-αναφορική διαδικασία να επανα- τοποθετηθώ και να νοηματοδοτήσω εκ νέου τη θέση μου και την ταυτότητά μου τόσο στο προσωπικό όσο και στο επαγγελματικό πεδίο.
Τα ερωτήματα που με απασχολούσαν ήταν έντονα και συνδέονταν αρχικά με την διαχείριση της απώλειας, της ήττας, την επεξεργασία των συναισθημάτων, τη ροή των προσωπικών και συλλογικών αφηγήσεων.
Παρά το γεγονός ότι μετά την έκδοση του βιβλίου οι περισσότεροι άνθρωποι που το διαβάζουν εστιάζουν στην απώλεια των προσώπων και στο πένθος που αυτή συνεπάγεται, η δική μου ανάγκη ήταν να μιλήσω για το ελλιπές Φαντασιακό, για την απώλεια της ικανότητας των ανθρώπων να επιθυμούν και να ονειρεύονται ένα εναλλακτικό μέλλον, στο οποίο θα μπορούν να έχουν έναν σχετικό έλεγχο στις επιλογές και τα συναισθήματά τους και να έρθουν πιο κοντά σε αυτό που ο Καστοριάδης αποκαλούσε ατομική και κοινωνική αυτονομία.
Μέσα σε αυτό το κλίμα με αφορμή ένα όνειρο στο οποίο κυριαρχούσε η συνάντηση με μια μικροσκοπική φιγούρα, την οποία ονόμασα αμέσως ‘Μια μικρή άγνωστη λύπη’, ξεκίνησε σταδιακά να γράφεται ένα κείμενο που είχε ως αρχικό στόχο να απαντήσει στα προσωπικά ερωτήματα, στα οποία αναφέρθηκα.
Σταδιακά καθώς το κείμενο εδραιωνόταν, μέσα από μια αυτόματη γραφή που εμπνεόταν από την Πολυφωνία, τον Σουρεαλισμό, τον Μαγικό Ρεαλισμό και από την πρακτική της Αποδόμησης, προστίθεντο καινούργιες θεματικές οι οποίες αφορούσαν σε ερωτήματα και εσωτερικούς διαλόγους για την ενηλικίωση, τη νοσταλγία, τη διαχείριση της μνήμης, τους διαλόγους με τις εσωτερικές μας πλευρές και τη σχέση μας με τους εσωτερικευμένους άλλους.
Οι ήρωες του μυθιστορήματος, και εγώ μαζί τους, αναζητούν τη θέση τους στην ιστορία, μια θέση που θα τους επιτρέψει να εκφέρουν τη δική τους αφήγηση, τη δική τους εκδοχή για όσα συμβαίνουν τόσο μέσα τους όσο και στο περιβάλλον που ζουν.
Το κείμενο που προέκυψε είναι έντονα βιωματικό. Οι ιστορίες των ανθρώπων με τους οποίους έχω εργαστεί συναντώνται με τις δικές μου ιστορίες, οι συνηχήσεις φέρνουν στην επιφάνεια κοινά συναισθήματα και βιώματα. Το βιβλίο μιλά ακόμα για τη μνήμη και τους ανθρώπους που κουβαλάμε μέσα μας, για τη συμφιλίωση και τη συγχώρεση.
Η συγγραφή του ήταν μια δύσκολη και επώδυνη συναισθηματική διεργασία. Συχνά μετά το πέρας των θεραπευτικών συναντήσεων, αφηνόμουν να σκεφτώ αναστοχαστικά πως οι ιστορίες και τα λόγια αυτών των ανθρώπων συνδέονταν με τις δικές μου ιστορίες. Συχνά επίσης μετά από όνειρα που έβλεπα, τα οποία κατέγραφα, προσπαθούσα μέσω μιας αυτό-ανάλυσης, να τα συνδέσω με τα πρόσωπα του βιβλίου.
Τα ερωτήματα που φέρνει στην επιφάνεια αυτή η έκδοση, μπαίνουν συχνά στην κουβέντα με τους ανθρώπους σε μια ψυχοθεραπευτική σχέση και συνδέονται με το πώς τελικά ονειρευόμαστε, το πώς λαμβάνουμε τις αποφάσεις αλλά και το πώς πράττουμε για να υποστηρίξουμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας.
Το βιβλίο είναι αυτό-αναφορικό, ένας εσωτερικός διάλογος για τις απώλειες και για τις προσωπικές ή συλλογικές ήττες, αλλά με ένα τρόπο προσκαλεί σε ένα διάλογο τους αναγνώστες να αναρωτηθούν για το πώς οι ίδιοι διαχειρίζονται την απώλεια, για το πώς αναγνωρίζουν και φροντίζουν την ιστορία τους και τα συναισθήματά τους, για το πώς επιτρέπουν στον εαυτό τους τη συγχώρεση και τη συμφιλίωση με τις εσωτερικές τους πλευρές και τους εσωτερικευμένους άλλους.
Το βιβλίο μας προσκαλεί εν τέλει να απαντήσουμε εάν εμείς είμαστε οι πρωταγωνιστές στις μικρές και τις μεγάλες αφηγήσεις μας.
Εν κατακλείδι «Πολλά από όσα γράφω είναι λόγια των ανθρώπων που έχω δουλέψει μαζί τους εδώ και 22 χρόνια, άλλα είναι λόγια ποιητών και συγγραφέων που εισχώρησαν βαθιά μέσα μου, άλλα είναι δικά μου ή συνδέονται με τους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής μου. Τώρα πια, μετά από όλα αυτά τα χρόνια, δεν μπορώ να ξεχωρίσω σε ποιόν ανήκουν.»
*Ο Ηλίας Γκότσης γεννήθηκε στη Μεσσηνία το 1967. Σπούδασε Κοινωνιολογία και στη συνέχεια εκπαιδεύτηκε στη Συστημική και Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία.
Έχει δουλέψει για πολλά χρόνια ως οικογενειακός, ατομικός και ομαδικός ψυχοθεραπευτής. Από το 1995 εργάζεται στον ΟΚΑΝΑ, όπου το 2002 ίδρυσε την Μονάδα Απεξάρτησης Εφήβων και Νέων ΑΤΡΑΠΟΣ-ΟΚΑΝΑ, στην οποία υπήρξε Επιστημονικά Υπεύθυνος έως το 2015. Έκτοτε είναι υπεύθυνος για τις εκπαιδευτικές δράσεις του οργανισμού.
Το επιστημονικό του ενδιαφέρον εστιάζεται στις Βιωματικές Πρακτικές και στις Αφηγηματικές και Συνεργατικές/Πολυφωνικές προσεγγίσεις στην Ψυχοθεραπεία και την εκπαίδευση. Είναι παντρεμένος και έχει μια κόρη.
