«Παγίδα» επιδότησης – Κρατική «στήριξη»… στη χρεοκοπία
Υποσχέθηκαν ενίσχυση στους μακροχρόνια ανέργους, όμως τους ζητούν να ιδρύσουν και να λειτουργήσουν επιχειρήσεις… με δικά τους χρήματα. Που δεν έχουν. Και όταν τα βρίσκουν, περιμένουν μήνες για την προκαταβολή.
Το πρόγραμμα της ΔΥΠΑ για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας ανέργων 30-59 ετών, με έμφαση στις γυναίκες, παρουσιάστηκε ως εργαλείο ενεργοποίησης της αυτοαπασχόλησης στην ελληνική περιφέρεια. Πράγματι, εκατοντάδες, κυρίως γυναίκες, σε επαρχιακές πόλεις και χωριά κατέθεσαν σχέδια για την ίδρυση πολύ μικρών επιχειρήσεων: μικρά καταστήματα, υπηρεσίες, εργαστήρια.
ΑΛΛΑ ΓΡΗΓΟΡΑ ΗΡΘΕ Η ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ
Το κράτος, ενώ επικαλείται ότι στηρίζει τους πιο ευάλωτους ανέργους, ζητά πρώτα την ίδρυση, λειτουργία και αδειοδότηση της επιχείρησης – δηλαδή μίσθωση επαγγελματικού χώρου, εγκατάσταση εξοπλισμού, υγειονομική/πυρασφαλή υποδομή και γνωστοποίηση λειτουργίας στο OpenBusiness – πριν ακόμα ο δικαιούχος μπορέσει να ζητήσει την προκαταβολή της ενίσχυσης.
ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ
Από τον Απρίλιο 2025 που άρχισαν να εκδίδονται οι εγκρίσεις, έχει περάσει τουλάχιστον τρίμηνο, και το πληροφοριακό σύστημα για την υποβολή αιτήσεων προκαταβολής παραμένει κλειστό. Ακόμα και όσες κατάφεραν με οικογενειακή ή άλλη στήριξη να φτάσουν ως τη λειτουργική ετοιμότητα, περιμένουν.
Ποια επιχειρηματικότητα ενισχύεται όταν η “ενίσχυση” έρχεται μόνο αφού έχεις ήδη ρισκάρει τα πάντα;
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ;
Ήδη, όπως υποχρεώνει το πρόγραμμα ΔΥΠΑ, οι πολύ μικρές επιχειρήσεις έχουν αποκτήσει ΑΦΜ, επαγγελματική έδρα και σύμβαση μίσθωσης, αλλά παραμένουν με “κλειστά ρολά”. Η πραγματική λειτουργία τους αναστέλλεται γιατί δεν υπάρχει ρευστότητα για αγορές, λογαριασμούς, προμήθειες και αρχικά έξοδα μέχρι να αρχίσουν να εισπράττουν έσοδα.
ΤΟ ΠΙΟ ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΟ;
Αρκετοί νέοι/ες επιχειρηματίες σκέφτονται σοβαρά να διακόψουν τις επιχειρήσεις τους και να επιστρέψουν στην ανεργία, φοβούμενοι ότι:
•είτε θα χρεωθούν χωρίς καν να λάβουν ενίσχυση (είναι άτοπος φόβος, όποιος αντέξει θα ενισχυθεί),
•είτε θα λάβουν ενίσχυση πολύ αργά, χωρίς να μπορούν να την αξιοποιήσουν (ουσιαστικός φόβος),
•είτε τελικά θα αναγκαστούν να την επιστρέψουν, αφού δε θα έχουν τη δυνατότητα να τηρήσουν τις υποχρεώσεις του προγράμματος (μόνο εάν εισπράξουν επιδότηση και δεν ολοκληρώσουν το πρόγραμμα).
Όταν μια επιδότηση μετατρέπεται σε διοικητικό εφιάλτη, τότε το κράτος δεν προσφέρει “στήριξη”, επιβάλλει ένα βάρος.
Αν το υπουργείο Εργασίας και η ΔΥΠΑ επιθυμούν πραγματικά να ενισχύσουν την επιχειρηματικότητα των ανέργων, πρέπει άμεσα να αναθεωρήσουν την εφαρμογή:
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΑΜΕΣΑ
•Να επιτρέπεται (αν και είναι αργά ήδη, αλλά υπάρχει μια τελευταία… ευκαιρία) η προκαταβολή με βάση την έγκριση, όχι την πλήρη λειτουργία
•Να δοθεί ρεαλιστική προθεσμία ολοκλήρωσης της αδειοδότησης
•Να δημιουργηθεί μηχανισμός προχρηματοδότησης για όσους δηλώνουν αδυναμία κάλυψης πρώτων δαπανών (αυτό άλλωστε φαίνεται και από την εγκριθείσα αίτηση, στο μέρος του χρηματοδοτικού σχήματος).
Χωρίς αυτές τις προσαρμογές, το πρόγραμμα που σχεδιάστηκε για να προσφέρει ευκαιρίες, θα γίνει εργαλείο αποτυχίας, ειδικά για τις γυναίκες, τους ανέργους και τους κατοίκους της περιφέρειας – αυτούς που είχε σκοπό να στηρίξει. Είναι απορίας άξιο, πώς αυτοί οι άνθρωποι που σχεδιάζουν το πρόγραμμα εισάγουν τέτοιες προϋποθέσεις και όρους σε ανέργους (εν πολλοίς μακροχρόνιας ανεργίας). Μάλλον δεν έχουν υπάρξει ποτέ άνεργοι…
Παναγιώτης Ξεροβάσιλας
Νομικός/ Οικονομολόγος
