Στην επανεξέταση της δυνατότητας επαναφοράς ενός μέσου σταθερής τροχιάς, όπως το τραμ ή ο προαστιακός, εστιάζει μεταξύ άλλων ο Δήμος Καλαμάτας στο πλαίσιο της συμμετοχής του στη διαβούλευση για το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, η πρόταση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πακέτο παρεμβάσεων για την κοινωνικά δίκαιη μετάβαση της πόλης σε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο. Ανάμεσα στις βασικές προτεραιότητες που κατατέθηκαν περιλαμβάνονται δράσεις κοινωνικής στέγασης, ενεργειακής αναβάθμισης ευάλωτων νοικοκυριών, στήριξης μικρών επιχειρήσεων, αλλά και εκτεταμένες παρεμβάσεις για βιώσιμη κινητικότητα και δημόσια υγεία.
Η ιδέα του τραμ επιστρέφει για ακόμη μία φορά στο δημόσιο διάλογο, καθώς η Καλαμάτα διέθετε δίκτυο τραμ από το 1910 έως το 1940, ενώ στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές του 2000 είχαν γίνει προσπάθειες για την επαναλειτουργία του χωρίς επιτυχία. Σήμερα, ο Δήμος ζητά να εξεταστεί ξανά η σκοπιμότητα και η δυνατότητα δημιουργίας ενός τέτοιου έργου στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης.
Οι βασικές κατευθύνσεις της πρότασης περιλαμβάνουν: Αναβάθμιση κατοικιών και γειτονιών με προτεραιότητα σε ευάλωτα νοικοκυριά. Ενεργειακή στήριξη μικρών επιχειρήσεων και συμμετοχή σε ενεργειακές κοινότητες. Καινοτόμες λύσεις για την υγεία και το περιβάλλον (κατά της ρύπανσης, για απορρίμματα και πλημμύρες). Δημιουργία καθαρών και προσβάσιμων μεταφορικών υποδομών – συμπεριλαμβανομένης της επανεκτίμησης του τραμ. Τεχνική υποστήριξη για την ωρίμανση έργων με κοινωνικό αντίκτυπο.
Η πρόταση εντάσσεται στον εθνικό σχεδιασμό για το κλίμα και την κοινωνική συνοχή και όπως επισημαίνει ο Δήμος, στόχος είναι η μετάβαση να είναι και πράσινη και δίκαιη – όχι μόνο τεχνοκρατική.
Η επιστροφή της συζήτησης για τραμ στην Καλαμάτα είναι, αναμφίβολα, ενδιαφέρουσα. Το ερώτημα, όμως, παραμένει: είναι ρεαλιστικό ένα τέτοιο έργο το 2025;
Από την άποψη της βιώσιμης κινητικότητας, η ύπαρξη μέσων σταθερής τροχιάς θα μπορούσε να αποτελέσει μια σοβαρή εναλλακτική στα Ι.Χ. και να μειώσει τις εκπομπές ρύπων. Ωστόσο, οι υποδομές, η χρηματοδότηση και το αστικό μέγεθος της Καλαμάτας απαιτούν μια πολύ προσεκτική μελέτη σκοπιμότητας, με ρεαλιστικά δεδομένα.
Πιο σημαντικό, όμως, είναι να μην επισκιάσει το τραμ τις άμεσες ανάγκες της πόλης: την ενίσχυση των υπαρχουσών αστικών συγκοινωνιών, τις συνδέσεις με τους οικισμούς της περιφέρειας, την ενεργειακή φτώχεια και την ανισότητα. Ένα τραμ δεν μπορεί να γίνει άλλο ένα «όραμα βιτρίνας», αν πρώτα δεν έχει διασφαλιστεί η καθημερινή προσβασιμότητα, η δημόσια ασφάλεια και η κοινωνική δικαιοσύνη. Η Καλαμάτα χρειάζεται και τόλμη και σχέδιο, αλλά κυρίως, ρεαλισμό.
Α.Π.
