Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΙΝΣΕΤΕ για τον τουρισμό – Οι ξένοι δαπανούν περισσότερα και μένουν περισσότερο
Η Πελοπόννησος αποτελεί προορισμό με σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες, αλλά χρειάζονται ακόμα αρκετές υποδομές και επενδύσεις. Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η ετήσια έκθεση ανταγωνιστικότητας και διαρθρωτικής προσαρμογής στον τομέα του τουρισμού για το 2022 που δημοσιοποίησε χθες το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ).
Σε μια πολυσέλιδη μελέτη έχουν καταγραφεί όλα τα στοιχεία που αφορούν στον τουρισμό στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, ενώ προτείνονται στρατηγικές κατευθύνσεις και δράσεις με ορίζοντα το 2030.
Κατά το 2022 η Περιφέρεια Πελοποννήσου υποδέχθηκε το 3% των επισκέψεων επί του συνόλου, με μείωση κατά 1% σε σύγκριση με το 2019 (από 899 χιλ. σε 891 χιλ.), ενώ το μερίδιό της στις εισπράξεις ήταν στο 3%, αυξημένο κατά 9% σε σύγκριση με το 2019 (από 417 εκατ. ευρώ σε 453 εκατ. ευρώ). Ωστόσο, η Μέση Δαπάνη αυξήθηκε κατά 10% από 464 ευρώ σε 509 ευρώ.
Εκθέσεις
Το ΙΝΣΕΤΕ δημοσιεύει τις ετήσιες εκθέσεις με τα χαρακτηριστικά του τουρισμού ανά Περιφέρεια, ως ένα εργαλείο που μπορεί να στηρίξει ειδικές περιφερειακές στρατηγικές στον τουρισμό.
Οι εκθέσεις του Ινστιτούτου αναδεικνύουν τα τουριστικά μεγέθη και τη διαφορετική ταυτότητα των προορισμών ανά την Ελλάδα με τα επιμέρους χαρακτηριστικά, προτάσσοντας τις αναγκαίες πρωτοβουλίες για τη χάραξη συγκεκριμένης περιφερειακής τουριστικής πολιτικής.
Ενδεικτικά, από τις εκθέσεις ανά Περιφέρεια και με βάση τα στοιχεία για τον εισερχόμενο τουρισμό του 2022, προκύπτει ότι το Νότιο Αιγαίο, με εισπράξεις 4,7 δισ. ευρώ, διατηρεί την πρώτη θέση ανάμεσα στις 13 Περιφέρειες, έχοντας μερίδιο που ανέρχεται στο 27% επί του συνόλου των τουριστικών εισπράξεων.
Από την άλλη πλευρά, καταγράφεται μία σημαντική επίδοση για τα Ιόνια Νησιά, που το 2022 πήραν την πρωτιά ως προς τη Μέση Δαπάνη ανά Επίσκεψη, με σημαντικό διψήφιο ποσοστό αύξησης κατά 31% σε σχέση με το 2019, φτάνοντας τα 821 ευρώ.
Στον αντίποδα, η Περιφέρεια με τις χαμηλότερες τουριστικές εισπράξεις πανελλαδικά είναι η Δυτική Μακεδονία, με μόλις 49 εκατ. ευρώ, ενώ στην Περιφέρεια Ηπείρου καταγράφεται η χαμηλότερη Μέση Δαπάνη Ανά Επίσκεψη, με 240 ευρώ, στοιχεία που αναδεικνύουν τις δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης των δύο Περιφερειών.
Ως προς τα μερίδια των επισκέψεων από τον εισερχόμενο τουρισμό, «πρωταθλητής» παραμένει το Νότιο Αιγαίο, αν ληφθεί υπόψη ότι με 6,7 εκατ. επισκέψεις υποδέχθηκε πάνω από το 1/5 (το 21%) επί του συνόλου.
Επιπλέον, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με ένα μερίδιο 18% (όσο σχεδόν και η Αττική) και 5,6 εκατ. επισκέψεις, διατηρεί υψηλό ποσοστό λόγω και του οδικού τουρισμού.
Από την άλλη, στο ελάχιστο – 1% – είναι το μερίδιο των επισκεπτών στο Βόρειο Αιγαίο, όπως και στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
Σε σχέση με τα ποιοτικά στοιχεία στον τομέα της διαμονής, συνολικά η Ελλάδα έχει πολύ υψηλό επίπεδο ικανοποίησης των πελατών ξενοδοχείων, με βαθμολογία 87% στο συνολικό δείκτη ικανοποίησης-GRI με βάση τις σχετικές κριτικές.
Ο πολιτιστικός πλούτος της χώρας, με αρχαίους αλλά και σύγχρονους πόρους, καθώς και τα περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης στους ελληνικούς προορισμούς, αποτυπώνονται σε όλες τις Περιφέρειες. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα υπάρχουν 867 παραδοσιακοί οικισμοί, με τους περισσότερους να βρίσκονται στις Κυκλάδες (163), την Πελοπόννησο (149), την Κρήτη (99) και τα Ιόνια Νησιά (84).
Οι εκθέσεις του INSETE, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν δεδομένα για το φυσικό και κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον κάθε Περιφέρειας, τους τουριστικούς της πόρους, το μέγεθος της τουριστικής οικονομίας και απασχόλησης, τα βασικά μεγέθη και τους δείκτες εισερχόμενου τουρισμού (αφίξεις, διανυκτερεύσεις, εισπράξεις, πληρότητα κ.λπ.), την αεροπορική, θαλάσσια και οδική κίνηση, τις επισκέψεις και εισπράξεις σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, τις τουριστικές υποδομές και τους βασικούς δείκτες απόδοσης και αξιολόγησης των ξενοδοχείων.
Σχετικά ο κ. Ηλίας Κικίλιας, γενικός διευθυντής του ΙΝΣΕΤΕ, δήλωσε: «Η Ελλάδα έχει ένα ισχυρό τουριστικό προϊόν με μεγάλη ποικιλία και αναπτυξιακή δυναμική. Το ΙΝΣΕΤΕ, με τις ετήσιες εκθέσεις των Περιφερειών σε συνδυασμό με τη μελέτη “Ελληνικός Τουρισμός 2030 | Σχέδια Δράσης”, παρέχει στις Περιφέρειες, τους φορείς και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη εργαλεία και στοιχεία για να σχεδιάσουν στοχευμένες στρατηγικές ανάπτυξης.
Μέσα από τις προτάσεις μας στοχεύουμε στην άμβλυνση της εποχικότητας, στη χωρική διεύρυνση της τουριστικής δραστηριότητας σε περιοχές με δυνατότητες, καθώς και στην αύξηση της Μέσης Δαπάνης και της διάρκειας παραμονής των επισκεπτών. Ταυτόχρονα, η ολιστική προσέγγιση των προορισμών, με βάση τις τοπικές ιδιαιτερότητες και τις αναγκαίες επενδύσεις σε υποδομές, είναι απαραίτητη για μια ισόρροπη ανάπτυξη που θα ωφελήσει τους μόνιμους κατοίκους, ενώ θα συμβάλει στη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής τουριστικής εμπειρίας».
Αεροδρόμιο και ξενοδοχεία
Τα έσοδα της Περιφέρειας Πελοποννήσου από τον τουρισμό το 2022 αντιπροσώπευαν το 3% (628 εκατ. ευρώ) των συνολικών εσόδων της χώρας, ενώ η άμεση συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ της Περιφέρειας ανήλθε σε 6%.
Σε ό,τι αφορά τις διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, στην έκθεση αναφέρεται ότι η Περιφέρεια αντιπροσωπεύει το 2022 το 1% των διεθνών αεροπορικών αφίξεων της χώρας. Την περίοδο 2019-2021 το αεροδρόμιο Καλαμάτας σημείωσε μείωση διεθνών αφίξεων κατά 50% (από 153 χιλ. το 2019 σε 77 χιλ. το 2021).
Το 2022, οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις στο αεροδρόμιο της Καλαμάτας ξεπέρασαν τα επίπεδα του 2019 σημειώνοντας την περίοδο 2019-2022 αύξηση κατά 4% (από 153 χιλ. το 2019 σε 160 χιλ. το 2021).
Στις επιμέρους αναλύσεις που γίνονται στην έκθεση για τα καταλύματα και τις διανυκτερεύσεις, η Περιφέρεια Πελοποννήσου την περίοδο 2019-2021 σημείωσε μείωση αφίξεων σε ξενοδοχειακά καταλύματα κατά 46% σε σύγκριση με το 2019 (από 1,5 εκατ. το 2019 σε 805 χιλ. το 2021). Οι αφίξεις αλλοδαπών σε ξενοδοχεία της Περιφέρειας σημείωσαν μείωση κατά 63% (από 655 χιλ. το 2019 σε 242 χιλ. το 2021), ενώ των ημεδαπών μείωση κατά 33% (από 837 χιλ. το 2019 σε 563 χιλ. το 2021).
Επιμέρους, όλες οι Ενότητες κατέγραψαν αρνητική ποσοστιαία μεταβολή: Αργολίδα (-46%, από 444 χιλ. το 2019 σε 239 χιλ. το 2021), Μεσσηνία (-46%, από 392 χιλ. το 2019 σε 210 χιλ. το 2021), Λακωνία (-30%, από 229 χιλ. το 2019 σε 159 χιλ. το 2021), Κορινθία (-57%, από 351 χιλ. το 2019 σε 149 χιλ. το 2021) και Αρκαδία (-39%, από 77 χιλ. το 2019 σε 47 χιλ. το 2021). Το 2021 το μερίδιο των ημεδαπών σε όρους αφίξεων ήταν υψηλότερο των αλλοδαπών (70% έναντι 30%).
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου αντιπροσώπευε το 2022 το 5% των αφίξεων σε ξενοδοχειακά καταλύματα, σημειώνοντας μείωση κατά 16% σε σύγκριση με το 2019. Οι αφίξεις αλλοδαπών σε ξενοδοχεία της Περιφέρειας σημείωσαν μείωση κατά 24%, ενώ των ημεδαπών μείωση κατά 10%. Επιμέρους, όλες οι Ενότητες κατέγραψαν αρνητική ποσοστιαία μεταβολή: Αργολίδα (-20%, από 444 χιλ. το 2019 σε 354 χιλ. το 2022), Μεσσηνία (-18%, από 392 χιλ. το 2019 σε 323 χιλ. το 2022), Κορινθία (-18%, από 351 χιλ. το 2019 σε 289 χιλ. το 2022), Λακωνία (-5%, από 229 χιλ. το 2019 σε 217 χιλ. το 2022) και Αρκαδία (-10%, από 77 χιλ. το 2019 σε 69 χιλ. το 2022).
Για το 2022 το μερίδιο των ημεδαπών σε όρους αφίξεων ήταν υψηλότερο των αλλοδαπών (60% έναντι 40%), αν και μειούμενο σε σύγκριση με το 2021.
Αναφορικά με την ποσοστιαία κατανομή για το 2022, η Ενότητα Αργολίδας (28%) καταγράφει το υψηλότερο μερίδιο αφίξεων σε ξενοδοχειακά καταλύματα και ακολουθούν οι Ενότητες Μεσσηνίας (26%), Κορινθίας (23%), Λακωνίας (17%) και Αρκαδίας (6%).
Η Μέση Δαπάνη ανά Επίσκεψη στην Περιφέρεια Πελοποννήσου κατέγραψε αύξηση την περίοδο 2019-2021 κατά 13% (από 464 ευρώ το 2019 σε 523 ευρώ το 2021). Την περίοδο 2019-2022, η ΜΔΕ της Περιφέρειας Πελοποννήσου σημείωσε αύξηση κατά 10% (από 464 ευρώ το 2019 σε 509 ευρώ το 2022).
Η Μέση Διάρκεια Παραμονής στην Περιφέρεια Πελοποννήσου κατέγραψε αύξηση την περίοδο 2019-2021 κατά 19% (από 7,2 διανυκτερεύσεις το 2019 σε 8,6 διανυκτερεύσεις το 2021). Την περίοδο 2019-2022 η ΜΔΠ της Περιφέρειας Πελοποννήσου σημείωσε αύξηση κατά 25% (από 7,2 διανυκτερεύσεις το 2019 σε 9,0 διανυκτερεύσεις το 2022).
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ΜΔΠ της Περιφέρειας Πελοποννήσου έχει υπερκεράσει κατά 13%, 7% και 31% τη συνολική ΜΔΠ που καταγράφηκε στην Ελλάδα τα έτη 2019, 2021 και 2022 αντίστοιχα.
Με φόντο το 2030
Σχετικά με τη στρατηγική ανάπτυξης του τουρισμού στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, η μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ αναφέρει:
«Η Πελοπόννησος αποτελεί προορισμό με σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες στα προϊόντα Ήλιος και Θάλασσα, Yachting, Πολιτιστικού και Θρησκευτικού Τουρισμού και MICE – Συνεδριακός Τουρισμός/ Επαγγελματικά Ταξίδια (στην ΠΕ Μεσσηνίας και, κυρίως, στην Καλαμάτα).
Παράλληλα, διαθέτει πόρους για την ανάπτυξη όλων των εναλλακτικών/συμπληρωματικών προϊόντων του Αγροτουρισμού, του Οικοτουρισμού, του Αθλητικού και Γαστρονομικού Τουρισμού, καθώς και του Τουρισμού Πολυτελείας, τα οποία θα βοηθήσουν μαζί με τη βελτίωση της αεροπορικής συνδεσιμότητας στον εμπλουτισμό/διαφοροποίηση/αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της.
Στον αντίστοιχο πίνακα που δημοσιεύεται παραπλεύρως παρουσιάζονται στην έκθεση τα προϊόντα που μπορούν να υποστηρίξουν την τουριστική ανάπτυξη της Πελοποννήσου και ο βαθμός ωριμότητάς τους. Η Περιφέρεια Πελοποννήσου διαθέτει όλους τους απαραίτητους τουριστικούς πόρους για να προσφέρει μια ολοκληρωμένη τουριστική εμπειρία στους επιμέρους προορισμούς της, Βορειοανατολική Πελοπόννησος και Νότια Πελοπόννησος.
Η περαιτέρω ανάπτυξη των προϊόντων του πίνακα προϋποθέτει την υλοποίηση επενδύσεων και δράσεων, όπως:
-Δράσεις ενίσχυσης/αναβάθμισης λιμενικών υποδομών και μαρινών, αγκυροβολίων και θέσεων ελλιμενισμού
-Δράσεις ενίσχυσης της αεροπορικής συνδεσιμότητας της Περιφέρειας
-Δράσεις ενίσχυσης της σιδηροδρομικής σύνδεσης της Περιφέρειας
-Δράσεις βελτιστοποίησης της πρόσβασης και της διαχείρισης του κοινού σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων
-Δράσεις ενοποίησης και διασύνδεσης των πόρων Πολιτιστικού & Θρησκευτικού Τουρισμού
-Δράσεις βελτίωσης της ταξιδιωτικής εμπειρίας των επισκεπτών (ανάδειξη Κέντρου Τουριστικής Πληροφόρησης στο Ναύπλιο, κατασκευή ειδικών χώρων διημέρευσης, αναβάθμιση υποδομών πληροφόρησης, αναμονής και υγιεινής σε χώρους υποδοχής κοινού και συγκοινωνιακούς κόμβους, εφαρμογές διαχείρισης κοινού σε δημοφιλείς αρχαιολογικούς χώρους)
-Εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων που σχετίζονται με την ανάπτυξη του Ναυπλίου ως έξυπνης πόλης
-Προβολή και προώθηση των ενάλιων αρχαιολογικών χώρων του προορισμού οι οποίοι προσφέρονται για καταδυτικό τουρισμό συνεργειακά με τον τουρισμό σκαφών αναψυχής
-Δημιουργία ενιαίας διαδικτυακής τουριστικής πύλης για την Περιφέρεια και πλήρης διασύνδεσή της με τις τουριστικές πύλες που θα δημιουργηθούν για κάθε κύριο και συμπληρωματικό προϊόν, με σκοπό τη γρήγορη, εύκολη και ολοκληρωμένη παροχή και αναζήτηση πληροφόρησης στον επισκέπτη για όλες τις προσφερόμενες τουριστικές εμπειρίες, δραστηριότητες, παροχές και τις υπάρχουσες επιχειρήσεις, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και εμφάνιση των αποτελεσμάτων σε μορφή λίστας και διαδραστικού χάρτη
-Εφαρμογή ολοκληρωμένης και δυναμικής στρατηγικής επικοινωνίας, προβολής και προώθησης της Περιφέρειας στο πλαίσιο ανάπτυξης του Περιφερειακού Οργανισμού Διαχείρισης Προορισμού (DMO).
Όπως τονίζεται, η υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων και επενδύσεων θα επιτρέψει την περαιτέρω ανάπτυξη τόσο σε εδραιωμένες αγορές της Περιφέρειας όσο και σε νέες αγορές, όπως αυτές παρουσιάζονται στο σχετικό πίνακα.
Οι προτεινόμενες αγορές προς ανάπτυξη διακρίνονται για την υψηλή τουριστική δαπάνη τους και μπορούν να συμβάλουν θετικά στη μεγέθυνση των τουριστικών μεγεθών της Περιφέρειας. Επιπλέον, η περαιτέρω στόχευση στην εγχώρια αγορά μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση των πληροτήτων και στην άμβλυνση της εποχικότητας.
Της Βίκυς Βετουλάκη
