Ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της πολιτικής προστασίας και την πρόληψη φυσικών καταστροφών πραγματοποιείται στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, με την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης μεταξύ Περιφέρειας, Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης και «Αναπτυξιακού Οργανισμού Πελοποννήσου Α.Ε. – Α.Ο.Τ.Α.», για την υλοποίηση του έργου «Εγκατάσταση και λειτουργία δικτύου αυτόματων σταθμών παρακολούθησης υδάτων, για την έγκαιρη προειδοποίηση πλημμυρικών φαινομένων στην Πελοπόννησο».
Το έργο είναι προϋπολογισμού 982.050 ευρώ και το θέμα συζητήθηκε και εγκρίθηκε ομόφωνα στην τελευταία συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης.
Αντιμέτωπη με τα ακραία καιρικά φαινόμενα
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια, ως αποτέλεσμα των επιπτώσεων κυρίως της κλιματικής αλλαγής, την αύξηση της συχνότητας εκδήλωσης ακραίων καιρικών φαινομένων, που δημιουργούν σοβαρούς φυσικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους, καθώς και εκτεταμένες καταστροφές.
Οι πλημμύρες, δεύτερη πιο συχνή φυσική καταστροφή μετά τις πυρκαγιές, έχουν προκαλέσει σοβαρές ζημιές σε κρίσιμες υποδομές, κατοικίες και καλλιέργειες, επιτείνοντας την ανάγκη για άμεση και αποτελεσματική πρόληψη.
Στην Ελλάδα, και ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο, η γεωγραφική ιδιομορφία, η εναλλαγή ξηράς και θάλασσας, καθώς και οι ανθρώπινες παρεμβάσεις καθιστούν πολλές περιοχές ευάλωτες σε πλημμυρικούς κινδύνους.
Ιστορικά, η Πελοπόννησος έχει αντιμετωπίσει σοβαρά πλημμυρικά φαινόμενα, γεγονός που αποδεικνύει τη διαχρονική ευαλωτότητα της περιοχής σε ακραίες καιρικές συνθήκες.
Καινοτόμο δίκτυο πρόληψης
Το νέο έργο εντάσσεται στο Πρόγραμμα «Πελοπόννησος 2021–2027» και ειδικότερα στην υποδράση με τίτλο «Ενίσχυση υποδομών για πρόληψη και διαχείριση κινδύνων που συνδέονται με το κλίμα». Βασικός στόχος είναι η εγκατάσταση ενός προηγμένου δικτύου αυτόματων σταθμών παρακολούθησης υδάτων, που θα καταγράφουν κρίσιμες παραμέτρους σε πραγματικό χρόνο, όπως η στάθμη, η παροχή και η ποιότητα του νερού σε ρέματα και ποτάμια.
Το έργο προβλέπει την υλοποίηση δύο υποέργων:
-Στο πρώτο υποέργο, ο Αναπτυξιακός Οργανισμός Πελοποννήσου Α.Ε. θα αναλάβει την ανάπτυξη του συστήματος, ξεκινώντας με τη χωροθέτηση των σταθμών στις ζώνες υψηλού κινδύνου, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς, ώστε να ληφθούν υπόψη και οι τοπικές συνθήκες κάθε περιοχής. Τα σημεία θα επιλεγούν με βάση υδρολογικά, κοινωνικοοικονομικά και μετεωρολογικά κριτήρια. Έπειτα θα καταγραφούν και τα υδραυλικά χαρακτηριστικά κάθε θέσης εγκατάστασης σταθμών παρακολούθησης με σκοπό να εντοπιστούν όρια ασφαλείας για την άνοδο της στάθμης, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης πλημμυρικών γεγονότων. Επιπρόσθετα, σε επιλεγμένες θέσεις θα αναπτυχθούν καμπύλες στάθμης-παροχής, ώστε να γίνεται με αυτόματο τρόπο η εκτίμηση της παροχής νερού από την εκάστοτε μέτρηση της στάθμης των υδάτων σε ποταμούς που η διαχείριση υδάτων είναι σημαντική.
Θα εγκατασταθούν:
-55 σταθμοί παρακολούθησης στάθμης νερού με τεχνολογία ηχοβολισμού ή ραντάρ
-55 σταθμοί μετεωρολογικής υποστήριξης (βροχόπτωση, θερμοκρασία, ηλιακή ακτινοβολία κ.ά.)
-12 πολυαισθητήρες μέτρησης ποιότητας υδάτων (pH, διαλυμένο οξυγόνο, θερμοκρασία, αγωγιμότητα)
-20 κάμερες παρακολούθησης σε κομβικά σημεία του υδρογραφικού δικτύου.
Όλες οι μετρήσεις θα μεταδίδονται κάθε 30 λεπτά σε κεντρική βάση δεδομένων, μέσω τηλεμετρίας, και θα προβάλλονται σε ειδική πλατφόρμα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Παράλληλα, θα αναπτυχθεί λογισμικό αποστολής ειδοποιήσεων (SMS και email), όταν οι μετρούμενες τιμές ξεπερνούν τα όρια ασφαλείας. Το σύστημα θα επιτρέπει ακόμη τηλεχειρισμό των σταθμών, επανεκκινήσεις, αναβαθμίσεις και παρακολούθηση της λειτουργίας τους.
Θα αναπτυχθεί, επίσης, προγνωστικό μοντέλο 3 ημερών, το οποίο σε συνδυασμό με τις μετρήσεις των σταθμών θα παρέχει έγκαιρη εκτίμηση κινδύνου και προβλέψεις για την άνοδο της στάθμης των υδάτων.
Διαχείριση υδάτων
Παράλληλα με την τεχνολογική αναβάθμιση, με το δεύτερο υποέργο προβλέπεται και η ενίσχυση της επιχειρησιακής ετοιμότητας της Περιφέρειας. Δύο εκπαιδευμένοι συνεργάτες της Πολιτικής Προστασίας θα παρακολουθούν τις ειδοποιήσεις και θα ενημερώνουν τους αρμόδιους φορείς για την άμεση κινητοποίηση σε περιπτώσεις επικινδυνότητας.
Το έργο περιλαμβάνει δράσεις δημοσιότητας, ώστε να υπάρξει ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος και τη σημασία της πρόληψης.
Το λογισμικό που θα δημιουργηθεί θα είναι συμβατό με τις πληροφοριακές υποδομές της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, επιτρέποντας την ανταλλαγή δεδομένων και την ενοποίηση πληροφοριών για την ολιστική διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Επιπλέον, θα δίνεται η δυνατότητα ποσοτικοποίησης των υδάτινων αποθεμάτων, χρήσιμη τόσο για την αντιμετώπιση φαινομένων ξηρασίας όσο και για το στρατηγικό σχεδιασμό διαχείρισης των υδάτων.
Η διάρκεια του έργου έχει οριστεί σε 36 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης. Πρόκειται για μια σημαντική επένδυση στην πρόληψη, που όχι μόνο αναβαθμίζει την αντιπλημμυρική προστασία της Πελοποννήσου, αλλά αποτελεί και πρότυπο εφαρμογής καινοτόμων τεχνολογιών σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης.
Της Βίκυς Βετουλάκη
