Η Πελοπόννησος αναδεικνύεται σε μία από τις πιο επικίνδυνες περιοχές της Ευρώπης για θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα. Σύμφωνα με άρθρο που γράφτηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος PULSE, στο οποίο συμμετέχει κατ’ αποκλειστικότητα η «Εφ.Συν.», ενώ συνεργάστηκε η Marta Ley (El Confidencial – Ισπανία), και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat, οι Νομοί Κορινθίας, Λακωνίας, Αρκαδίας και Μεσσηνίας συγκαταλέγονται στην κορυφή της «μαύρης λίστας» με 9,72 νεκρούς ανά 100.000 κατοίκους ετησίως – έναν από τους υψηλότερους δείκτες στην Ευρώπη.
Αναλύοντας τα δεδομένα του ρεπορτάζ αναδεικνύονται αρκετά ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις για την κατάσταση του οδικού δικτύου στην Πελοπόννησο.
Μεταξύ άλλων, καταγράφουμε τα εξής:
Πρόβλημα με παλιά ρίζα και νέα χαρακτηριστικά
Αν και η Αττική καταγράφει το μεγαλύτερο απόλυτο αριθμό τροχαίων λόγω πληθυσμού, η Πελοπόννησος προηγείται αναλογικά στους θανάτους, στοιχείο που υπογραμμίζει τη χρόνια επικινδυνότητα του οδικού της δικτύου. Η απουσία ολοκληρωμένου σιδηροδρομικού συστήματος, το προβληματικό επαρχιακό δίκτυο και η υψηλή ταχύτητα με την οποία κινούνται πλέον τα οχήματα, συμβάλλουν καθοριστικά.
Το παράδοξο του “Μορέα” και η επικίνδυνη μετάβαση
Αξιοσημείωτο είναι το φαινόμενο που περιγράφει ο Γιώργος Κουβίδης, ιδρυτής του Συλλόγου SOS Τροχαία Εγκλήματα: η κατασκευή του ασφαλέστερου αυτοκινητοδρόμου “Μορέας” δε μείωσε τα ατυχήματα στην ευρύτερη περιοχή, αλλά οδήγησε σε αύξηση άνω του 100%. Όπως εξηγεί, πολλοί οδηγοί χρησιμοποιούν το νέο αυτοκινητόδρομο για να κινηθούν ταχύτατα από την Αθήνα προς την Καλαμάτα, αλλά όταν εξέρχονται στο παλιό, επικίνδυνο επαρχιακό δίκτυο, συνεχίζουν με τις ίδιες ταχύτητες – με τραγικά αποτελέσματα.
Μια επικίνδυνη γεωγραφική ζώνη
Η Πελοπόννησος, η Δυτική Ελλάδα και τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου συγκαταλέγονται στις 20 πιο θανατηφόρες περιοχές της Ευρώπης, βάσει των στατιστικών της κατηγορίας NUTS2 της Eurostat. Ιδιαίτερα το τμήμα Πάτρα – Πύργος παραμένει διαχρονικά ένας από τους πιο αιματοβαμμένους οδικούς άξονες της χώρας.
Το 2024, στις πέντε Περιφερειακές Ενότητες της Πελοποννήσου (Αρκαδία, Κορινθία, Λακωνία, Μεσσηνία, Αργολίδα) σημειώθηκαν 256 τροχαία δυστυχήματα και ατυχήματα, με 52 νεκρούς και 292 τραυματίες.
Διαχρονική αποτυχία και παραποίηση δεδομένων
Η Ελλάδα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας των Μεταφορών (ETSC), κατέχει την τρίτη χειρότερη θέση στην Ευρώπη σε θανάτους από τροχαία το 2024, με 64 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων, ξεπερνώντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (45) κατά πολύ.
Την ίδια στιγμή, η καταγραφή των σοβαρά τραυματιών στην Ελλάδα αγγίζει τα όρια του παγκόσμιου ανέκδοτου. Όπως καταγγέλλει ο Σύλλογος SOS Τροχαία Εγκλήματα, η χώρα δε διαθέτει Μητρώο Τραύματος και βασίζεται σε στοιχεία της Αστυνομίας, παρουσιάζοντας αναλογίες… μαγικές: λιγότερος από 1 σοβαρά τραυματίας ανά νεκρό, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 7:1.
Οικονομικές και πολιτισμικές προεκτάσεις
Δεν είναι μόνο η υποδομή που φταίει. Η σύγκριση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ με τα τροχαία δείχνει ότι οι φτωχότερες περιφέρειες παρουσιάζουν δυσανάλογα υψηλά ποσοστά δυστυχημάτων, προσθέτοντας μια ακόμη διάσταση στο πρόβλημα: την κοινωνική ανισότητα.
Επιπλέον, η ανεκτική στάση απέναντι στην οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η πλημμελής αστυνόμευση και η διαχρονική έλλειψη παιδείας οδικής ασφάλειας επιδεινώνουν την κατάσταση.
Πύργος – Καλό Νερό – Τσακώνα: Ένας δρόμος-ντροπή, ένα έγκλημα με υπογραφή
Τις επόμενες ημέρες ο πρωθυπουργός θα εγκαινιάσει τον αυτοκινητόδρομο Πάτρα- Πύργος. Για την ολοκλήρωση της “Ολυμπίας Οδού” έχουμε… κολλήσει στις μελέτες. Κι όμως. Για κάθε θάνατο στο δρόμο Πύργος – Καλό Νερό – Τσακώνα υπάρχει ένας υπεύθυνος. Και δεν είναι η “κακιά στιγμή”. Είναι οι κυβερνήσεις που εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες παίζουν καθυστέρηση με ένα έργο ζωής και θανάτου.
Το τμήμα αυτό, που πρέπει να είναι αυτοκινητόδρομος, παραμένει ένα στενό, γερασμένο επαρχιακό μονοπάτι, γεμάτο στροφές, διασταυρώσεις μέσα σε χωριά, χωρίς διαχωριστικά και χωρίς καμία ανοχή σε λάθος. Όμως, για το ελληνικό κράτος, η ασφάλεια των πολιτών της Δυτικής Πελοποννήσου κοστολογείται ως “μη βιώσιμη”. O συγκεκριμένος οδικός άξονας παραμένει ένα μαύρο κενό ασφαλείας.
Κάθε καλοκαίρι, χιλιάδες τουρίστες και επισκέπτες οδηγούν από την Αθήνα, μέσω του “Μορέα”, μέχρι την Καλαμάτα. Και από εκεί, συνεχίζουν προς την Κυπαρισσία ή την Ηλεία, πέφτοντας κυριολεκτικά στο κενό: σε δρόμους που δε συγχωρούν τίποτα και που κανείς δεν έχει το θάρρος να φτιάξει.
Την ώρα που στην Αττική ή στην Εγνατία Οδό πέφτουν δισεκατομμύρια, ολόκληρες περιοχές της Ηλείας και της Μεσσηνίας ζουν και πεθαίνουν σε δρόμους εποχής ’70, με σήμανση ξεθωριασμένη και υποδομή γερασμένη. Αν ο αριθμός των νεκρών είναι το μοναδικό επιχείρημα που “μετράει” για να κατασκευαστεί ένας δρόμος, το Πύργος – Καλό Νερό – Τσακώνα τον έχει ξεπεράσει προ πολλού.
Η παράλειψη αυτή δεν είναι τυχαία. Είναι πολιτική επιλογή. Είναι κρατική αναλγησία. Και είναι η πιο ωμή απόδειξη ότι σε αυτό το κομμάτι της Πελοποννήσου, η ανθρώπινη ζωή αξίζει λιγότερο από το πολιτικό κόστος μιας απαλλοτρίωσης ή μιας μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Α.Π.
