Ο νομός Μεσσηνίας κατά τους μετριωτέρους υπολογισμούς, παράγει ετησίως 1.500.000 οκάδας ντομάτα και περί τας 200.000 χιλιάδας διάφορα άλλα κηπουρικά είδη, η δε κατανάλωσις τούτων μέχρι του πρώτου δεκαημέρου του Ιουλίου, είναι ανωτέρα της παραγωγής και ένεκεν τούτου το παραγόμενον μέχρι του χρόνου εκείνου πράγμα πωλείται κατά μέσον όρον προς 20-25 λεπτά κατ’ οκάν εν αυτώ τω τόπω της παραγωγής.
Αρχομένου όμως του Ιουλίου, ότε άρχεται και η παραγωγή των της πεδιάδος, του Παμίσου, κτημάτων, η κατανάλωσις υστερεί πολύ της παραγωγής και επομένως η τιμή κατέρχεται από 4-8 λεπτά η οκά, πωλούνται δε όχι εις τον τόπον της παραγωγής, αλλά μεταφερόμενα υπό των παραγωγών εις τα κέντρα της καταναλώσεως και εις διαφόρους κωμοπόλεις και χωρία.
Η τιμή δ’ αύτη, ως είναι γνωστόν, όχι μόνον δεν ανταποκρίνεται εις τας δαπάνας της καλλιεργείας, αλλά και δεν καλύπτει ούτε το ημερομίσθιον και το αγώγιον της προς πώλησιν μεταφοράς, διότι εξ ενός φορτώματος το οποίον δεν δύναται να υπερβή τας 90 – 100 οκάδας, θέλει εισπράξει περί τας 5-6 δραχμάς μόνον.
Δια τον σχηματισμόν παρακρατήματος των κηπουρικών ειδών του νομού μας, ιδρύεται κατ’ αυτάς υπό της εταιρείας των εξηυγενισμένων φυτωρίων «Εργοστάσιον κονσερβών» (διατηρουμένων καρπών), του οποίου την προστασίας ανέλαβεν η Εθνική Τράπεζα.
ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ
«ΘΑΡΡΟΣ» 12 Δεκεμβρίου 1913
Την αφύπνησιν της γεωργικής συνειδήσεως καθ’ όλην την Μεσσηνίαν, παρηκολουθήσαμεν και θα παρακολουθήσωμεν μετ’ εξαιρετικού ενδιαφέροντος, διότι έχομεν την γνώμην ότι δια της προαγωγής της γεωργίας εν γένει, θα ανοίξωσι δια την Μεσσηνίαν νέοι πλουτολογικοί ορίζοντες, οίτινες φυγαδεύοντες την πενίαν, θα εξασφαλίσωσιν εις τον λαόν τον άρτον και την ευημερίαν. Το γεγονός δε ότι από τινος χρόνου ήρχισε ν’ αναπτύσσεται γεωργική συνείδησις και αφύπνισις καθ’ όλην την Μεσσηνίαν, με την ίδρυσιν γεωργικών συνεταιρισμών, μας δίδει το δικαίωμα να πιστεύσωμεν ότι δεν απέχει μακράν ο χρόνος καθ’ ον τα αποτελέσματα θα εκδηλωθώσιν ευεργετικά δια τον πεινόμενον λαόν.
Είναι γνωστόν ότι η υπερπαραγωγή διαφόρων κηπουρικών προϊόντων καθ’ όλην την Μεσσηνίαν, δεν ευρίσκεται εν αναλογία προς τας εκ ταύτης προσόδους. Υπερβολική παραγωγή δεν ευρίσκεται αντίστοιχον την αυτήν ζήτησιν, ούτω δε τα διάφορα κηπουρικά είδη, δεν αποδίδουν εις τους παραγωγούς ουδέ τα έξοδα. Εάν από την κατανάλωσιν ήθελεν αφαιρεθή το αζήτητον, αι τιμαί θα υψωθώσι και εκείνο το οποίον κερδίζουσιν οι μεσάζοντες θα περιέρχεται εις τους παραγωγούς.
Εκ τοιαύτης σκέψεως αναχωρούσα η Εταιρεία των φυτωρίων, έθηκε τας βάσεις ιδρύσεως Εργοστασίου κονσερβών. Δια του εργοστασίου τούτου θα παρασκευάζωνται εις κονσέρβας όλα τα πλεονάζοντα είδη, οι δε παραγωγοί προσφέροντες τα είδη αυτών εις ικανοποιητικάς τιμάς, δεν θα είναι ηναγκασμένοι να προσφέρωσιν, όπως σήμερον συμβαίνει, ταύτα αντί πινακίου φακής.
Δια την οικονομικήν βάσιν του ζητήματος θ’ απαιτηθώσιν 10 περίπου χιλιάδες δραχμών και προς τούτο εθεωρήθη αναγκαίον να ζητηθή η συνδρομή της Εθνικής Τραπέζης. Το ενταύθα Υποκατάστημα της Εθνικής Τραπέζης, απαντών εις ερώτημα της Διοικήσεως της Εθνικής Τραπέζης συνέστησε την συμμετοχήν αυτής. Δια της απαντήσεως ταύτης εξετάζεται η καθόλου δράσις της Εταιρίας και το έγγραφον καταλήγει δια των εξής:
«Απεφάσισε κατόπιν να εργασθή υπέρ της πολυαρίθμου εν Μεσσηνία κηπουρικής τάξεως, ιδρύουσα ενταύθα συνεταιρικόν εργοστάσιον προς διατήρησιν και κατανάλωσιν των γεωργικών προϊόντων αυτής. Η τάξις αύτη πένεται λόγω της μη ευρείας καταναλώσεως των προϊόντων της εξευτελιστικής εκπτώσεως των τιμών κατά την συγκομιδή, ως εκ της δυσαναλόγου προς την ζήτησιν προσφοράς.
Η Εταιρία δια της ιδρύσεως του εργοστασίου θα εργασθή προς αφαίρεσιν εκ της προσφοράς μεγάλων ποσοτήτων νωπών κηπουρικών ειδών, ίνα ούτω μειουμένης της πληθωρικής προσφοράς, πωλείται το εναπομένον εις καλάς τιμάς, το δε παρακρατούμενον δι’ εισφοράς ποσοστού εκ του προϊόντος εκάστου των μελών, συσκευάζηται εν τω εργοστασίω εις κονσέρβας εν κυτίοις, το αντίτιμον των οποίων πωλούμενον εις διαφόρους αγοράς θα χρησιμεύση εις την αρχήν μεν δια τας δαπάνας της ιδρύσεως και λειτουργίας του εργοστασίου, μεθ’ ο εις διανομήν του κέρδους μεταξύ των μελών, μετόχων πλέον θεωρουμένων, οίτινες δια του εισφερομένου εις είδος ποσοστού θα εξαγοράσωσι μετοχάς, εκάστη των οποίων διετιμήθη εις δραχμάς 25.
Δια την αρχικήν όμως λειτουργίαν του εργοστασίου, ήτις θα απαιτήση δαπάνην τουλάχιστον δραχμών 9.000, απεφασίσθη να ζητηθή η συμμετοχή και προσώπων εκτός της κηπουρικής τάξεως δι’ αγοράς μετοχών της επιχειρήσεως, άτινα να μετέχωσι των κερδών, όταν το εργοστάσιον ευρεθή εις θέσιν διανομής τοιούτων, εξ ίσου προς εκείνους, οίτινες θα γείνωσι μέτοχοι δια συμψηφισμού του αντιτίμου της μετοχής, προς την αξίαν του προσφερθησομένου ποσοστού του προϊόντος των.
Άμα ως ήθελε το εργοστάσιον ευδοκιμήσει, όπερ ημείς θεωρούμεν ως βεβαιότατον, τότε την παρακράτησιν του είδους προς ελάττωσιν της υπερμέτρου προσφοράς, θέλει ενεργεί το ίδιον, δι’ αγοράς του πλεονάζοντος ποσού, όπερ ως είρηται θα μετατρέπη εις κονσέρβας εν κυτίοις και θα πωλή εις διαφόρους αγοράς, των κερδών διανεμομένων τοις μετόχοις.
Συνιστώμεν, όπως και υμείς έλθετε αρωγοί δι’ αγοράς αριθμού μετοχών της εν λόγω επιχειρήσεως, ήτις ευδοκιμούσα, ως έχομεν πάντα λόγον να ελπίζωμεν, θέλει ευεργετήση την κηπουρικήν τάξιν του Νομού Μεσσηνίας».
