Να έχει ολοκληρωθεί η επιλογή αναδόχου για τους υδρογονάνθρακες μέσα στο 2025 και το 2026 να ξεκινά η Chevron τις εργασίες. Αυτός είναι ο στόχος της κυβέρνησης, όπως τον παρουσίασε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, μιλώντας στο Σκάι για την εξόρυξη υδρογονανθράκων και το διαγωνισμό που αναμένεται για τέσσερις θαλάσσιες περιοχές, ανάμεσά τους και σημαντικά τμήματα της νότιας και νοτιοδυτικής Πελοποννήσου.
Ο διεθνής διαγωνισμός αναμένεται να δημοσιευθεί για 90 ημέρες στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε., προκειμένου να υποβληθούν οι προσφορές από ενδιαφερόμενες εταιρείες.
Ανάδοχος το 2025
Όπως σημείωσε ο κ. Παπασταύρου, η κυβέρνηση έχει αποδεχτεί το ενδιαφέρον που εκδήλωσε η Chevron, αλλά για να προχωρήσει πρέπει να βγει ο διαγωνισμός, ο οποίος τώρα έχει σταλεί για να δημοσιευθεί στην ευρωπαϊκή εφημερίδα. «Ο διαγωνισμός θα είναι για 90 ημέρες ανοικτός, μετά θα προχωρήσουμε στην αξιολόγηση των προσφορών και, καλώς εχόντων των πραγμάτων, μετά τη διαπραγμάτευση, μέσα στο 2025 θα ολοκληρωθεί η επιλογή αναδόχου, έτσι ώστε προχωρώντας στο 2026 να γίνουν τα πρώτα βήματα από την Chevron ενδεχομένως και με σεισμικές έρευνες», εξήγησε ο υπουργός.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο ταξίδι στο Τέξας, επισημαίνοντας ότι σκοπός ήταν να ενημερώσουν τους πετρελαϊκούς ομίλους της Αμερικής πως η ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στην ανάπτυξη του τομέα των υδρογονανθράκων. «Να ξέρουν ότι εμείς θα τηρήσουμε τα χρονοδιαγράμματα και να μην περιμένουν να δουν αν εμείς θα ολοκληρώσουμε τις διαδικασίες και τότε να κάνουν αυτοί προπαρασκευαστικές ενέργειες. Υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες προοπτικές για τη χώρα μας, όπως η εξερεύνηση υδρογονανθράκων, που είναι ιστορικές».
Σε ερώτηση για το αν γνωρίζουμε πλέον ότι στις συγκεκριμένες περιοχές υπάρχει φυσικό αέριο και πετρέλαιο, ο κ. Παπασταύρου απάντησε: «Έχουμε καταλήξει ότι υπάρχει γεωλογικό ενδιαφέρον, γιατί υπάρχουν σαφείς ενδείξεις. Οι εταιρείες αυτές δεν έρχονται χωρίς να έχουν κάνει μια πρώτη έρευνα. Ωστόσο, υπάρχουν τρεις σημαντικοί παράγοντες: Δεν ξέρουμε το ακριβές μέγεθος των κοιτασμάτων, την ποιότητα και, τρίτον, εξίσου σημαντικό, αν είναι εμπορικά εκμεταλλεύσιμο. Όμως, το γεγονός ότι ο Ηρόδοτος αναφέρει από το 5ο αιώνα π.Χ. ότι υπάρχει κάτι, ήρθε η ώρα να το διερευνήσουμε».
Τα οικόπεδα και ο διαγωνισμός
Η διακήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού αφορά στην παραχώρηση δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Πελοποννήσου («Α2» και «Νότια της Πελοποννήσου») και στις θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης («Νότια της Κρήτης 1» και «Νότια της Κρήτης 2»).
Ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει η εταιρεία «Chevron Balkans Exploration B.V.» για θαλάσσια περιοχή νοτίως της Πελοποννήσου και για δύο θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης, καθώς και η εταιρεία «Helleniq Upstream Kyparissiakos Gulf Single Member S.A.» για τη θαλάσσια περιοχή «Α2» νοτίως της Πελοποννήσου.
Σε πρόσφατο δημοσίευμα της «Newmoney», αναφέρθηκε στο τι θα πληρώσουν Chevron και HelleniQ Energy για έρευνες και φόρους στα οικόπεδα σε Πελοπόννησο και Κρήτη.
Η σχετική υπουργική απόφαση για την προκήρυξη του διαγωνισμού που δημοσιεύτηκε αρχές Μαΐου, προβλέπει ότι το στάδιο του διαγωνισμού θα διαρκέσει μέχρι 7 χρόνια και θα μπορεί να παραταθεί με βάση το θεσμικό πλαίσιο περί υδρογονανθράκων. Οι υποψήφιοι θα έχουν περιθώριο τριών μηνών για να υποβάλουν τις προσφορές τους, ενώ θα χρειαστούν άλλοι τέσσερις μήνες για την αξιολόγηση των προσφορών αυτών (60 μέρες) και τη σύναψη σύμβασης μίσθωσης (επιπλέον 60 μέρες).
Ο κάθε υποψήφιος θα πρέπει να καταβάλει τέλος υποβολής αίτησης για κάθε μπλοκ 10.000 ευρώ, αγορά τουλάχιστον 3.000 χιλιομέτρων των επεξεργασμένων σεισμικών δεδομένων του 2018 και όλα τα επεξεργασμένα σεισμικά δεδομένα της περιοχής προς παραχώρηση.
Αν πρόκειται για κοινοπραξία με δύο μέλη, παρέχεται έκπτωση 10% στο κόστος αγοράς, κι αν είναι παραπάνω, 15% έως 20% αντίστοιχα. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει, επίσης, να έχουν αγοράσει 2D σεισμικά δεδομένα της περιοχής προς παραχώρηση τουλάχιστον 100 χιλιομέτρων, καθώς και την έκθεση ερμηνείας δισδιάστατων δεδομένων αξίας 50.000, που αν είναι κοινοπραξία πρέπει να πληρωθεί από κάθε μέλος.
Εφόσον πρόκειται για τις περιοχές Α2 και Νότια Πελοπόννησος, χρειάζεται να γίνει αγορά της έκθεσης ερμηνείας για την περιοχή του Κεντρικού Ιονίου έναντι 20.000 και της έκθεσης ερμηνείας για την υπεράκτια περιοχή νότια και ΝΔ της Πελοποννήσου έναντι επίσης 20.000 ευρώ.
Το αντίστοιχο ποσό ανεβαίνει στα 40.000 ευρώ για την έκθεση ερμηνείας για τις περιοχές Νότια της Κρήτης 1 και Νότια της Κρήτης 2, ενώ απαιτείται επίσης η ανασκόπηση 59 γεωτρήσεων από τη Δυτική Ελλάδα με ανάλυση της έκβασής τους (ως προς τον ταμιευτήρα, τη φόρτιση σε υδρογονάνθρακες, τη μόνωση και την παγίδα), αξίας 100.000 ευρώ.
Οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν, επίσης, να καταθέσουν εγγύηση συμμετοχής στο διαγωνισμό ισόποσης αξίας (100.000 ευρώ), η οποία καταπίπτει αν ο αιτών παραιτηθεί της αίτησης.
Στα πρόσθετα κόστη θα πρέπει να περιληφθεί και το ετήσιο καταβαλλόμενο ποσό για εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη προσωπικού της ΕΔΕΥΕΠ (κατ’ ελάχιστον 100.000 ευρώ). Οι αιτούντες βαρύνονται επίσης με ένα ετήσιο ποσό ως στρεμματική αποζημίωση, το οποίο οφείλουν να προτείνουν από την πρώτη φάση ερευνών έως το στάδιο της εκμετάλλευσης.
Μίσθωμα και φόροι
Με βάση το νομικό πλαίσιο ο μισθωτής θα καταβάλει στον εκμισθωτή μίσθωμα για όλους τους υδρογονάνθρακες και τα παραπροϊόντα. Το μίσθωμα αυτό θα κυμαίνεται κατά κατώτερο όριο στο 4% επί της παραχθείσας ποσότητας υδρογονανθράκων σε χρήμα ή σε είδος. Ο μισθωτής υπόκειται σε ειδικό φόρο εισοδήματος με συντελεστή 20%, καθώς και σε περιφερειακό φόρο με συντελεστή 5%, χωρίς καμία πρόσθετη τακτική ή έκτακτη εισφορά.
Για το σκοπό προσδιορισμού του ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος οι κεφαλαιακές δαπάνες που αντιστοιχούν σε δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη αποσβένονται σε ποσοστό 40% έως 70% επί της αξίας της ακαθάριστης ετήσιας παραγωγής. Ο μισθωτής επιβαρύνεται με όλους τους κινδύνους έρευνας, αλλά και τις δαπάνες κατά το στάδιο ερευνών.
Το στάδιο ερευνών θα διαιρεθεί σε τρεις φάσεις. Κάθε φάση σχετίζεται με χωριστό πρόγραμμα εργασιών, με δυνατότητα είτε μετάβασης στην επόμενη φάση, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν ολοκληρωθεί όλες οι σημαντικές υποχρεώσεις, είτε παράτασης. Κατά τη μετάβαση από τη μία φάση στην επόμενη ο μισθωτής είναι υποχρεωμένος να αποδεσμεύει ποσοστό μεταξύ 20% και 50% της αρχικής συμβατικής περιοχής. Στο τέλος της τελευταίας φάσης θα αποδεσμεύεται όλη περιοχή ερευνών.
Η απόφαση ορίζει ότι το στάδιο της εκμετάλλευσης ξεκινά με τη δήλωση εντοπισμού εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος υδρογονανθράκων. Το στάδιο εκμετάλλευσης διαρκεί 25 χρόνια με δυνατότητα παράτασης για δύο περιόδους, πέντε ετών η καθεμία, η οποία υπόκειται σε διαπραγμάτευση των όρων της σύμβασης.
Της Βίκυς Βετουλάκη
