Διδάσκει σε εργαστήρια για παιδιά, εφήβους και φυλακισμένους και αποποιείται τον τίτλο του ποιητή-λογοτέχνη
«Είμαι γλύπτης και όχι ποιητής!», αυτό αισθάνεται την ανάγκη να ξεκαθαρίσει ο Χρήστος Ρηγανάς με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο για όσους προσθέτουν δίπλα στο όνομά του αυτή την ιδιότητα, εξαιτίας του γεγονότος ότι έχει στο ενεργητικό του μια ποιητική συλλογή και ετοιμάζει να εκδώσει μια δεύτερη και με αφορμή αυτόν τον επιπρόσθετο προσδιορισμό που τον συνοδεύει σε πρόσφατο σχολιασμό που έκανε σε ένα βιβλίο με ποιήματα. «Για την αισθητική και τη γλυπτική θα μιλήσω εγώ, δεν ξέρω τίποτα άλλο να κάνω. Και αναλαμβάνω σε αυτά τα πράγματα την ευθύνη. Και γλύπτης και ποιητής; Όχι, προς Θεού! Δεν είμαστε ό,τι δηλώνουμε, είμαστε αυτό που λέει η δουλειά μας. Εγώ δεν μπορώ να μιλάω για τη δουλειά μου, αφήνω τη δουλειά μου να μιλάει για μένα. Λειτουργώ πειθαρχημένα σύμφωνα με τις εντολές της και τίποτε περισσότερο. Εγώ είμαι γλύπτης και μάλιστα ενεργός γλύπτης, οι σημειώσεις που κρατώ είναι σημειώσεις ανάγκης για το πώς βλέπω τα πράγματα και κάποια στιγμή τυπώνονται κάποια από αυτά, αλλά δεν πάνε προς πώληση. Στην προηγούμενη συλλογή μου ήθελα να γράψω “εκτός πώλησης”, αλλά δεν με αφήσανε. Αλίμονο να εμπλέκεται στη δουλειά μας ο κερδώος Ερμής. Μακριά από μένα. Δεν είναι δυνατόν να υποκύπτουμε σε εκείνα που στηλιτεύουμε».
Με τα παραπάνω λόγια κλείνει το συγκεκριμένο ζήτημα ο κος Ρηγανάς και δεν θα ήταν δυνατόν να πράξει διαφορετικά, καθώς έχει διαγράψει πίσω του μια συνεπή πορεία ζωής και αφοσίωσης στην Τέχνη του, με έργο και αναγνωρίσεις που του επιτρέπουν να νοιώθει πληρότητα. Η απονομή του βραβείου Γραμμάτων και Καλών Τεχνών της Ακαδημίας Αθηνών το 2022 για το σύνολο του έργου του αποτελεί μια τέτοια υπέρτατη διάκριση, ενώ έχει λάβει τιμητική πρόσκληση για την τοποθέτηση ενός έργο του στη Βουλή των Ελλήνων. Το σχέδιο που έχει προτείνει έχει εγκριθεί από τους υπεύθυνους και τον έφορο της συλλογής έργων τέχνης του Κοινοβουλίου, Θεόδωρο Κουτσογιάννη, έχει δε ο Καλαματιανός γλύπτης ετοιμάσει το πρόπλασμα σε γύψο και κλίμακα 1/3 και περιμένει να παραλάβει το μάρμαρο από την Πάρο ώστε να το δουλέψει το καλοκαίρι, υπολογίζοντας ότι θα είναι έτοιμο τον προσεχή Οκτώβριο, για τοποθέτηση μέχρι το τέλος του χρόνου.
«Σπονδή στον Κλεισθένη»
Όπως εξηγεί ο Καλαματιανός γλύπτης η πρώτη μεταξύ τους επαφή έγινε πέρυσι το Καλοκαίρι και ο ίδιος είχε την ευκαιρία να ξεναγηθεί στη Βουλή και να συναντήσει από κοντά τον κο Κουτσογιάννη. Παρ’ ότι ζητήθηκε κάποιο από τα έτοιμα έργα του, εξήγησε ότι δεν έχει σκοπό να πουλήσει κανένα από τα υπάρχοντα, εκλαμβάνοντας την πρόσκληση αφορμή για δημιουργία… «Με ενδιαφέρει να κάνω κάτι καινούργιο και εξέλαβα την πρόσκληση σαν αφορμή να κάνω ένα καινούργιο έργο και ζήτησα να μάθω που θα στηθεί. Είδαμε όλους τους χώρους και καταλήξαμε σε έναν πολύ ωραίο χώρο, πίσω από το πρόπυλο, που βρίσκεται από την πλευρά της Πλατείας Συντάγματος, στο κομμάτι που δεν έχει καταστραφεί από τη φωτιά το παλιό ανάκτορο. Το μέγεθος για να σταθεί σε αυτό το χώρο πρέπει να είναι περίπου 2 μ. και το κάνουμε 1,75-1,80 μ. γιατί με το βάθρο του θα περάσει τα 2,20 μ..
Δούλεψα όχι ένα αλλά τρία προπλάσματα και άρεσε πάρα πολύ αυτό που διάλεξα. Το ονόμασα «Σπονδή στον Κλεισθένη», γιατί είναι μια προσφορά πάντα αναίμακτη και θα υπάρχει και μια πηγή φωτός, συμβολικά το φως που παράγεται από τη δημοκρατία» δίνει κάποιες από τις λεπτομέρειες ο Χρήστος Ρηγανάς.
Ερωτηθείς σχετικά συμπλήρωσε: «Υπάρχει πράγματι μια ικανοποίηση, είναι ένας ιδιαίτερος χώρος και η επιλογή έγινε μέσα από τον όλο όγκο της δουλειάς μου όλα αυτά τα χρόνια. Υπήρχε μια εξέλιξη και η δουλειά μου έχει φτάσει σε ένα σημείο και γίνεται από κάποιους επαΐοντες αποδεκτή. Βέβαια, πρώτα γίνεται αποδεκτή από μένα. Η πιο μεγάλη δικαίωση είναι ότι το έργο μου αναγνωρίζεται από συνάδελφους, έχω μια δική μου ταυτότητα στο χώρο και γίνεται άμεσα αντιληπτή».
Για τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει το συγκεκριμένο έργο στο συγκεκριμένο χώρο: «Θέλω να πιστεύω ότι μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο. Ένα έργο τέχνης πάντα παίζει το ρόλο του. Τούτο εδώ λέγεται σπονδή. Πρωταρχικά με απασχόλησε το πλάσιμο του έργου, η φόρμα, το μέγεθος μέσα στον χώρο. Ο συμβολισμός για μένα πάντα έπεται, εκείνο που είναι πρωταρχικής σημασίας είναι ο όγκος και πώς λειτουργεί στο χώρο. Όταν σχεδιάζω ένα έργο, πάντα σκέπτομαι το μέγεθος και την ιδιαιτερότητα του χώρου. Πώς θα λειτουργήσει , πώς θα λειτουργήσει το φως πάνω του και πώς θα εισπραχθεί από τον κάθε “αναγνώστη” του έργου ως έργο τέχνης.
«Ναι» από τη Βουλή, αδιαφορία στην Καλαμάτα
Δεν είναι όμως μόνο η προσθήκη ενός έργου του σε μια εξαιρετικά τιμητική δημόσια θέση. Από τη νέα αυτή συνεργασία προέκυψε και η πραγματοποίηση, υπό την αιγίδα της Βουλής, της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης του 80χρονου εικαστικού, που προγραμματίζεται να φιλοξενηθεί το 2026 στο ανακαινισμένο δημόσιο καπνεργοστάσιο στην Κολοκυνθού. «Από τη στιγμή που δεν μου εδόθη χώρος εδώ στην Καλαμάτα, τον οποίο ζητάω χρόνια με αιτήσεις μου στο Δήμο και ούτε απάντηση δεν παίρνω, θα γίνει αυτή η αναδρομική στην Αθήνα και μετά τα έργα θα αρχίσουν να δρομολογούνται εδώ κι εκεί» είναι το αιχμηρό σχόλιο, το οποίο εκφράζει και την πικρία του κου Ρηγανά, βιώνοντας το γνωστό ρητό «κανείς δεν αγιάζει στον τόπο του».
Στη Βιέννη με τη Χριστιάνα Καλελλακοπούλου
Η δουλειά και τα σχέδια του Χρήστου Ρηγανά δεν σταματούν ποτέ. Μετά την Καρδαμύλη και το Μυστρά, η εικαστική έκθεση «Διάλογος» του γλύπτη με την Καλαματιανή ζωγράφο Χριστιάνα Κανελλακοπούλου, θα παρουσιαστεί και στη Βιέννη, το διάστημα 10 Οκτωβρίου 2025-10 Ιανουαρίου 2026. «Η δουλειά μας είναι κοντά, οι φόρμες μας είναι αφαιρετικές και κάπως μπορούν και συνομιλούν», επισημαίνει ο κος Ρηγανάς, ο οποίος ετοιμάζει περίπου 20 γλυπτά για να ταξιδέψουν στη Βιέννη. «Κάνω καινούργια δουλειά, γιατί η έμπνευση δεν έρχεται όποτε θέλεις, αλλά μέσα από τη δουλειά παράγονται τα έργα» προσθέτει ο ίδιος.
Εργαστήρια για παιδιά και εφήβους στην Πάρο και σε φυλακισμένους στην Τρίπολη
Μεταξύ άλλων, ο Χρήστος Ρηγανάς είναι πρόεδρος του Σωματείου Φίλοι Μουσείου Γλυπτικής Νίκου Περαντινού και από το 2011 έχει αναπτύξει στενούς δεσμούς με την Πάρο, όπου διευθύνει κάθε καλοκαίρι ένα ανοικτό εργαστήρι γλυπτικής. Στο πλαίσιο της συνεργασίας με τον Δήμο Πάρου (έδρα του μουσείου και γενέτειρα του μεγάλου δάσκαλου και γλύπτη, Περαντινού) ο κος Ρηγανά βρέθηκε στις αρχές Απριλίου και πάλι στο νησί για να διδάξει στο δημοτικό Εικαστικό Εργαστήριο. Ο Δήμος Πάρου ευχαριστεί μάλιστα τον Χρήστο Ρηγανά, «καθηγητή και αναγνωρισμένο γλύπτη», για την «πραγματοποίηση ενός σημαντικού σεμιναρίου δημιουργίας γλυπτού έργου με χρήση κεριού», στο οποίο συμμετείχαν μερικές δεκάδες μαθητές και οι συνοδοί εκπαιδευτικοί.
«Με ενδιαφέρουν τα παιδιά και όταν πηγαίνω στην Πάρο έρχονται νέα παιδιά και το χαίρομαι. Είπαμε, λοιπόν, κάποια στιγμή να κάνουν τα παιδιά κεριά, να πλάσουν τα κεριά με τον τρόπο και την άνεση με την οποία πλάθουμε τον πηλό -γιατί μπορούμε και το κάνουμε το κερί να είναι σαν πηλός. Δύο μέρες δουλέψαμε πολύ ωραία, με παιδιά, εφήβους και με τις δασκάλες τους και βγάλαμε πολύ ωραία πράγματα. Ως Φίλοι του Μουσείου Γλυπτικής Περαντινού, θέλουμε να αφήνουμε ένα πιο ενδιαφέρον και χειροπιαστό αποτύπωμα και γι’ αυτό θα επαναλάβουμε το εργαστήρι ακόμα πιο οργανωμένα το Νοέμβριο, με στόχο ό,τι παράξουν τα παιδιά να τους το χυτεύσουμε σε μέταλλο».
Επίσης, την περίοδο του Πάσχα, ο Χρήστος Ρηγανάς πρόσφερε μια ανάλογη εμπειρία σε κρατούμενους των φυλακών Τρίπολης, κατόπιν προσκλήσεως από έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό. Ο ίδιος κάνει λόγο για «φοβερή εμπειρία», από την οποία ωστόσο η πιο ισχυρή εντύπωση που έμεινε είναι αρνητική και αφορά «την άθλια κατάσταση των φυλακών», που είναι «ντροπή για την κοινωνία μας». Πέρα από αυτό, ο κύριος Ρηγανάς επισημαίνει: «Είχαν πολύ ενδιαφέρον οι άνθρωποι που συνάντησα. Ένας από αυτούς έκανε ένα σκυλάκι από κερί και αν χυτευόταν στο μέταλλο θα μπορούσαν να το βάλουν πίσω από οποιαδήποτε προθήκη αρχαιολογικού μουσείου. Προσπάθησα να φανταστώ πώς περνάνε τη μέρα τους και τι αισθάνονται αυτοί οι άνθρωποι. Νομίζω μέσα στο χώρο αυτό η Τέχνη παίζει ένα ρόλο πολύ σημαντικό για το πώς θα δομήσουν μετά το Είναι τους», καταλήγει ο Χρήστος Ρηγανάς.
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
